İÇİNDEKİLER
♦Vücudunuz Sizi Kan Pıhtılaşmasına Karşı Uyarıyor
Sessiz tehditlerle dolu bir dünyada dikkatli olmanız gereken bir şey var: kan pıhtıları.
Bu sinsi suçlular genellikle çok geç olana kadar fark edilmezler ve yollarına çıkan sayısız cana mal olurlar. Güzel haberler? Hayatınızı kurtarabilecek sekiz gizli işareti açığa çıkarmak üzereyiz!
Gizemli kan pıhtıları açık bir neden olmadan ortaya çıkabilir ve çoğu zaman tanımlanması zor olan hafif semptomlar bırakır. Bu nedenle bu uyarı işaretlerini tanımak tedavinin mümkün olduğu kadar hızlı başlayabilmesi açısından kesinlikle çok önemlidir.
Bu gizli sinyallere ışık tutarken bize katılın ve hayatları sessiz tehdit olan kan pıhtılarından korumak için kolektif bir çaba gösterin.
Kan pıhtılarının kalp krizinden felce kadar yıkıcı sonuçları olan önemli bir sorun olduğu bir sır değil. Ancak daha da korkutucu olan şey, çoğu zaman hiçbir uyarıda bulunmadan saldırmalarıdır. Pek çok insan, yaklaşan tehlikenin farkında olmadan, bu saatli bombaları içlerinde taşıyor.
Bu nedenle bu gizli işaretleri avucunuzun içi gibi bilmenizi sağlama görevindeyiz çünkü erken teşhis hayatta kalmanın anahtarıdır.
Sağlığınızı kendi ellerinize almanın ve vücudunuzun size gönderdiği sinyalleri nasıl tespit edeceğinizi öğrenmenin zamanı geldi. Kaderinizi kontrol etmeye hazır mısınız? Asla göz ardı etmemeniz gereken sekiz önemli ipucuna bakalım!
♦Asla Göz ardı Etmemeniz Gereken 8 Gizli İşaret
Sağlıkla ilgili endişeler söz konusu olduğunda, kan pıhtıları genellikle gölgelerde gizlenir ve hiç beklemediğiniz anda saldırmaya hazırdır.
Bu sessiz tehditler yıkıcı sonuçlara yol açabilir ve en korkutucu kısmı ise çoğu zaman çok geç olana kadar fark edilmeden kalmasıdır. Ama tahmin et ne oldu? Kan pıhtılaşmasının kesinlikle gözden kaçırmayı göze alamayacağınız sekiz gizli belirtisini ortaya çıkarmak için bir yolculuğa çıkmak üzeresiniz.
Bunu potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir tehdide karşı gizli silahınız olarak düşünün. Kendinizi ve sevdiklerinizi koruyacak bilgiyle donatılmanızı sağlamak için sağlık farkındalığı dünyasının derinliklerine iniyoruz.
-
1. Şişme ve Ağrı:
Bir uzuvda açıklanamayan şişlik, kızarıklık ve ağrı, kan pıhtısının erken bir göstergesi olabilir. Kollarınızdaki veya bacaklarınızdaki ani rahatsızlıklara dikkat etmeniz çok önemlidir, özellikle de ağrı hareket ettikçe yoğunlaşıyorsa.
-
2. Sıcaklık ve Ciltte Renk Değişikliği:
Etkilenen bölgedeki cildin normalden daha sıcak olduğunu veya renginin solmuş göründüğünü fark ederseniz, bu bir pıhtı belirtisi olabilir. Cilt tonundaki bu değişiklik genellikle bir şeylerin ters gittiğinin gözden kaçan bir ipucudur.
-
3. Nefes Darlığı:
Akciğer embolisi olarak bilinen akciğerlerdeki kan pıhtıları ani nefes darlığına neden olabilir. Nefes almakta zorlanıyorsanız veya keskin göğüs ağrıları yaşıyorsanız derhal tıbbi yardım almanın zamanı gelmiştir.
-
4. Kan Öksürmek:
Kan öksürmek veya balgamda kan fark etmek bir tehlike işaretidir. Akciğerlerdeki kan pıhtısının bir belirtisi olabilir ve hafife alınacak bir şey değildir.
