YENİ ÇALIŞMA: İŞİTME KAYBININ NASIL TERSİNE ÇEVRİLECEĞİ…

“yeni doğmuş farelerin işitme için gerekli olan tüy hücrelerini yenilemesini öğrendik!”

🔴 İŞİTME KAYBI

Yeni çalışma, işitme kaybının nasıl tersine çevrileceğini keşfediyor

Bebek fareler hasarlı tüy hücrelerini yenileyebilir.. Ve artık bunu nasıl yaptıklarını bildiğimize göre belki biz de yapabiliriz...

– Rochester Üniversitesi’ndeki araştırmacılar:

“Yeni doğmuş farelerin işitme için gerekli olan tüy hücrelerini yenilemesini sağladıktan beş yıl sonra, sürecin nasıl işlediğini anladık ve bu da bizi, insanlar yaşlandıkça en sık görülen işitme kaybı nedenini tersine çevirmeye daha da yaklaştırıyor..”

İnsanlar, her bir kulağında yaklaşık 16.000 tüy hücresi ile doğarlar..  Bunlar sahip olabileceğimiz tek kulak kılı hücreleridir ve görevleri ses titreşimlerini beynimizin anlayabileceği elektrik sinyallerine dönüştürmektir.

Tüy hücrelerimiz hastalık, yaşlanma veya yüksek seslere maruz kalma nedeniyle hasar görebilir veya ölebilir..

 Tüy hücreleri öldükten sonra, onları yeniden büyütmek için yapabileceğimiz hiçbir şey yoktur..

Tüy hücrelerinin kaybı, 65 yaş üstü her 3 kişiden 1’ini etkileyen  yaşa bağlı işitme kaybının en yaygın nedenidir ..

 İnsanlardan farklı olarak, kuşlar ve balıklar tüylü hücrelerini yenileyebiliyorlar ve 2014’te Harvard araştırmacıları, farelerin de zarar görmüş tüy hücrelerini yenileyebildiğini keşfetti.. Ama bu sadece yeni doğanlar..

Hasarlı Tüy hücreleri, yaşa bağlı işitme kaybının en yaygın nedenidir.

Geçmişte yapılan bir çalışmada, Rochester araştırmacıları, epidermal büyüme faktörü (EGF) reseptörleri olarak adlandırılan bir protein ailesinin, kulakların kuş eşdeğerindeki “destek hücrelerini” tetikleyerek kuşlarda tüy hücresi yenilenmesini başlattığını keşfettiler.. 

Bu destek hücreleri daha sonra çoğalır ve yeni tüy hücrelerine dönüşür..

– Baş araştırmacı Jing Yuan, Rochester First’e:

“2018’de, yeni doğmuş farelerde belirli bir EGF reseptör geninin – ERBB2 – etkinleştirilmesinin, kemirgenlerin koklear destek hücrelerinin çoğalmaya ve tüylü hücrelere dönüşmeye başlamasına neden olduğunu gösterdik…”

 Rochester ekibi, tüylü hücre yenilenmesini tetikleyerek işitme kaybını tersine çevirmek isteyen ilk veya tek grup değil.

USC’deki bilim adamları , genç farelerde yenilenme penceresini genişletmeyi başardılar ve biyoteknoloji şirketi Frequency Therapeutics , tüy hücrelerini yenilemek için klinik denemelere ulaşan bir terapi bile geliştirdi ancak umulduğu gibi çalışmadı ..Bu bulguları yetişkinlerde rejenerasyonu yönlendirmek için kullanabileceğimize inanıyoruz.”

Artık tüy hücresi rejenerasyonunun (en azından bazı memelilerde) nasıl çalıştığına dair daha derin bir anlayışa sahip olduğumuza göre, Rochester ekibi süreci tetiklemenin ve belki de insanlarda işitme kaybını tersine çevirmenin mümkün olup olmadığını anlamak için daha donanımlı..

– Araştırmacı Patricia White:

“Bu yeni çalışma bize bu aktivasyonun nasıl gerçekleştiğini anlatıyor – memelilerde yeni koklear tüy hücreleri üretme nihai hedefine doğru önemli bir ilerleme..”

https://www.freethink.com/health/hair-cells// Kristin Houser

🔴 YÜKSEK GÜRÜLTÜ İŞİTME KAYBINA NASIL NEDEN OLUR?

Gürültü tüylü hücrelere, zarlara, sinirlere veya kulağınızın diğer kısımlarına zarar verebilir. Bu, geçici veya kalıcı işitme kaybına neden olabilir. İşitme kaybını önleyebilmek için bunun nasıl olduğunu öğrenin.

