BİR SOVYET MATEMATİKÇİSİ GEZEGEN OLUŞUMUNUN GİZEMİNİ SESSİZCE NASIL ÇÖZDÜ?

1950'lere kadar gezegen oluşumuyla ilgili fikirler çoğunlukla hayal ürünü olduğu gerekçesiyle reddedildi ve çok az gökbilimci bu soruyu ciddiye aldı. .Safronov Bilimler Akademisi'ndeki bir ofiste işe başladı. Trilyonlarca trilyonlarca gaz ve toz parçacığının bir güneş sistemini nasıl inşa edebildiğini açıklamaya çalışmak gibi göz korkutucu bir görevi üstlendi ..

İÇİNDEKİLER

♦ Bir Sovyet matematikçisi gezegen oluşumunun gizemini sessizce nasıl çözdü?
♦ Evrende kaç gezegen var?

♦ Bir Sovyet matematikçisi gezegen oluşumunun gizemini sessizce nasıl çözdü?

‘Mütevazı, mütevazi ve alışılmadık derecede akıllı’

Bir Sovyet matematikçisi gezegen oluşumunun gizemini sessizce nasıl çözdü?

– Dan Levitt:

”Yıllar boyunca, kendi yarattığı gezegen oluşumu alanı neredeyse kendisine kalmıştı. Sovyet meslektaşlarının çoğu şüpheci ve ilgisizdi; araştırması o kadar spekülatif görünüyordu ki, herhangi bir kanıttan o kadar uzaktı ki…Güneş sistemimizdeki gezegenlerin son 100 yılda nasıl oluştuğunu kavramamız yeterli..”

4,8 milyar yıl önce, bizi yaratacak atomlar büyük gaz ve toz bulutları içinde, yani hiçliğe doğru yelken açtılar.. Güneş sistemi yoktu , gezegen yoktu, Dünya yoktu.. Aslında bilim adamları, yaşama bu kadar misafirperver olması bir yana, sağlam gezegenimizin nasıl ortaya çıktığını uzun süre açıklayamadılar..-Artık kayalık bir gezegen haline gelen gezegenimiz nasıl sihirli bir şekilde ruhani bir gaz ve toz bulutundan yaratıldı?-Dünya nasıl ve ne zaman hayata bu kadar kucak açtı?-Ve yaşam gelişene kadar moleküllerimiz hangi zorluklara katlanmak zorunda kaldı?

Bilim insanları, atomlarımızın ancak yürek parçalayıcı çarpışmalara, erimelere ve bombardımanlara (insanoğlunun tanık olduğu her türlü yıkımı gölgede bırakan felaketlere) dayandıktan sonra nihayet hayat yaratabileceğini öğreneceklerdi..

Gezegenlerimizin nasıl yaratıldığını açıklamak o kadar zor görünüyordu ki, 1950’lere gelindiğinde çoğu gökbilimci pes etmişti. Teorileri hiçbir yere varmıyor gibi görünüyordu..

-İki yüzyıl önce, Alman filozof Immanuel Kant ve Fransız bilim adamı Pierre-Simon Laplace, yeterince umut verici bir şekilde, yerçekiminin devasa bir gaz ve toz bulutunu o kadar sıkı bir şekilde döndürdüğünü ve şiddetli sıcaklık ve basınçların onu bir yıldıza dönüştürdüğünü doğru bir şekilde teorileştirmeye başlamışlardı..

Güneşimiz. Peki gezegenler nasıl oluştu?

-Başıboş toz ve gazlardan oluşan bir diskin hâlâ Güneş’in etrafında dönmeye devam ettiğini ve bunun gezegenleri oluşturan daha küçük bulutlara bölündüğünü öne sürdüler..

Ancak hiç kimse diskin nasıl parçalandığını veya gezegenlerin bu küçük bulutlardan nasıl oluştuğunu ikna edici bir şekilde açıklayamadı..

1917’de İngiliz James Jeans, gördüğümüz gibi, Cecilia Payne’in çağdaşlarının da onayladığı yaratıcı ve yeni bir yaklaşım benimsedi..

