♦ Sinir Sıkışması

Sinir sıkışması, kemik, kıkırdak, kas veya tendon gibi çevredeki dokuların sinire çok fazla baskı uygulaması sonucu oluşur.. Bu basınç ağrıya, karıncalanmaya, uyuşukluğa veya halsizliğe neden olabilir.

Vücudun birçok bölgesinde sinir sıkışması meydana gelebilir..

Örneğin alt omurgadaki fıtıklaşmış bir disk sinir köküne baskı yapabilir. Bu, bacağınızın arkasına yayılan ağrıya neden olabilir. Aynı şekilde bileğinizdeki sinirin sıkışması da elinizde ve parmaklarınızda ağrı ve uyuşukluğa (karpal tünel sendromu) yol açabilir.

Dinlenme ve diğer konservatif tedavilerle çoğu insan birkaç gün veya hafta içinde sinir sıkışmasından kurtulur. Bazen, sıkışmış bir sinirden kaynaklanan ağrıyı hafifletmek için ameliyat gerekir

♦ Belirtiler

Sıkışmış sinir belirtileri ve semptomları şunları içerir:

-Sinirin beslediği bölgede uyuşma veya duyu azalması

-Dışa doğru yayılabilen keskin, ağrıyan veya yanan ağrı

-Karıncalanma, iğnelenme ve karıncalanma hissi (parestezi)

-Etkilenen bölgedeki kas zayıflığı

-Bir ayağın veya elin sık sık “uykuya daldığını” hissetmek

-Sinir sıkışmasıyla ilgili sorunlar uyurken daha da kötüleşebilir.

♦ Ne zaman doktora görünmeli

Sinir sıkışmasının belirti ve semptomları birkaç gün sürüyorsa ve dinlenme ve reçetesiz ağrı kesiciler gibi kişisel bakım önlemlerine yanıt vermiyorsa sağlık uzmanınıza başvurun..

Sinir sıkışması, çevredeki dokular tarafından sinire çok fazla basınç (sıkıştırma) uygulandığında meydana gelir.

Bazı durumlarda, sinir kökünü sıkıştıran fıtıklaşmış omurga durumunda olduğu gibi, bu doku kemik veya kıkırdak olabilir. Diğer durumlarda kas veya tendonlar bu duruma neden olabilir.

Karpal tünel sendromu durumunda, tünel içindeki şişmiş tendon kılıfları, tüneli daraltan genişlemiş kemik veya kalınlaşmış ve dejenere olmuş bir bağ dahil olmak üzere, karpal tünelin medyan sinirinin sıkışmasından çeşitli dokular sorumlu olabilir.

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi durum, dokunun bir siniri veya sinirleri sıkıştırmasına neden olabilir:

-Yaralanma

-Romatoid veya bilek artriti

-Tekrarlayan işlerden kaynaklanan stres

-Hobiler veya spor aktiviteleri

-Obezite

Eğer sinir kısa bir süreliğine sıkışırsa genellikle kalıcı bir hasar oluşmaz. Basınç ortadan kalktığında sinir fonksiyonu normale döner. Ancak baskı devam ederse kronik ağrı ve kalıcı sinir hasarı meydana gelebilir.

♦ Risk faktörleri

Aşağıdaki faktörler sinir sıkışması yaşama riskinizi artırabilir:

-Seks.

Kadınların muhtemelen daha küçük karpal tünellere sahip olmaları nedeniyle karpal tünel sendromu geliştirme olasılığı daha yüksektir.

-Kemik mahmuzları.

Travma veya osteoartrit gibi kemik kalınlaşmasına neden olan bir durum, kemik çıkıntılarına neden olabilir. Kemik mahmuzları omurgayı sertleştirebildiği gibi sinirlerin hareket ettiği alanı da daraltarak sinirleri sıkıştırabilir.

-Romatizmal eklem iltihabı.

Romatoid artritin neden olduğu iltihaplanma, özellikle eklemlerinizdeki sinirleri sıkıştırabilir.

-Tiroid hastalığı.

Tiroid hastalığı olan kişiler karpal tünel sendromu açısından daha yüksek risk altındadır.

Diğer risk faktörleri şunları içerir:

-Diyabet.

Diyabetli kişilerde sinir sıkışması riski daha yüksektir.

-Aşırı kullanım.

Montaj hattında çalışmak gibi tekrarlayan el, bilek veya omuz hareketleri gerektiren işler veya hobiler sinir sıkışması olasılığını artırır.

-Obezite.

Aşırı kilo sinirlere baskı yapabilir.

-Gebelik.

Hamilelikle ilişkili su ve kilo alımı sinir yollarını şişirerek sinirlerinizi sıkıştırabilir.

-Uzun süreli yatak istirahati.