İşitme Kaybı Geçici veya Kalıcı Olabilir

İşitme Kaybı Nedir?

İşitme kaybı her yaşta ortaya çıkabilir, ancak yaşlılarda bu risk daha fazla görülebilir. İşitme kaybında erkekler,   kadınlardan daha fazla etkilenir. 65 ila 74 yaşlarındaki erkeklerin %10’undan fazlasının farklı derecelerde işitme kaybı yaşadığı tahmin edilmektedir..

-İşitme kaybı, çevrenizdeki konuşmaları ve sesleri duyma veya anlama yeteneğinizin azalmasıdır.. 

-Kulağın herhangi bir kısmı veya sesler hakkında beyninize bilgi taşıyan sinirler normal şekilde çalışmadığında işitme kaybı meydana gelebilir..

 -Bazı durumlarda işitme kaybı geçici olabilir. Ancak kulağın hayati parçaları tamir edilemeyecek şekilde hasar gördüğünde kalıcı hale gelebilir..

 Kulağın herhangi bir bölümünün hasar görmesi işitme kaybına neden olabilir..

İşitme Kaybı Nedenleri Nelerdir?

İşitme kaybı doğumsal olarak gelişebileceği gibi bazı faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor.

İlaç kullanımı

Kanser tedavisi gören hastalarda kullanılan kimi kemoterapi ilaçları ve idrar söktürücü (dirüetikler) olarak tanımlanabilecek bazı ilaçlar işitme kaybına yol açabiliyor.

Bası

Tümörler veya kafa içinde basınca yol açan hastalıklarda işitme kaybına sebep olabiliyor.

Yaş

Yaşla birlikte duyuda kayıplar yaşanabiliyor. Özellikle 40 yaş sonrası kişilerde yaşlılığa bağlı iç kulak ve sinirleri etkileyen hastalıklar gözlemlenebiliyor. Enfeksiyonlar veya metabolik hastalıklar; şeker veya endokrin hastalıkları gibi enfeksiyonel hastalıklar da işitme kaybında önemli bir rol oynayabiliyor.

Yüksek ses

Özellikle yüksek sesli yerlerde çalışan kişileri tehdit eden yüksek ses, 95 desibel ve üstü ani işitme kayıplarına neden olabiliyor. Bunların yanı sıra, aşağıda sayılanlar da işitme kaybına neden olabilecek durumlar arasında sayılabiliyor:

• Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar
• Orta kulakta kronik olarak sıvı birikmesi
• Kafa yaralanmaları
• Anormal kemik büyümesi
• İnme
• Genetik çekim
• Meniere hastalığı 

Yüksek ses özellikle iç kulak (koklea) için zararlıdır..

 -Bir defalık aşırı yüksek sese maruz kalmak veya uzun süre yüksek ses dinlemek işitme kaybına neden olabilir..

 -Yüksek ses, kokleadaki hücrelere ve zarlara zarar verebilir. Uzun süre yüksek ses dinlemek kulaktaki tüylü hücrelerin aşırı çalışmasına ve bu hücrelerin ölmesine neden olabilir.. 

-Maruziyet devam ettiği sürece işitme kaybı ilerler. Gürültü maruziyeti durduktan sonra bile zararlı etkiler devam edebilir. İç kulak veya işitsel sinir sistemindeki hasar genellikle kalıcıdır..

Kulaklarınızdaki Hasarlı Tüy Hücreleri İşitme Kaybına Neden Olabilir

Ortalama bir insan kokleasında yaklaşık 16.000 tüy hücresi ile doğar. Bu hücreler beyninizin sesleri algılamasını sağlar. İşitmenizdeki değişiklikler bir işitme testi ile ölçülmeden önce tüy hücrelerinin %30 ila %50’ye kadarı zarar görebilir veya yok edilebilir. İşitme kaybını fark ettiğinizde, birçok saç hücresi yok olmuştur ve onarılamaz. Beyninizde ki işitme sinirine de zarar verebilir.. 

Erken hasar işitme testinizde görünmeyebilir. Gürültülü ortamlarda konuşmayı anlamanızı zorlaştırabilecek bir ‘gizli işitme kaybı’ yaratabilir..

 Yüksek sesin zamanla etkisi, daha sonraki yaşamınızda ne kadar iyi işitebileceğinizi etkiler. Ayrıca, maruz kalma durduktan sonra bile işitme sorunlarının ne kadar hızlı gelişebileceğini de etkiler..