-Jeans, geçmekte olan bir yıldızın çekim kuvvetinin o kadar güçlü olduğunu ve Güneş’in yüzeyinden büyük gaz parçalarının çekildiğini ve bunların gezegenler haline geldiğini tahmin etti. Diğerleri gezegenlerimizin yıldızların çarpışmasından arta kalan kalıntılar olduğunu düşünüyordu..

-Ancak böyle bir çarpışma sonucu dokuz uzak gezegenin nasıl oluştuğunu herkes tahmin edebiliyordu. Sanki ıslak çamaşırları kurutucuya koymuşsunuz ve sonra kurutucuyu açtığınızda kıyafetlerinizin sadece kuru değil aynı zamanda düzgünce katlanmış olduğunu görmüşsünüz gibi görünüyordu..

Sadece birkaç gökbilimci bu soruyu ciddiye almaya devam etti. Astronom George Wetherill’in gözlemine göre bu, yalnızca “masum eğlenceye” ya da “aşırı spekülasyona” uygun bir konuydu..

Safronov’un Otto Schmidt tarafından Sovyet Bilimler Akademisi’ne alınmadan önce eğitim gördüğü Moskova Devlet Üniversitesi

Bununla birlikte, 1950’lerin sonlarında, Soğuk Savaş’ın zirvesinde olan Sovyetler Birliği’nde genç bir fizikçi, problemi doğrudan matematikle çözmeye karar verdi..

-Adı Viktor Safronov’du..

Safronov’un boyu zayıftı ve II. Dünya Savaşı sırasında Azerbaycan’da aldığı askeri eğitimin mirası olan sıtmayla mücadele ediyordu… Mütevazı, mütevazi ve alışılmadık derecede akıllıydı… Moskova Üniversitesi’nde fizik ve matematik alanlarında ileri derecelerle öne çıktı..

Yeteneğinin farkına varan matematikçi, jeofizikçi ve kutup araştırmacısı Otto Schmidt, onu Sovyet Bilimler Akademisi’ne aldı..

-Schmidt, kendisinden önceki Kant ve Laplace gibi, gezegenlerimizin Güneş’in etrafında dönen bir gaz ve toz diskinden yaratıldığından emindi. Teknik beceriye sahip birinin nasıl olduğunu çözmesine yardımcı olmasını istiyordu ve yumuşak dilli Safronov parlak bir matematikçiydi..

Safronov Bilimler Akademisi’ndeki bir ofiste işe başladı. Trilyonlarca trilyonlarca gaz ve toz parçacığının bir güneş sistemini nasıl inşa edebildiğini açıklamaya çalışmak gibi göz korkutucu bir görevi üstlendi ..

Bunu matematikle, özellikle de gazların ve sıvıların akışını tanımlayan akışkanlar dinamiği istatistikleri ve denklemleriyle yapmaya çalışacaktı. Bütün bunlar bilgisayar olmadan..

Aslına bakılırsa, bir bilgisayarın olmaması onu zaten güçlü olan sezgilerini keskinleştirmeye zorlayarak yardımcı olmuş bile olabilir.

Safronov, güneş sistemimizin ilk olarak, bir önceki bölümde uzayda yüzer halde bıraktığımız ilkel toz ve gaz bulutunun, yerçekiminin amansız çekimiyle bir yıldıza dönüşmesiyle şekillendiğini varsayarak başladı. Neredeyse tamamı (%99’unu artık biliyoruz) bizim güneşimiz oldu..

Ancak kalan kalıntılar güneşe sürüklenemeyecek kadar uzaktaydı, ancak onun pençesinden tamamen kurtulabilecek kadar da uzak değildi. Bunun yerine, yerçekimi ve merkezcil dönme kuvveti bu bulutu düzleştirerek güneşin etrafında dönen toz ve gazlardan oluşan bir diske dönüştürdü..

