DÜNYA

Ortadoğu’yu gelecekte ne bekliyor?

.

Gazeteci Fehim Taştekin’in BBC için yaptığı Ortadoğu değerlendirmesi…

ABD’nin bölgedeki askeri profilini düşürme kararı, buna karşın Rusya’nın Suriye’deki genişleyen rolü, AB üyelerinin kendi içine dönmesi, bölgesel ve yerel aktörler arasındaki yeni ayrışma ve koalisyonlar 2019′ da durumu tayin edecek unsurlar içeriyor.

İran

ABD’nin yürürlüğü soktuğu ikinci yaptırım paketi İran ekonomisi üzerindeki baskıları iyice hissettirmeye başladı. Rejim destekçileri arasında ülkeyi karıştıracağına dair kanaat yaygın. Hasan Ruhani yönetimi, radikal kanatlar ile ısınan sokaklar arasında sıkışmış durumda.

Yemen

Suudi Arabistan ve müttefiklerinin 2015’te Yemen’e başlattığı askeri müdahale insani felaketlerinden birine yol açtı. Saldırılarda 10 binin üzerinde insan katledilirken açlıktan ölen çocuk sayısı 85 bini aştı. nüfusun yüzde 75’i insani yardıma muhtaç hale geldi.
BM’ye göre akut beslenme sorunu olan çocuk sayısı 400 bin. Husiler ile Suud-BAE destekli hükümet arasında İsveç’te yapılan görüşmelerde savaş ateşkesle şimdilik durdu.

Irak

Irak, ABD ile İran arasında nüfuz savaşına sahne oldu. Irak’ta artan oranda dış müdahaleye karşı hassasiyet güçleniyor. Bu hassasiyetin muhatapları İran, ABD ve Türkiye.
Irak bir taraftan da Suriye ile sorunlu eski sayfayı kapatmaya hazırlanıyor. Irak, Katar ve Suudi Arabistan’ın Sünniler üzerindeki rekabetine de sahne oluyor.

Suriye

Suriye krizi, Ortadoğu siyasetinin ana tayin edici unsuru. Araplar ile Şam ilişkileri normalleşme sürecine girdi. Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn Şam’daki elçilikler açtı, Şam’ın Arap Birliği’ndeki koltuğu iade Suriye’deki sorun için ‘Arap Çözümü’ savı öne çıkacak.

Libya

2011’den bu yana Libya rakip güçler arasındaki iktidar savaşından kurtulamadı. Velaket ve nüfuz mücadelesi burada çözümün önünü tıkıyor.
-Mısır, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin desteklediği Halife Hafter ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi… -Türkiye ve Katar’ın desteklediği Trablus merkezli Devlet Yüksek Konseyi (Ulusal Kongre)… -BM’nin tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti… -Güneyde çölün aşiretleri, pek çok yerde IŞİD ve El Kaide çizgisindeki gruplar…. Libya lime lime.

Lübnan

Yeni hükümetin kurulmasını engelleyen siyasi çekişmeler devam ederken, Hizbullah’ın İran silahlarını Lübnan’a taşıdığını öne süren İsrail’in saldırı tehditleri.

İsrail-Filistin

İsrail, ABD’nin Suriye’den çekilme planını bozacak şekilde Suriye’de saldırgan bir duruş sergileyecek. Ayrıca Lübnan ve Filistin (Batı Şeria-Gazze) üzerinde gerilim tırmandırılacak. Bu biraz da nisandaki seçimlerle ilişkili…
Başbakan Netanyahu, sağ, radikal sağ ve yerleşimcileri etrafında toplamak için hırçın ve kışkırtıcı bir bölge siyaseti izleyebilir.
Trump yönetimi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’a bel bağlamış. Ortadoğu barış planının geleceği belirsiz.

Fırat’ın doğusu

Suriye’de 2019’da damgasını vuracak olan en kritik gelişme ABD’nin çekilmesi ve Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna yönelik harekât planları. Amerikan güçlerinin gidişiyle oluşacak boşluğu kimin dolduracak?Sürpriz hamleler ve farklı taraflar arasında dönen pazarlıklar gündemi işgal edecek.
Rus tarafı’nın Türkiye’nin oluşturmak istediği tampon bölge Suriye ordusu tarafından kurulsun’ önerisi hem Kürtler hem Türk hükümeti ile müzakere ediliyor.
Fırat’ın doğusu kimin kontrolünde kalacak ve İdlib’in geleceği ne olacak? İdlib’teki silahlı grupların tasfiye edilmesi, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı hareketleriyle tutulan bölgelerin Suriye’ye devredilmesi yönündeki baskı artacak.

ABD’nin bölgeden çekilmesi

Bunun etkileri Irak ve Suriye’den başlamak üzere Körfez ülkeleri arasındaki ilişkilerden Türk-Arap ilişkilerine kadar geniş bir alanda hissedilebilir. 2011’deki Arap Baharı’nın kısa sürede kışa dönmesinin ardından istikrarsızlığa karşı otoriter ve merkezi yapıları koruma eğilimi devam ediyor.

İLGİLİ HABER

Kaynak: Fehim Taştekin / BBC Türkçe /

http://www.salom.com.tr/