ÇALIŞMA İNSANLARIN EVRİMSEL TARİHİNE IŞIK TUTABİLIR
Grup özellikleri, gorillerde bireysel sosyal özellikler ile zindelik arasındaki ilişkiyi düzenliyor
Ruanda’da 164 primat üzerinde yapılan anket, başkalarına yakın olmanın grup büyüklüğü ve cinsiyetten nasıl etkilendiğini gösteriyor..
İnsanların arkadaşlık grupları karmaşıktır ve çoğu zaman tehlikelidir; ancak dağ gorilleri üzerinde yapılan bir araştırma, onların toplumlarının aynı zamanda kafa karıştırıcı derecede karmaşık olabileceğini ortaya koydu.
Ruanda’da yaşayan 164 gorilin 20 yıllık sağlık verilerini inceleyen araştırma, başkalarına yakın olmanın maliyet ve faydalarının grupların büyüklüğüne göre değiştiğini ve erkeklerle kadınlar için farklılık gösterdiğini ortaya koydu.
Örneğin, küçük gruplardaki dost canlısı dişiler çok sık hastalanmıyordu ancak daha az yavruları vardı, büyük gruplardakiler ise daha sık hastalanıyordu ancak daha yüksek doğum oranlarına sahipti.
Bu arada, güçlü sosyal bağları olan erkekler daha sık hastalanma eğilimindeydi ancak kavgalarda yaralanma olasılıkları daha düşüktü.
MAYMUNLAR BİRBİRLERİNE İSİM VERMEK İÇİN BENZERSİZ ÇAĞRILAR KULLANIYOR
Dian Fossey Goril Fonu ile Zürih ve Exeter üniversiteleri tarafından yürütülen araştırma, insanlar da dahil olmak üzere diğer sosyal hayvanların ilişkilerinin nasıl işlediğine dair fikir vermeye yardımcı olabilir.
– Zürih Üniversitesi’nde kıdemli araştırmacı ve makalenin baş yazarı olan Robin Morrison:
“Çok sayıda güçlü sosyal ilişkiye sahip olmak çoğu zaman gerçekten iyidir ancak bazen de iyi değildir..
Güçlü ve istikrarlı sosyal bağların dişi gorillerde daha az hastalığa, erkeklerde ise daha fazla hastalığa yol açmasının, sadece sosyal temasın daha fazla hastalık riskine yol açmasıyla açıklanamayacağını söylemeliyim.
Erkeklerin yakın sosyal bağlara sahip olarak daha fazla enerji harcamaları mümkün, çünkü dişileri ve yavrularını korumak zorundalar ve bunun stresi bağışıklık fonksiyonlarını azaltabilir. Eğer grubunuzda çok popüler bir erkekseniz, bu birçok sorumlulukla birlikte gelir.”
Çalışma, Ruanda’nın Volkanlar Milli Parkı’ndaki gorillerin gözlemlerine dayanıyor . Burada maymunlar genellikle yaklaşık 12 kişilik gruplar halinde ve baskın bir erkek maymundan oluşuyor.
Büyük sürprizlerden biri çok farklı karakterlere yer varmış gibi görünmesi
– Morrison: “Aslında oldukça barışçıl olan ve çok nadiren müdahale eden, ancak çok otoriter bir role sahip gibi görünen goriller var. Diğerleri ise ‘benim yolum ya da hiçbir şey’ gibi çok nazik olacaklar. Ve farklı şekillerde başarılı olabilirler.”
İncelenen goriller arasında, babasını ve gruptaki diğer birçok kişiyi kaçak avcılar yüzünden kaybeden ve annesini henüz dört yaşındayken kaybeden, gümüş sırtlı yetişkin bir erkek goril olan Titus da vardı.
Titus, altı yaşındaki kızı Ikaze tarafından bakılıyor.
15 gibi erken bir yaşta grubunun baskın erkeği oldu ve sıra dışı bir liderlik tarzına sahipti, olağanüstü nazik ve sakindi. Doğası onu kadınlar için çekici kıldı ve baskın erkek olarak geçirdiği 20 yıla katkıda bulundu.
Maggie bir gruptaki en yüksek rütbeli dişi gorildir. En sık saldırgan grup üyelerinden biriydi ama aynı zamanda tımarlama gibi dostça destek sağlamada da hızlıydı.
O, genellikle erkeklerin üstlendiği bir rol olan koruyucu rolünü sıklıkla üstlenirdi ve baskın erkek beklenmedik bir şekilde öldüğünde, komşu bir grupla birleşene kadar grubu yönlendirerek sorumluluğu üstlenirdi.
-Morrison: Çalışmanın insanların evrimsel tarihine ışık tutabileceğini söylemeliyim. Neden bazı insanlar çok sosyalken diğerleri değil? Bence bu makale bize aslında ‘her zaman mümkün olduğunca sosyal ol’ demek kadar basit olmadığını görmemize yardımcı oluyor. Aslında, bazı bireyler daha az sayıda yakın arkadaşa sahip olarak çok iyi işler başarabiliyor.”
Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri dergisinde yayımlanan makalenin başlığı “Grup özellikleri, gorillerde bireysel sosyal özellikler ile zindelik arasındaki ilişkiyi düzenliyor”.