Ön planda Dünya ve sol üstte Güneş bulunan güneş sisteminin dijital illüstrasyonu. — **Safronov sonunda parçacıkların birbirine çarpıp birbirine yapışacağını, sonunda tamamen oluşan gezegenlere kadar giderek büyüyeceğini fark etti.**

Hızlı matematiksel tahminler yapma yeteneğiyle meslektaşlarının gözlerini kamaştıran Safronov, diskin içindeki küçük parçacıkların önce birbirine, sonra da komşularına çarpmasıyla ne olduğunu hesaplamak için yola çıktı..

Belki de Sovyet bilim adamlarının büyük ortak ofislerin gürültüsünden sık sık uzaklaştığı bir kütüphanenin sessizliğinde, kalem, kağıt ve hesap cetveliyle, trilyonların trilyonlarca çarpışma üzerindeki etkilerini inatla tahmin etmeye çalıştı..

Bu, bilgisayar olsun veya olmasın, inanılmaz derecede göz korkutucu bir çabaydı. Karşılaştırıldığında, bulutlarda oluşan ilk su damlacıklarından kasırganın yolunu hesaplamanın çocuk oyuncağı olduğu düşünülebilir..

Safronov, güneşin etrafında dönen kozmik toz ve gaz sürüsünün yaklaşık olarak aynı hız ve yönde hareket edeceğini fark etti..

Bazen parçacıklar komşularına çarptığında kar taneleri gibi birbirine yapışıyorlardı. Daha fazla çarpışma, kayalar, okyanus gemileri, dağ sıraları ve sonunda mini gezegenler kadar büyük olana kadar giderek daha büyük yığınlara yol açtı..

Safronov, içgörüsünü temel alarak, gezegenlerimizin kökenini açıklamak için bilim adamlarının çözmesi gereken başlıca sorunların çoğunu tek başına özetledi. Ve matematiksel cesaretle çoğunu fethetti..

Yıllarca kendi yarattığı gezegen oluşum alanını adeta kendisine sakladı. Çoğu Sovyet meslektaşı şüpheci ve ilgisizdi; araştırması o kadar spekülatif görünüyordu ki, şu ana kadar herhangi bir kanıttan uzaktı..

Daha sonra, 1969’da Safronov, on yıllık yalnız çalışmasının retrospektifi olan ince bir karton kapaklı kitap yayınladı..

Bir kopyayı ziyaret eden Amerikalı bir yüksek lisans öğrencisine sundu ve o da bunu yayınlamaları tavsiyesiyle NASA’ya iletti. Üç yıl sonra Batı’da İngilizce versiyonu çıktı.

Bu, Dünya’nın ve tüm gezegenlerin nasıl yaratıldığına dair anlayışımızda devrim yaratacak.

Şu anda güneş sisteminin ötesinde bilinen 5.502 gezegen var.

♦ Evrende kaç gezegen var?

Şu anda güneş sisteminin ötesinde 5.502 gezegen biliyoruz, ancak gökbilimcilerin evrenin başka bir yerinde olduğunu düşündüğü gezegenlerin yalnızca çok küçük bir kısmını bulduk..

-Uzay akıllara durgunluk verecek kadar büyük. Yalnızca galaksimizde yaklaşık 100 milyar yıldız var ve evrende trilyonlarca galaksi olabilir.. Peki orada kaç gezegen olduğunu biliyor muyuz?

Gökbilimciler Samanyolu’ndaki diğer yıldızların ( dış gezegenler olarak bilinir ) çevresinde 5.502 gezegen keşfettiler . Güneş sistemimizdeki sekizi de ekleyin (dokuz değil, kusura bakmayın Plüton) ve bu bize, hepsi kendi galaksimizde bulunan toplam 5.510 bilinen gezegen verir. Ancak gezegenleri saymak zor bir iş ve gökbilimciler henüz bulamadığımız çok daha fazlasının bulunduğundan eminler..