🔴 NASIL DUYARIZ?

Kulağımıza ulaşan titreşimler (ses dalgaları) nedeniyle sesi işitiriz. Bu titreşimleri konuşma, müzik veya diğer sesler olarak tanırız..

Dış Kulak

Dış kulak -kulağın gördüğünüz kısmı- ses dalgalarını kulak kanalına yönlendirir. Ses dalgaları kulak zarına ulaşmak için kulak kanalından geçer..

Orta Kulak

Kulak zarı gelen ses dalgalarından titreşir ve bu titreşimleri orta kulaktaki üç küçük kemiğe gönderir. Bu kemikler ses titreşimlerini yükseltir veya çoğaltır ve iç kulağa gönderir..

İç Kulak

İç kulak salyangoz adı verilen sıvıyla dolu salyangoz şeklinde bir yapı içerir. Ses titreşimleri koklear sıvılarda dalgalar oluşturur.. Dalgalar zirveye ulaştıkça, titreşimleri elektrik sinyallerine dönüştüren küçük saç hücrelerinin bükülmesine neden olurlar.. Bu küçük saç hücrelerine stereocilia (sesi algılayabilen reseptör türleri) denir..

İşitme Siniri

İşitme siniri, iç kulaktan gelen elektrik sinyallerini beyne taşır. Beyin, sinyalleri tanıdığınız ve anladığınız ses olarak yorumlar..

https://www.cdc.gov/nceh/hearing_loss/how_does_loud_noise_cause_hearing_loss.html

🔴 YAŞA BAĞLI İŞİTME KAYBI (PRESBYCUSİS)

Presbycusis nedir?

Yaşa bağlı işitme kaybı (veya presbiakuzi), her iki kulakta da kademeli işitme kaybıdır..

 Yaşlanmaya bağlı yaygın bir sorundur. 65 yaş üstü her 3 yetişkinden birinde işitme kaybı var.. 

İşitmedeki kademeli değişim nedeniyle, bazı insanlar ilk başta değişimin farkında değildir. Çoğu zaman, telefon çalması veya mikrodalga bip sesi gibi yüksek perdeli sesleri duyma yeteneğini etkiler. Düşük perdeli sesleri duyma yeteneği genellikle etkilenmez..

🔴 YAŞA BAĞLI İŞİTME KAYBINA NE SEBEP OLUR?

Yaşa bağlı işitme kaybının birçok nedeni olabilir..

 Çoğu zaman aşağıdaki konumlardaki değişiklikler nedeniyle oluşur:

• İç kulakta (en yaygın)
• orta kulak içinde
• Beyne giden sinir yolları boyunca

Yaşa bağlı işitme kaybını etkileyen diğer şeyler:

• Yüksek sese sürekli maruz kalma (müzik veya işle ilgili gürültü gibi)
• Saç hücrelerinin kaybı (iç kulaktaki duyu reseptörleri)
• Kalıtsal faktörler
• yaşlanma
• Kalp hastalığı veya diyabet gibi çeşitli sağlık durumları
• Aspirin ve bazı antibiyotikler gibi bazı ilaçların yan etkileri

Yaşa bağlı işitme kaybının belirtileri nelerdir?

Aşağıdakiler, yaşa bağlı işitme kaybının en yaygın belirtileridir:

• Başkalarının konuşması mırıldanıyor veya geveliyor
• “s” veya “th” gibi yüksek perdeli sesleri ayırt etmek zordur
• Özellikle arka planda gürültü olduğunda konuşmaları anlamak zordur.
• Erkeklerin sesini duymak kadınlarınkinden daha kolaydır
• Bazı sesler aşırı yüksek ve rahatsız edici görünüyor
• Tinnitus (kulak çınlaması) bir veya iki kulakta oluşabilir

İşitme Kaybı Belirtileri Nelerdir?

İşitme kaybı aşamalı olarak ya da aniden gelişebilir.  Çoğu zaman herhangi bir belirti vermezken, bazı hastalarda ise kademe kademe işitsel kayıplar yaşanabilir.  Her zaman çok fazla belirti vermeyen işitme kayıpları tedavi edilmezse kişi duyma yetisini kaybedebilir. İşitme kayıpları bazı durumlarda aşağıdaki belirtileri gösterebilir.