Uzun süre yatmak sinir sıkışması riskini artırabilir.

♦ Önleme

Aşağıdaki önlemler sinir sıkışmasını önlemenize yardımcı olabilir:

-İyi pozisyonunuzu koruyun; bacak bacak üstüne atmayın veya uzun süre herhangi bir pozisyonda yatmayın.

-Güç ve esneklik egzersizlerini düzenli egzersiz programınıza ekleyin.

-Tekrarlayan faaliyetleri sınırlayın ve bu faaliyetlere katılırken sık sık ara verin.

-Sağlıklı bir kiloyu koruyun.

♦ Teşhis

Doktorunuz belirtilerinizi soracak ve fizik muayene yapacaktır.

Doktorunuz sinir sıkışmasından şüpheleniyorsa bazı testlerden geçebilirsiniz. Bu testler şunları içerebilir:

-Kan testleri.

Açlık kan şekeri veya tiroid seviyenizi ölçmek için testlere ihtiyacınız olabilir.

-Omurilik musluğu (lomber ponksiyon).

Bu test, omuriliğinizi çevreleyen bölgeden bir beyin omurilik sıvısı (BOS) örneği toplar. BOS bir laboratuvara gönderilebilir ve iltihaplanma veya enfeksiyon belirtileri açısından incelenebilir .

-Röntgenler.

Bu görüntüler kemiklerin nasıl konumlandırıldığını gösterir ve sinir sıkışmasına neden olabilecek herhangi bir daralma veya hasar olup olmadığını gösterebilir.

-Sinir iletim çalışması.

Bu test, cildinize yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla kaslarınız ve sinirlerinizdeki elektriksel sinir uyarılarını ve işleyişini ölçer. Çalışma, sinirden küçük bir akım geçtiğinde sinir sinyallerinizdeki elektriksel uyarıları ölçer. Test sonuçları doktorunuza sinirinizin hasar görüp görmediğini söyler.

-Elektromiyografi (EMG).

EMG sırasında doktorunuz cildinizden çeşitli kaslara bir iğne elektrotu yerleştirir. Test, kaslarınızın kasıldığı ve dinlenme halindeki elektriksel aktivitesini değerlendirir. Test sonuçları doktorunuza kaslara giden sinirlerde hasar olup olmadığını söyler.

-Manyetik rezonans görüntüleme (MRI).

Bu test, vücudunuzun birden fazla düzlemde ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için güçlü bir manyetik alan ve radyo dalgaları kullanır. Doktorunuz sinir kökü basısı olduğundan şüpheleniyorsa bu test kullanılabilir.

-Yüksek çözünürlüklü ultrason.

Ultrason, vücuttaki yapıların görüntülerini üretmek için yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanır. Karpal tünel sendromu gibi sinir sıkışması sendromlarının teşhisinde faydalıdır.

♦ Tedavi

Sinir sıkışması için en sık önerilen tedavi, etkilenen bölgenin dinlenmesidir..

Doktorunuz sizden kompresyona neden olan veya onu kötüleştiren her türlü aktiviteyi durdurmanızı isteyecektir.

Sıkışan sinirin konumuna bağlı olarak bölgeyi hareketsiz kılmak için atel, yaka veya destek gerekebilir. Eğer karpal tünel sendromunuz varsa doktorunuz gece olduğu gibi gündüz de atel takmanızı önerebilir çünkü bilekler uyku sırasında sık sık esneyip uzar.

Fizik Tedavi

Bir fizyoterapist size sinir üzerindeki baskıyı hafifletmek için etkilenen bölgedeki kasları güçlendiren ve geren egzersizler öğretebilir..

Fizyoterapist ayrıca siniri ağırlaştıran aktivitelerde değişiklik yapılmasını önerebilir.

İlaçlar

İbuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri) veya naproksen sodyum (Aleve) gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ağrının hafifletilmesine yardımcı olabilir..

Gabapentin (Neurontin) gibi antikonvülsanlar ve nortriptilin (Pamelor) ve amitriptilin gibi trisiklik ilaçlar sıklıkla sinirle ilişkili ağrıyı tedavi etmek için kullanılır.

Ağız yoluyla veya enjeksiyon yoluyla verilen kortikosteroidler ağrı ve iltihabın en aza indirilmesine yardımcı olabilir.

Ameliyat

Sıkışan sinir, konservatif tedavilerle birkaç hafta ila birkaç ay sonra düzelmezse, doktorunuz sinirdeki baskıyı azaltmak için ameliyat önerebilir..

Ameliyatın türü, sıkışan sinirin konumuna bağlı olarak değişir.