– New York Şehri Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nden gökbilimci Mark Popinchalk:

“Şu anda yalnızca 5.000 civarında gezegen biliyor olsak da, kabaca her yıldıza karşılık bir gezegen olduğunu tahmin edebiliriz.. Galaksimizde 100 milyar yıldız var ve muhtemelen bu kadar çok gezegen var. Kesin bir sayı veremiyoruz..

Ötegezegen toplamlarını belirlemeyi, şehrinizde kaç kişinin yaşadığını internet araması yapmadan bulmaya çalışmak gibi .. Kesin bir sayı için insanlarla tek tek tanışıp onları saymayı deneyebilirsiniz, ancak bu tamamen pratik değildir. Bir evde yaşayan kişi sayısı, şehirdeki ev sayısı gibi verileri kullanarak tahminde bulunmak çok daha kolay..”

Gökbilimciler gözlemlere dayanarak her yıldızın yaklaşık bir gezegeni olduğunu tahmin ediyor..

Tipik bir yıldız evinin neye benzediğini bilmek için gökbilimciler komşularımıza bakarlar. . Bilim insanları dış gezegenleri araştırmak için Kepler uzay teleskobu tarafından kullanılan geçiş yöntemi ve Nobel Ödülü kazanan 51 Pegasi b’nin keşfine yol açan radyal hız yöntemi de dahil olmak üzere birkaç farklı teknik kullandılar . Hem geçişlerde hem de radyal hızlarda gökbilimciler gezegen yerine yıldıza bakarlar ve gezegenin varlığına dair küçük işaretler ararlar – bir gezegen önde yörüngede döndüğünde yıldız ışığı miktarında azalmalar veya bir yıldızın yerçekimsel çekişi nedeniyle yıldızın konumunda kıpırdama. sırasıyla gezegen..

Şu ana kadar keşfedilen gezegenlerin tümü Samanyolu’nun içerisinde yer alıyor; Henüz hiç kimse galaksinin dışında bir gezegen bulamadı (bazen dış gezegen olarak da anılır), çünkü çok uzaktalar ve görülmesi zor..

Mikro mercekleme adı verilen bir teknik, birkaç olası dış gezegeni ortaya çıkardı..

– Yoni Brande:

“Kendi galaksimizde, mikro mercekleme gezegenleri, ev sahibi yıldızları arkalarındaki uzak yıldızların ışığını yerçekimsel olarak büktüğünde keşfedilir ve gezegenden gelen kütle, merceklenen ışığa biraz fazladan bir yansıma ekler. ”

– Kansas:

“Merceklenme uzun zamandır uzak gökadalara ilişkin çalışmaların demirbaşlarından biri olmuştur, dolayısıyla diğer gökadalarda da zayıf gezegensel merceklenme sinyallerini görebilmemiz mantıklıdır, ancak henüz herhangi birini doğrulamadık.”

Popinchalk’ın şehir benzetmesini devam ettirecek olursak, Samanyolu’nun ötesine bakarak Dünya üzerindeki tüm şehirlerde kaç kişinin yaşadığını soruyoruz..

– Popinchalk:

“Galaksimizde yaklaşık 100 milyar gezegen varsa ve bir trilyon başka galaksi daha varsa ve her birinin muhtemelen aynı sayıda gezegeni varsa, bunu evrende 100 sekstilyon gezegen elde etmek için çarpabiliriz” dedi. (Bu 1’in ardından 23 sıfır gelir.)

Bu kadar çok sayıda gezegen varken insanlar genellikle evrenin bir yerinde yaşamın olduğu en az bir başka gezegenin daha olması gerektiğini tartışırlar. Ancak gökbilimciler yaşamın ne kadar nadir olduğunu ve onun ortaya çıkması için gereken koşulları hala bilmiyorlar..

– Brande:

“Yeni nesil büyük dış gezegen odaklı uzay teleskoplarının ( Yaşanabilir Dünyalar Gözlemevi gibi ) galaksinin başka yerlerinde yaşamı gerçekten aramaya başlaması için en az birkaç on yıl beklememiz gerekecek ”

Please follow and like us: