Koronavirüs (Covid-19) salgını kısa sürede neredeyse tüm dünyaya yayıldı.
CONTAGİON (SALGIN)
Çin’in Vuhan şehrinde ortaya çıkıp dünya genelinde binlerce kişiye bulaşan hastalık, 2011 yapımı ‘Contagion (Salgın)’ filmini yeniden gündeme getirdi.
Steven Sodeberg’in yönettiği ve Gwyneth Paltrow, Matt Damon, Jude Law, Kate Winslet gibi önemli oyuncuların yer aldığı film, yeni koronavirüsün görülmeye başlandığı ocak ayında iTunes’un ABD’de en çok kiralanan filmler listesinde bir anda ilk 10’a girdi.
Bugün bu listede 30. sırada olan film neden yeniden popüler oldu?
Bir kurgu olan film yeni koronavirüs salgınını öngördü mü?
Filmde yaşananlar ve koronavirüs salgını arasındaki benzerlikler
9 yıl önce çekilen ‘Contagion’ filmindeki virüs de dünyaya Çin’den yayılıyor.
Filmde birçok kişinin ölümüne sebep olan virüs yarasadan insanlara geçiyor. Yeni koronavirüsün de yarasalardan bulaşmış olabileceği bugün değerlendirilen iddialar arasında.
‘Salgın (Contagion)’ filminde bulaştığı kişilerde ilk olarak gribe benzer semptomlar gösteren hastalık kısa sürede tüm dünyada binlerce kişiyi etkiliyor.
https://www.cafemedyam.com/2020/03/09/corona-virusu-anne-karnindaki-bebege-geciyor-mu/
‘Benzerlikler beni şaşırtmadı’
‘Contagion’ senaristi Scott Burns:
”Film ve bugün yaşananlar arasında görülen benzerliklerle ilgili bazıları bu durumu ‘esrarengiz’ bulsa da ben o kadar şaşkın değilim’…Çünkü filmle ilgili araştırmalar yaparken konuştuğum tüm uzmanlar bana ‘böyle bir salgının çıkması zaman meselesi’ dedi..
Bu bilim insanlarından öğrendiğim şey bu gibi şeylerin olacağıydı.”
Burns’un senaryo danışmanlarından Doktor W. Ian Lipkin:
”Çin’deki koronavirüs çalışmalarına yardımcı olmak için yola çıktım.”
‘Ben daha önce bu filmdeydim’
‘Contagion’ filminde hastalığın ilk geçtiği kişi olan ve hayatını kaybeden oyuncu Gwyneth Paltrow ise sosyal medya hesabından yeni koronavirüs paylaşımı yaptı.
Paltrow, Fransa’nın başkenti Paris’e doğru yola çıkarken Instagram’da maskeli bir fotoğrafını paylaştı.
ABD’li oyuncu Paltrow:
”Paltrow’lar devam edecek ve uçakta bu şeyle uyuyacak. Ben daha önce bu filmdeydim. Güvende kalın. Tokalaşmayın. Sık sık ellerinizi yıkayın.”
Salgın filmi koronavirüsle ilgili neleri doğru, neleri yanlış bildi?
Gerilim filmi, ölümcül bir virüsün dünya çapında yayılmasını, Matt Damon’ın canlandırdığı, kızını korumaya çabalayan babadan salgının bir adım önünde kalabilmek için uğraşan Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi Müdürü Dr. Ellis Cheever’a (Laurence Fishburne), çok sayıda karakterin gözünden anlatıyor. Salgın’ın ilk elden aldığı yorumlar da genel itibarıyla iyiydi. Film şimdi Rotten Tomatoes’da “yüzde 85 Fresh” eleştiri reytingine sahip.
Koronavirüs dünya çapında yayılmaya başladığı anda insanlar Salgın’la benzerlikler bulmaya başladı. Çekimleri devam ederken Damon ve Soderbergh filmle alakalı yorum yapmış, meselenin “ihtimal değil, zaman” meselesi olduğunu söylemişlerdi. Salgın şu sıralar internet yayını üzerinden izleyen sayısında bir artış kaydetti. İnsanlar muhtemelen koronavirüsle benzerliklerini merak ediyor.
İzleyenler böyle bir olayla nasıl başa çıkabileceklerinin yolunu mu arıyor, yoksa Kovid-19’dan çok daha kötü kurgusal bir virüsü izleyerek bir şekilde gerçeklerden kaçmanın mı peşindeler? Screen Rant, Salgın’ın, gerçekleşmesinden 9 yıl önce koronavirüsle ilgili neyi doğru, neyi yanlış tahmin ettiğini derledi.
Doğru:
Asya Kökenli
Koronavirüsün Çin’in Hubei bölgesindeki Vuhan kentinden çıktığı belirtiliyor. Salgın’da, daha sonra MEV-1 adı verilen virüs Beth Emhoff’un (Gwyneth Paltrow) Hong Kong’dan yerli bir aşçıyla teması üzerinden yayılmaya başlıyor. South China Morning Post’un iddiasına göre koronavirüsün mevcut türü Vuhan’da ilk kez Kasım 2019 gibi bir tarihte görülmüş olabilir ve görünüşe göre Çin hükümeti durumu gizlemek için ciddi bir çaba sarf edip insandan insana bulaşmayı 2020 Ocak ortasına kadar doğrulamamış. Salgın’da, Dünya Sağlık Örgütü’nden salgın uzmanı Dr. Leonora Orantes (Marrion Cotillard) virüsün yayılmasını çıkış noktası olan Hong Kong’da durdurmak istediğinde Çin hükümetinden benzer bir dirençle karşı karşıya kalıyor.
Yanlış:
Son Derece Öldürücü
Hollywood filmlerinde son derece öldürücü virüs çok, Salgın da istisna değil. Beth Emhoff ilk ölenler arasında; virüsün bulaşmasından yalnızca 48 saat sonra kaldırıldığı hastanede geçirdiği nöbetler sonucu ölüyor. MEV-1 ileri seviyede bulaşıcı ve öldürücü. Bu da gerçekte virüslerde sık görülen bir şey değil. Salgın’da, filmin bilim insanları MEV-1’in yüzde 25 ile yüzde 30 arasında ölüm oranına sahip olduğunu ve her 12 kişiden birine bulaşacağını öngörüyor.
Gerçekte koronavirüs kolaylıkla bulaşabiliyor fakat filmdekine kıyasla yüzde 3 ile yüzde 4 gibi düşük bir ölüm oranına sahip. Filmde MEV-1’in neticede ayrım yapmaksızın etkilediği nüfusun aksine koronavirüs için risk grubu, ileri yaşlı insanlarla solunum yolları veya ilgili fonksiyonlarında sağlık sorunu olanlar. Elbette küresel bir ölçekte yüzde 3 ile yüzde 4 ölüm oranının hiç şakası yok.
Doğru:
Hayvan Kökenli
Salgın’da Dr. Ally Hextall (Jennifer Ehle), “Dünyanın bir yerinde, yanlış yarasa, yanlış domuzla yan yana geldi” diyor. MEV-1’in virütik dizilemesinde hem domuz, hem de yarasa sekansları buluyor. Bu da virüsün hayvan kökenli olduğunu kanıtlıyor. Benzer bir tanım Kovid-19 için de geçerli olabilir. Diğer hayvanlarda da olmakla beraber koronavirüs yarasalarda yaygın, kesin kökenler henüz belirsizken bilim insanları, insanlara ilk bulaşmaların virüslü deniz ürünlerinden geldiğinden şüpheleniyor.
Yanlış:
İlk Önce Gençler Ölüyor
Salgın’da virüsten ilk önce şiddetli şekilde etkilenen- ve ölenler- genç bir Doğu Avrupalı model olan Beth Emhoff’la Hong Kong’daki bir kumarhanenin 20’li yaşlarının başında görünen garsonlarından biri. Gerçekte durum bu olmadı, gençlerin bu koronavirüsü daha çok mevsimsel grip gibi geçirmesi daha olası. Virüsün maalesef ölümcül etkilerine karşı savunmasız olanlar ileri yaşlılarla mevcut sağlık sorunları olanlar.
Doğru:
Dokunmayla Bulaşıyor
Sinir bozucu düzeyde ürkütücü bir dizi sahnede, Salgın’da virüsü taşıyan insanlar amansızca bir şeylere dokunuyor, kamera pis, yağlı parmakların dokunup, bir sonraki insanın dokunduğunda farkında olmadan alacağı MEV-1 zerreleri bıraktığı bir noktadan öbürüne geçiyor. Virüsün, filmin en sonunda gösterilen ilk geçişi de, enfekte olmuş domuzu yemek için hazırlayan aşçının Hong Kong’da Beth’in elini sıkmasıyla gerçekleşiyor.
Gerçekte de koronavirüs benzer şekilde “cansız nesneler,” patojeni tutabilecek herhangi bir yüzey üzerinden geçiyor. Masalar, tırabzanlar ve diğer bir dizi gündelik obje Kovid-19 içeren zerreleri tutabilir. Salgın esnasında sosyal mesafenin bu denli önemli olmasının nedeni bu.
Doğru:
Sahte Peygamberler
Her filmin bir kötü karaktere ihtiyacı vardır, Salgın da farklı değil. Paranoyak blog yazarı Alan Kumweide (Jude Law), halka yanlış bilgi yaymaya çalışıyor, MEV-1’le ilgili sahte semptomlar ortaya atıyor ve Forsythia adında bir ilacın hastalığı iyileştirdiği şeklinde bir yalanı yayıyor. Okur sayısı 10 milyona ulaşıyor, Forsythia’yı üreten şirketten de yüklü bir ücret alıyor. İzleyenlerin yüreğine su serpen bir sahnede nihayet durduruluyor ve hükümet onu komploculuktan ve dolandırıcılıktan tutukluyor.
13 Mart 2020 gibi yakın bir tarihte adı çıkmış komplo bloggerı Alex Jones’a, koronavirüsü öldürdüğünü iddia ettiği diş macununu radyo programı üzerinden pazarlamasına son vermesi söylendi. The New York Times yakın zaman önce Jones’un New York Başsavcılığından ihtarname aldığını haberleştirdi. Avukatı aracılığıyla açıklama yapan Jones, hakkındaki tüm iddiaları reddetti.
Doğru:
Aşı Geliştirme
Salgın’ın sonunda, virüs yayılmaya devam ederken, Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi’nden Dr. Hextall, MEV-1 aşısını kendi üzerinde deniyor. Neyse ki aşı başarılı oluyor ve aşının önce kime yapılacağını seçmek için kura çekiliyor. Öte yandan, filmin sonunda dünya çapında 26 milyon insan ölmüş durumda. Neyse ki krizin yıkıcı etkilerine karşın koronavirüs henüz bu ölçüde bir insan kaybına neden olmadı ve bilim insanları etkili ve güvenli bir tedavi bulmak için çalışmaya devam ediyor.
İLGİLİ HABER
tr.euronews.-Beraat Gökkus
Screen RantIndependent Türkçe için çeviren: Şafak Küçüksezer
Leave a Reply
This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.