-
5. Göğüs Ağrısı:
Derin nefes almayla kötüleşen yoğun, kalıcı göğüs ağrısı veya rahatsızlık, akciğerlerde kan pıhtılaşmasının işareti olabilir. Mide ekşimesi olarak göz ardı etmeyin; kontrol ettirin.
- 6. Açıklanamayan Yorgunluk:
Görünürde herhangi bir neden olmaksızın aşırı yorgun veya zayıf hissetmek kan pıhtısının gizli bir işareti olabilir. Enerji seviyelerinize dikkat edin ve açıklanamayan bir şekilde bitkin durumdaysanız bir sağlık uzmanına danışın.
- 7. Hızlı Kalp Atışı:
Kalp atış hızınızdaki ani bir artış, dolaşım sisteminizi etkileyen bir kan pıhtısının işareti olabilir. Eğer kalbiniz hızla çarpıyormuş gibi hissediyorsanız derhal tıbbi yardım alın.
-
8. Baş Dönmesi ve Bayılma:
Beyindeki pıhtılar baş dönmesine, kafa karışıklığına ve hatta bayılma nöbetlerine yol açabilir. Açıklanamayan herhangi bir bilinç kaybı veya yönelim bozukluğu ciddiye alınmalıdır.
Kan pıhtıları söz konusu olduğunda erken teşhis ve acil tıbbi müdahalenin hayat kurtarıcı olabileceğini unutmayın. Bu gizli belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurun. Sağlığınız buna değer!
♦ PIHTI NEDİR?
Pıhtı, kanınızdaki bir hücre ve protein yığınıdır..
Bir pıhtı yaralandığınızda kanamayı yavaşlatmaya yardımcı olur..
-İyileştikçe genellikle çözülür. Ama olmazsa veya gerekmediğinde oluşursa, bir kan damarını kismen tıkayabilir veya tamamen tıkayabilir..
Hangi Sorunlara Neden Olabilir?
Beklenmeyen bir pıhtı ciddi sorunlara ve hatta ölüme yol açabilir..
-Bir arterde size kalp krizi veya felç verebilir..
-Bir damarda meydana gelirse, ağrı ve şişlik hissedebilirsiniz..
-Vücudunuzun derinliklerinde bir pıhtıya derin ven trombozu (DVT) denir..
-Akciğerlerinizden biri pulmoner embolidir (PE). İkisi de tıbbi acil durumlar..
Şansını Bil
Bir kemiği kırarsanız veya bir kası kötü şekilde çekerseniz kan pıhtısı alabilirsiniz..
Ancak bazen bunun neden olduğunu bilemeyebilir, hatta sahip olduğunuzu bile fark etmeyebilirsiniz. Yine de ipuçları var..
Aşağıdaki durumlarda pıhtı olma olasılığınız daha yüksektir:
Ameliyattan iyileşiyor veya uçuşta veya tekerlekli sandalyede saatlerce oturmak zorunda kalıyor
Fazla kilolu veya obez
Diyabet veya yüksek kolesterol var
60 yaşın üzerinde
Şişlik
Bir pıhtı kan akışını yavaşlattığında veya durdurduğunda, damarda birikebilir ve damarın şişmesine neden olabilir..
-Alt bacağınızda veya baldırınızda meydana gelirse, genellikle DVT’nin bir işaretidir. Ancak kollarınızda veya karnınızda da pıhtı olabilir. Geçtikten sonra bile, her üç kişiden birinde şişlik ve bazen ağrı ve kan damarının hasar görmesinden kaynaklanan yaralar vardır.
Ten Rengi
Kollarınızdaki veya bacaklarınızdaki damarları bir pıhtı tıkarsa, damarlar mavimsi veya kırmızımsı görünebilir..
-Cildinizin rengi daha sonra kan damarlarına verilen hasardan dolayı da solabilir. Akciğerinizdeki bir PE, cildinizi solgun, mavimsi ve yapışkan hale getirebilir.
Ağrı
Ani, yoğun göğüs ağrısı, pıhtının parçalandığı ve PE’ye neden olduğu anlamına gelebilir..
-Veya atardamarınızdaki bir pıhtının size kalp krizi geçirdiğinin bir işareti olabilir. Eğer öyleyse, kolunuzda, özellikle solunuzda da ağrı hissedebilirsiniz. Bir pıhtı genellikle bulunduğu yerde, örneğin alt bacağınızda, midenizde veya boğazınızın altında ağrır..
Nefes almada güçlük
-Bu ciddi bir semptomdur. Akciğerinizde veya kalbinizde bir pıhtı olduğunun işareti olabilir. Ayrıca kalbiniz hızla çarpabilir veya kendinizi terli veya baygın hissedebilirsiniz..
Bir pıhtı, bulunduğu yere göre size farklı belirtiler verebilir..
-PE size hızlı bir nabız, göğüs ağrısı, kanlı öksürük ve nefes darlığı verebilir. Hemen hastaneye gidin. Ayrıca hiçbir belirtiniz olmayabilir..
Kalp
Bu, akciğerdeki bir pıhtıya benzer bir his verebilir..
-Ancak bu bir kalp kriziyse, göğüs ağrısıyla birlikte mide bulantısı ve baş dönmesi de hissedebilirsiniz. Her iki durumda da 911’i arayın veya hemen bir hastaneye gidin..
Beyin
Kan normal şekilde akamadığında basınç oluşur..
-Şiddetli bir tıkanıklık bazen felce neden olabilir. Kandaki oksijen olmadan beyin hücreleriniz dakikalar içinde ölmeye başlar. Beyninizdeki bir pıhtı, bazen vücudun sadece bir tarafında baş ağrısına, kafa karışıklığına, nöbetlere , konuşma sorunlarına ve halsizliğe neden olabilir..
Göbek
Çoğu zaman, hiç semptomunuz olmaz.
-Mide veya yemek borusundaki tıkalı damarlar, onu boğazınıza bağlayan bir tüp yırtılabilir ve kan sızdırabilir. Bu çok acıtabilir. Kaka yapabilir veya kan kusabilirsiniz ve dışkınız siyah görünebilir ve alışılmadık derecede kötü kokabilir..
böbrekler
Renal ven trombozu olarak da adlandırılan bu pıhtılar genellikle yavaş büyür ve çoğunlukla yetişkinlerde görülür..
-Bir parça kopup ciğerinize yerleşmediği sürece muhtemelen semptomlarınız olmaz. Nadiren, özellikle çocuklarda hızlı gelişebilir ve mide bulantısı, ateş ve kusmaya neden olabilir. Ayrıca çişinizde kan olabilir ve daha az idrara çıkabilirsiniz..
Kan Pıhtılaşmasından Şüpheleniyorsanız
Hemen doktorunuza görünün veya acil servise gidin..
-Bir pıhtı ölümcül olabilir ve kontrol edilene kadar sizde olduğundan emin olamazsınız..
-Doktorunuz size pıhtılaşmayı önleyici bir ilaç verebilir veya pıhtıyı eritmek için ameliyatla ince bir tüpü pıhtı bölgesine geçirebilir.
♦ ÖNLEME İPUÇLARI
Pıhtılaşma olasılığınızı azaltmak için harekete geçebilirsiniz..
-İlk olarak, sağlıklı bir kiloda kalın, doğru beslenin ve egzersiz yapın..
-Özellikle uzun bir yolculuktan veya ameliyattan sonra uzun süre oturmayın veya hareketsiz kalmayın.
-Masabasi çalışanı iseniz, en az birkaç saatte bir kalkın ve hareket edin. Sandalyenizde bacaklarınızı, ayaklarınızı ve ayak parmaklarınızı esnetin.
-Sıkı oturan kompresyon çoraplarının veya giysilerin kan akışınıza yardımcı olup olmadığını kontrol edin..
-Antikoagülan adı verilen pıhtılaşma önleyici ilaçlar almanız gerekip gerekmediğini doktorunuza sorun..
♦ KAN PIHTILARI
Kanın görünüşte imkansız bir görevi var: Tüm bir ömür boyunca vücudunuzda sürekli ve pürüzsüz bir şekilde akmalı, ancak bir kesik veya yaralanma durumunda dökülmeleri önlemek için hızla kapanmalıdır..
Kan pıhtıları kanamayı durdurduklarında sağlıklıdır ve hayat kurtarıcıdır.. Ancak ihtiyaç duyulmadığında da oluşabilirler ve kalp krizine , felce veya diğer ciddi tıbbi sorunlara neden olabilirler..
♦ KAN NASIL PIHTILAŞIR?
Normal bir kan pıhtısının yaşam döngüsü, bir dizi kimyasal etkileşime bağlıdır.
1. Plateletler bir tıkaç oluşturur. .
Kanınızdaki trombosit adı verilen küçük parçalar, bir kan damarı hasar gördüğünde salınan tetikleyiciler tarafından “açılır”. Bölgedeki duvarlara ve birbirlerine yapışırlar, şekil değiştirerek kanın dışarı sızmasını durdurmak için kırık kısmı dolduran bir tıkaç oluştururlar.
Etkinleştirildiğinde, trombositler ayrıca daha fazla trombosit ve diğer hücreleri çekmek ve bir sonraki adımı başlatmak için kimyasallar salgılarlar.
2. Pıhtı büyür..
Kanınızdaki pıhtılaşma faktörleri olarak adlandırılan proteinler, hızlı bir zincirleme reaksiyona neden olmak için birbirlerine sinyal verirler. Kanınızda çözünmüş bir maddenin uzun fibrin şeritlerine dönüşmesiyle sona erer. Bunlar, daha da fazla trombosit ve hücreyi yakalayan bir ağ oluşturmak için tıkaçtaki trombositlerle karışır. Pıhtı çok daha sert ve dayanıklı hale gelir.
3. Tepkiler büyümesini durdurur..
Diğer proteinler ekstra pıhtılaşma faktörü proteinlerini dengeler, böylece pıhtı gerekenden daha fazla yayılmaz.
4. Vücudunuz onu yavaş yavaş parçalar..
Hasarlı doku iyileştikçe pıhtıya ihtiyacınız kalmaz. Sert fibrin şeritleri çözülür ve kanınız trombositleri ve pıhtı hücrelerini geri alır.
♦ KAN PIHTILARINA NE SEBEP OLUR?
İşlem, akan kanın cildinizdeki veya kan damarı duvarlarındaki belirli maddelerle temas etmesiyle başlar . Dokunduklarında, genellikle cilt veya kan damarı duvarının kırıldığı anlamına gelir..
Arterlerde oluşan mumsu kolesterol plaklarının içinde de bu şeyler bulunur. Plak kırılırsa pıhtılaşma sürecini başlatırlar. Çoğu kalp krizi ve felç, kalbinizdeki veya beyninizdeki bir plak aniden patladığında meydana gelir..
Kanınız düzgün bir şekilde akmadığında da kan pıhtıları oluşabilir. Kan damarlarınızda veya kalbinizde birikirse , trombositlerin birbirine yapışması daha olasıdır. Atriyal fibrilasyon ve derin ven trombozu ( DVT ), yavaş hareket eden kanın pıhtılaşma sorunlarına neden olabileceği iki durumdur..
İlaçlar Pıhtılaşma Sürecini Etkiler
Bazı ilaçlar trombositlerin birbirine yapışmaması için sinyal vermesini engeller.
Aspirin
Klopidogrel ( Plavix )
Dipiridamol ( Persantin )
Prasugrel ( Etkili )
Ticagrelor ( Brilinta )
Tiklopidin ( Ticlid )
Kan sulandırıcı adı verilen ilaçlar vücudunuzun pıhtılaşma faktörleri yapmasını zorlaştırır veya pıhtı oluşturma sürecindeki proteinlerin çalışmasını engeller.
Apixaban ( Eliquis )
Dabigatran ( Pradaxa )
Edoksaban ( Savaysa )
heparin
Rivaroksaban ( Xarelto )
Varfarin ( Coumadin )
Alteplaz, streptokinaz ve tenekteplaz gibi pıhtı çözücü ilaçlar, fibrin şeritlerini parçalayan proteini aktive eder. Bazen doktorlar bunu kalp krizi veya inme tedavisi olarak reçete eder .