• İnsanlara sıklıkla cümlelerini tekrarlamalarını söylüyorsanız
• Kalabalık ortamlarda sesleri ayırt edemiyorsanız
• Televizyon izlerken veya müzik dinlerken sesin yüksekliğini fark etmiyor ve çevreniz tarafından uyarılıyorsanız
• Sohbetleri takip etmekte zorluk çekiyorsanız işitme kaybı yaşıyor olabilirsiniz. Bu belirtilerin devam etmesi ve tekrarlaması durumunda bir kulak, burun ve boğaz hastalıkları uzmanı ile görüşmeliniz.

Yaşa bağlı işitme kaybının belirtileri diğer durumlara veya tıbbi sorunlara benzeyebilir. Teşhis için daima sağlık uzmanınıza danışın..

Yaşa bağlı işitme kaybı nasıl teşhis edilir?

Sağlık uzmanınız, dış kulak yolunu kontrol etmek ve kulak zarına bakmak için ışıklı bir dürbün olan bir otoskop kullanacaktır..

 Kulak zarında hasar, kulak kanalının yabancı cisimlerden veya kulak kirinden tıkanması, iltihaplanma veya enfeksiyon olup olmadığına bakacaktır..

Odyogram çektirmeniz için bir işitme uzmanına, yani odyologa yönlendirilebilirsiniz..

 Odyogram, seslerin kulaklık aracılığıyla her seferinde bir kulağa çalındığı bir testtir. Her sesi duyabiliyorsanız yanıt vermeniz istenir. Bir kişi belirli tonları duyamıyorsa, bu bir dereceye kadar işitme kaybı olduğunu gösterir..

🔴 YAŞA BAĞLI İŞİTME KAYBI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Sağlık uzmanınız aşağıdakilere dayanarak en iyi tedaviyi belirleyecektir:

• Kaç yaşındasın
• Genel sağlık ve tıbbi geçmişiniz
• ne kadar hastasın
• Belirli ilaçları, prosedürleri veya terapileri ne kadar iyi idare edebilirsiniz?
• Durumun ne kadar sürmesi bekleniyor
• Fikriniz veya tercihiniz

Yaşa bağlı işitme kaybı için tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• İşitme cihazları
• Telefon amplifikatörleri veya konuşmayı metne dönüştüren teknoloji gibi yardımcı cihazlar
• Konuşma okuma eğitimi (ne söylendiğini belirlemek için görsel ipuçlarını kullanmak)
• Dış kulakta fazla kulak kirini önleme teknikleri

Yaşa bağlı işitme kaybının komplikasyonları nelerdir?

İşitme kaybınız yeterince önemliyse, başkalarıyla iletişim kurmak için bir tür işitme cihazına veya başka cihazlara ihtiyacınız olabilir..

Yaşa bağlı işitme kaybını önlemek için ne yapabilirim?

Yaşa bağlı işitme kaybını önlemenin en önemli yolu işitme duyunuzu korumaktır.

• Yüksek seslerden kaçının ve gürültü maruziyetini azaltın
• Kulak tıkaçları veya özel sıvı dolu kulak tıkaçları takın (işitme duyunuzun daha fazla zarar görmesini önlemek için)

Yaşa bağlı işitme kaybıyla yaşamak

İşitme kaybınız varsa, sağlık uzmanınız sizi aşağıdakiler gibi işitme kaybı uzmanlarına sevk edebilir:

• Kulak burun boğaz uzmanı. Bu, kulak, burun ve boğaz hastalıkları ve durumlarında uzmanlaşmış bir doktordur.
• Odyolog. Bu, işitme sorunlarını test etme ve işitme sorunlarını yönetme konusunda uzmanlaşmış bir sağlık uzmanıdır.

Anahtar noktaları

• Yaşa bağlı işitme kaybı, her iki kulakta da kademeli bir işitme kaybıdır. Yaşlanma ile ilişkili yaygın bir sorundur.
• Ani işitme kaybınız varsa, bu ciddi bir işitme probleminin gelişimi olabileceğinden hemen sağlık uzmanınıza görünün.
• Sürekli veya sürekli olarak yüksek seslere maruz kalmaktan kaçınmak, işitme duyunuzu korumaya ve kademeli işitme kaybını önlemeye yardımcı olabilir.
• Geri döndürülebilir bir durum değildir, bu nedenle önleme önemlidir.

Sonraki adımlar

Sağlık kuruluşundan en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olacak ipuçları:

Ziyaretinizden önce, cevaplanmasını istediğiniz soruları yazın..

Soru sormanıza ve sağlayıcınızın size söylediklerini hatırlamanıza yardımcı olması için yanınızda birini getirin..

Ziyarette, yeni ilaçların, tedavilerin veya testlerin adlarını ve sağlayıcınızın size verdiği yeni talimatları yazın..

