Türkiye’nin seçenekleri neler?
Bölgede esir alınan IŞİD’liler konusunda Ankara’ya yeni bir sorumluluk yüklendi
Trump, Fırat’ın doğusundaki hapishanelerde tutulan IŞİD’liler ve onların sorumluluğu da Ankara’ya verdi.
- Beyaz Saray:
”ABD hükümeti, hapisteki pekçok IŞİD savaşçısının geldiği Fransa, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine bunları geri almaları için baskı yaptı ancak onlar, esir IŞİD’lileri geri istemedi ve reddettiler. Türkiye, artık bu bölgede ABD’nin ‘Halifeliği’ yendiği andan itibaren, son iki yıl içinde yakalanmış tüm IŞİD savaşlarından sorumludur.”
Hapisteki IŞİD’lilerin tutulduğu hapishaneler ve söz konusu savaşçıların eşleri ve çocuklarının tutulduğu kampların sorumluluğu Türkiye’ye devredildi.
Bölgedeki IŞİD militanlarının sayısının onbinleri bulduğu yönündeki haberlere, Erdoğan; ‘rakamlar abartılı’ demişti.
- Emekli binbaşı ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) danışmanlarından, güvenlik uzmanı Nihat Ali Özcan:
”Türkiye’nin Suriye’deki IŞİD’li esirler ve ailelerine dair sorumluluğunu salt askeri operasyonla çözemez.”
İLGİLİ HABER
“Türkiye’nin kapasitesini aşan durumlar var, uluslararası işbirliği şart”
- Nihat Ali Özcan:
”Tek bir yapıdan söz edemeyiz. İçlerinde yabancı teröristler var, Suriye’den ve Irak’tan gelmiş aşiret mensupları var, kazara katılanlar var, bilinçli katılanlar var. Herbiri kendi karakteristiğine göre ele alınmalı.”
”ABD’nin önümüzdeki dönemde Türkiye ile IŞİD konusundaki taleplerini paylaşmasının ardından hapishaneler ve kamplara ilişkin dahafazla bilgi sahibi olunacak. ABD bu konuda elindeki tüm istihbaratı paylaşmazsa bundan yine uluslararası kamuoyu zarar görür.”
”Türkiye bir yandan PYD’ye yönelik operasyonunu başka bir mantıkla, IŞİD’le ilgili operasyonunu başka bir perspektifte yönetmeli. IŞİD’in siviller arasına katılan silahlı militanları varsa onlar tespit edilip başka biryol izlenmeli. Kuzey Suriye konusunda hibrit bir strateji gerekiyor.”
IŞİD’li teröristler arasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının da yargılanmasının ceza hukukuna göre Türkiye’de yapılması gerekiyor.
- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi raporu:
”Tutuklanan IŞİD’li teröristlere uygulanan ‘deradikalizasyon’ programları çokbaşarılı olmadı, ülkeye dönenlerin çoğu aşırıcı görüşlerini korudu, ceza sisteminin içinde de dışında da bir tehlike doğurmaya devam ediyorlar.”
- Nihat Ali Özcan:
”Bölgede sosyo-ekonomik refah düzeyi ve altyapıya ilişkin sorunlar var ve bunlar gerek kaynaklar gerekse istihbarat açısından Türkiye’nin kendi kapasitesini aşan sorunlar. Dolayısıyla uluslararası işbirliğişart.”
- Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) güvenlik çalışmaları direktörü Göktuğ Sönmez:
”Türkiye’nin IŞİD’li teröristler ve ailelerine yönelik izleyeceği strateji, askeri hamlenin yöntemi ve sınırlarınagöre değerlendirilecek.”
”Öncelikle bu esirlerin yoğun bulunduğu el-Hol kampı gibi bölgelere genişleyebilecekmi, dolayısıyla Haseke’ye kadar inecek mi bunu görmek, süreçte YPG bu esirleri salacak mı ve böylesi bir ihtimalde nerelere yönlendirecek bunu görmek elzem.”
”Türkiye’nin esirlerle doğrudan muhatap olacağının kesinleşmesi ve aynı zamanda ne kadarıyla, nerede ve nedenli askeri yöntemlerle muhatap olacağının belli olması gerekir.”
İLGİLİ HABER
“Muhatap meşru devlet süreci kolaylaştırır”
- Göktuğ Sönmez:
”El-Hol’un tamamen kontrolünde bambaşka şeyler konuşabiliriz, ordu ilerlerken daha kuzeyde esirlerle ordunun yüzleşmesi bambaşka şeyler konuşmayı gerektirir.”
Örneğin; Türkiye’nin askeri harekat yapmaya hazırlandığı bölgenin dışında bulunan El Hol kampında IŞİD savaşçılarının aileleri, bazı eski savaşçılar ve ülkelerinin gerialmak istemediği Avrupa vatandaşları bulunuyor. Kamp, Türkiye sınırına 70 km uzaklıkta.
- Uzmanlara göre, bu süreçte suçluların geri alınıp yargılanabileceği, cezalandırılacağı bir muhatap meşru devlet olması, tarafların elini kolaylaştıracak.
Göktuğ Sönmez:
”Böylesi bir ihtimal ulusal mahkemelerin kullanımını ve delillerin aktarılmasını da uluslararası mahkeme ihtimalinide kolaylaştırır.”
”Öteyandan Türk ceza sistemi itibariyle idam ve işkencenin yasadışı olması iade alınmasa dahi Avrupa ülkelerinin iade konusunda üzerlerindeki baskıyı hafifletir.”
- Bu süreçteki bir açmaz
Sönmez:
”Türkiye, IŞİD’lilerin tutulduğu kampları kontrol eder noktaya gelirse, burada rejimle anlaşarak yada tek taraflı bu kişileri ülkelerine gönderme yoluna gidilirse vatandaşlıktan çıkarma ya da geçici olarak ülkeye girişleri engelleme araçları Avrupa’da çok dahafazla tartışılır hale gelir.”
Türkiye, 2014-2017 yılları arasında Irak’a giderek IŞİD’e katılanların çocuklarının ve annelerinin Türkiye’ye getirilmesi konusunda uzun dönemdir üzerindeçalıştığı projeyi birkaç ay önce uygulamaya geçirmiş; 188 çocuk Mayıs ayı sonunda rehabilitasyon programından geçecek şekilde Türkiye’ye iade edilmişti.
İLGİLİ HABER
tr.euronews
+ There are no comments
Add yours