Kalp hastalıkları, dünyadaki ölümlerin %32’sini oluşturarak, birinci sırada yer almaktadır

Ancak bu, insanların bu duruma karşı güçsüz olduğu anlamına gelmiyor; riski azaltmaya yardımcı olmak için atabilecekleri bazı adımlar var.

Uzmanlar, daha sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmenin yanı sıra, koroner arter kalsiyum (CAC) skoru adı verilen özel bir tarama yaptırmanın, kalp hastalığının erken belirtilerini tespit etmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.

CAC puanı nedir?

Manhattan Cardiology’nin kurucusu ve https://www.labfinder.com’un kurucu ortağı olan kurul onaylı kardiyolog Dr. Robert Segal’e göre, CAC skoru, kalbin atardamarlarının duvarlarındaki kalsiyum birikimini ölçen özel bir BT taramasıdır .

-Uzman: “Bu kalsiyum, kalp hastalığına yol açabilen plak birikimine işaret ediyor” .

Puan ne kadar yüksekse atardamarlardaki kalsiyum miktarı o kadar fazla demektir, dolayısıyla kalp krizi, felç veya diğer kalp rahatsızlıklarının olasılığı o kadar yüksektir.

Sıfır kalsiyum skoru koroner kalsiyumun olmadığını gösterir ve kişiyi kalp hastalığı açısından çok düşük risk altına sokar.

Hastanelere kardiyovasküler ve anestezi hizmetleri sunan Ingenovis Health şirketine bağlı VitalSolution’da girişimsel kardiyolog ve başhekim olan Dr. Bradley Serwer’a göre, 400’ün üzerindeki bir kalsiyum skoru kalp hastalığı riskinin yüksek olduğunu gösteriyor.

-Maryland merkezli Serwer: “CAC skoru hızlı, düşük dozlu BT taramasıyla elde edilir” .

Tarama görüntüleri, özel bilgisayar yazılımları kullanılarak işleniyor ve “Agatston skoru” adı verilen bir skor üretiliyor.

-Serwer: “Bu bilgisayar algoritması ne kadar kalsiyum bulunduğunu değerlendiriyor ve bir sayı veya puan hesaplıyor” .

Segal, CAC skorunun kolesterol kontrolleri veya kan basıncı ölçümleri gibi daha rutin taramalar kadar yaygın olarak bilinmeyen “geleneksel olmayan bir risk faktörü” olduğunu söylüyor.

“Yine de, kalp hastalıklarını öngörmede ne kadar değerli olduğunu gösteren daha fazla araştırmayla farkındalık artıyor” .

CAC puanıyla ne yapmalı

Uzmanlar, taramanın sonucunun insanların kalp rahatsızlıklarıyla ilgili kontrol sahibi olmalarına yardımcı olabileceğini söylüyor.

-Segal: “Bu, semptomlarınız olmasa bile kalp hastalığını erken teşhis etmeye yardımcı olduğu için faydalıdır, Bu, yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaçlar gibi önleyici adımlar atarak riskinizi düşürmenize olanak tanır.”

CAC puanı sıfırsa Segal, iyi uygulamaları sürdürmeyi ve risk değişkenlerini izlemeye devam etmeyi öneriyor.

“Düşük bir puan hafif plak olduğunu gösterir; bu nedenle, diyeti iyileştirmek, egzersiz yapmak ve kolesterolü düşürmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri yardımcı olacaktır. Yüksek bir puan, riskinizi azaltmak için doktorunuzla, belki de statinlerle çalışmanız gerektiğini gösterir.”

Serwer’e göre, CAC puanı sıfırsa, genellikle çalışmayı beş yıl boyunca tekrarlamaya gerek kalmıyor.

Kalsiyum skoru yüksek olanlarda tekrar test yaptırmanın faydasına ilişkin sınırlı veri bulunmaktadır.

-Serwer: “Bu hastalar, daha ileri testlere ihtiyaç olup olmadığını belirlemek için bireysel durumlarını eğitimli bir kardiyologla görüşmelidir”

Test, kalp hastalıklarının birincil önlenmesi için agresif tıbbi tedaviye kimlerin ihtiyaç duyduğunu belirlemek amacıyla kolesterol, kan basıncı ve diyabet gibi diğer risk faktörleriyle birlikte kullanılır.

Serwer, “Kalp krizi geçirme riski yüksek olanları ne kadar erken tespit edebilirsek, kötü sonuçlardan kaçınmak için kanıtlanmış tedavilere o kadar erken başlayabiliriz.

Bu testin tek başına uygulanmasının daha uzun yaşamanıza yardımcı olduğunu gösteren bir verimiz olmasa da, kimi agresif bir şekilde tedavi etmemiz gerektiğini ve tıbbi tedaviyi ne zaman geciktirebileceğimizi veya kaçınabileceğimizi bilmek çok önemlidir.”

Potansiyel riskler ve sınırlamalar

Segal, potansiyel risk açısından CAC taramasını mamografiye benzeterek, hızlı, invaziv olmayan, az miktarda radyasyon kullanan ve boya enjeksiyonu içermeyen bir tarama olduğunu belirtti.

“Sadece mevcut kalsiyumu ölçüyor ve katılaşmamış yumuşak plağı tespit edemiyor”

Segal ayrıca sıfır CAC puanının sıfır risk anlamına gelmediği konusunda uyardı; özellikle diyabet veya sigara kullanımı gibi ek risk faktörleri söz konusu olduğunda.

“Diğer sağlık değerlendirmeleriyle birlikte kullanılması yararlı bir araçtır”

Test nasıl alınır?

CAC skorunu öğrenmek isteyen kişiler öncelikle bir kardiyoloğa görünmelidir.

-Segal: “Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon veya ailede kalp hastalığı öyküsü gibi risk faktörleri bulunan 40 ila 70 yaş arasındaki kişilere genellikle taramanın yapılması önerilir” .