Bir takip randevunuz varsa, o ziyaretin tarihini, saatini ve amacını yazın..

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/presbycusis

🔴 KALICI İŞİTME KAYBI GERİ DÖNDÜRÜLEBİLİR

Bir çalışma, kulaklarımızın duymak için gereken hücreleri yenileyebileceğini düşündürmektedir.. 

SC araştırmacıları, farelerin yeni doğanken sahip oldukları rejeneratif yeteneklerini etkinleştirerek kulaklarındaki  hasarı tersine çevirdiler ve bunun insanlarda da kalıcı işitme kaybını tersine çevirmemize izin verebileceğini düşünüyorlar..

 USC araştırmacısı Neil Segil’e göre, kalıcı işitme kaybı yaşlanmanın  yaygın bir yan etkisidir ve emeklilik yaşına gelen kişilerin %60’ından fazlasını etkilemektedir..

İşitme kaybının tersine çevrilmesi, potansiyel olarak yaşam kalitelerini iyileştirerek ve daha uzun süre bağımsız yaşamalarını sağlayarak on milyonlarca insana fayda sağlayabilir..

İç kulak iki tip duyu hücresi içerir. Kıl benzeri (şaşırtıcı) ve ses titreşimleri alan “tüy hücreleri” olduğu gibi, iç kulağın yapı ve işlevinde rol oynayan destek hücreler de vardır..

Tüy hücreleri hassastır ve yüksek seslerden, enfeksiyonlardan, belirli ilaçlardan ve genel olarak yaşlanmadan zarar görebilir..

 Tek bir tüy hücresinin ölümü işitme duyunuzu etkileyebilir ve bir tüy hücresi bir kez gittiğinde sonsuza dek gitmiş demektir – ya da biz hep öyle düşünmüşüzdür..

 Yeni doğan farelerin özel bir gücü vardır. Fareler, doğduktan yaklaşık bir hafta sonra, destekleyici hücreleri tüylü hücrelere dönüştürerek kulak hasarını tersine çevirebilir; bu işlem “transdiferansiyasyon” olarak adlandırılır.

Yeni bir çalışmada USC araştırmacıları, H3K4me1 adlı bir molekülün bu rejeneratif yeteneğin anahtarı olduğunu belirlediler. Tüy hücrelerinin genlerini, yedek kulübesindeki oyuncular gibi destekleyici hücrelerin içinde, oyuna atlamaya hazır durumda tutar.. 

İnsanlar da işitme kaybını tersine çevirebilir, ancak bu yeteneği doğumdan önce kaybeder.

Tüy hücreleri hasar görürse, yakındaki destek hücreleri dönüşür ve onları değiştirir. Ancak fareler bir haftalık olduklarında bu molekülü ve işitme kaybını onarma yeteneklerini kaybederler..  

Bununla birlikte, farelere H3K4me1’in varlığını uzatan bir ilaç vermek aynı zamanda tüylü hücre yenilenmesi penceresini de genişletti..

Farelerden insanlara: Araştırmacılar, insanların aynı zamanda farklılaşma yoluyla işitme kaybını tersine çevirebileceklerinden şüpheleniyorlar, ancak bu yeteneği daha doğmadan kaybediyoruz..

Araştırmacılar eğer haklılarsa, ki bu hâlâ büyük bir ihtimal, kulaklarımızda yeni tüy hücresi büyümesini tetiklemek ve işitme yeteneğimizi eski haline getirmek mümkün olabilir..

– USC’den Segil:

“Çalışmamız, işitmeyi geri kazanmanın bir yolu olarak iç kulak hücrelerinin gizli rejeneratif kapasitesinden yararlanan epigenetik modifikasyonlar yapmak için terapötik ilaçlar, gen düzenleme veya diğer stratejileri kullanma olasılığını artırıyor..”

Sesin ötesinde: Segil, bir gün bu tekniğin diğer vücut kısımlarını canlandırmak için bile kullanılabileceğini tahmin ediyor..

– Segil:

“Benzer epigenetik modifikasyonlar, retina, böbrek, akciğer ve kalp gibi diğer yenilenmeyen dokularda da yararlı olabilir”

https://www.freethink.com/health/hearing-loss//Kristin Houser

🔴 İLGİLİ HABER ▶️ VAN GOGH’A KULAĞINI KESTİREN HASTALIK: MENİERE

🔴 İLGİLİ HABER ▶️ KULAK TIKANIKLIĞI

🔴 İLGİLİ HABER ▶️ BAŞ DÖNMESİ: VERTİGO