Ameliyat, örneğin omurgadaki kemik mahmuzlarının veya fıtıklaşmış diskin bir kısmının çıkarılmasını veya sinirin bilekten geçmesi için daha fazla alan sağlamak üzere karpal ligamanın kesilmesini gerektirebilir.

 

♦ Sinirleri korumanın 7 yolu

Uyuşukluk, ağrı, keçeleşme ile başlayan sinir sıkışması şikayetleri sorun ilerlediğinde güçsüzlük ve kaslarda erimeye kadar gidebilir.

 

–    Anadolu Sağlık Merkezi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Selçuk Göçmen:

”Sinir sıkışmaları özellikle 40-60 yaş aralığındaki kadınlar, piyanistler, kuaförler, bilgisayar operatörleri, bankacılar, diş hekimleri, heykeltıraşlar ve ev kadınları gibi ellerini aşırı kullanan kişilerde daha sık görülür..

Sinir sıkışmalarının tedavi edilmemesi durumunda günlük aktivitelerde güçlük çekilebilir ve yürüme sorunları görülebilir..

Sinir sıkışması elde ise, hastalarda poşet taşıma, yazı yazma, bardak tutma gibi günlük aktivitelerin yapılmasında ciddi güçlükler ortaya çıkar..

Bacaklarda olan ileri derece sinir sıkışmalarında ise hasta yürüyemez, ayağını sürümeye başlayabilir. Bu da ayağının takılıp düşmesine, merdiven çıkamaması, araç kullanamaması gibi problemlere yol açabilir..

 

En sık görülen sinir sıkışması karpal tünel sendromu adıyla bilinen ve el bileğinde median sinirin sıkışmasıyla ortaya çıkan klinik tablodur.. Ayrıca, dirseğimizin dış kısmında ulnar sinirin ve dizimizin yan-dış kısmındaki peronel sinirin sıkışmasına ait klinik tabloları da sık görülen sinir sıkışmaları arasında sayabiliriz

 

Sinir sıkışmasının nedenleri arasında diyabet, romatizmal hastalıklar, tiroit hastalıkları, menopoz, oturuş ve duruş bozuklukları, kırılan ya da yerinden kayan kemikler, hamilelik, obezite, ani kilo kayıpları, tümörler, tekrarlayan yanlış hareketler, otururken ve yatarken yapılan yanlış pozisyonlar sorunun görülme oranını artıran başlıca faktörler olduğunu belirtmeliyim..

Cisimlerin elle sıkı ve şiddetli bir şekilde tutulması, bileğin aşırı bükülmesi gibi aktiviteler de benzer şekilde görülme oranlarını yükseltiyor”

Ağır düzey sinir sıkışmaları cerrahi yöntemlerle tedavi edilebiliyor

 

–   Prof. Dr. Selçuk Göçmen:

Hafif ve orta düzeydeki sinir sıkışmaları için uygulanan konservatif tedavinin sinir üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak için olduğunu, tedavide ayrıca iltihap giderici ilaçların da yazılabildiğini veya kortizon enjeksiyonlarının yapılabildiğini belirtmeliyim..

Eğer hastalar istirahat, rehabilitasyon veya diğer tedavilerle iyileşmezse ve tetkiklerde ağır düzeyde sinir sıkışıklığı saptanmışsa cerrahi tedavi yapılması uygun olabilir. Açık cerrahide, bir kesi yapılarak sinir üzerinde bası oluşturan bantlar kesilir ve sinir serbestleştirilir. Endoskopik yöntemde ise, küçük bir kesi yapılarak endoskopik kamerayla bant içeriden kesilir ve bası kaldırılır. Her iki yöntem de genellikle lokal anestezi eşliğinde yapılır. Ameliyat yaklaşık 30 dakika sürer ve hastaya günübirlik yatış yapılabilir”

Sinirleri korumanın 7 yolu

1. – Sürekli klavye/fare kullanıyorsanız, bileklerinizi uzun süre bükülü tutmayın.
2. – Oturuş, yatış ve duruş pozisyonlarınıza dikkat edin ve uzun süre yanlış bir pozisyonda kalmayın. Örneğin, uzun süre bacak bacak üstüne veya bağdaş pozisyonunda oturmayın.
3. – Dirsekleriniz masaya veya herhangi bir yere dayanarak çalışmayın.
4. – Ev kadınıysanız sürekli tekrarlayan bez sıkma, el işi yapma gibi zorlayıcı hareketlerden kaçının.
5. · Ellerinizle çok fazla yük taşımayın ve bileklerinizi bükülü tutmayın.
6. · Bağ, eklem ve kasları güçlü tutmak için düzenli olarak germe-esneme egzersizleri uygulayın.
7. Diyabet, guatr veya romatolojik hastalığınız varsa, rutin kontrollerinizi ihmal etmeyin