ERDOĞAN NE TALEP ETTİ?: NATO TOPLANTISININ ARKA PLANI

🔵 TÜRKİYE’YE YÖNELİK SİLAH AMBARGOLARININ KALDIRILMASI NE ANLAMA GELİYOR.?

İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin tartışıldığı 14 aylık süreçte bazı ülkeler Türkiye’ye yönelik silah ambargolarından vazgeçti!

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekatını başlattığı 24 Şubat 2022’den yaklaşık üç ay sonra Kuzey Avrupa’nın “tarafsız” devletleri İsveç ve Finlandiya NATO’ya üyelik başvurusunda bulunmuş, o dönem iki ülkenin üyeliğinin Kuzey Atlantik Paktı’nın gördüğü “en hızlı katılım” olacağı değerlendirmeleri yapılmıştı..

Aradan geçen 14 ayda hem Türk dış politikasının hem de NATO’nun en önemli gündem maddelerinden biri iki ülkenin üyeliği oldu..

Ankara’nın hem Finlandiya’nın hem de İsveç’in üyeliklerini veto etmesi süreci uzattı ve aylar süren pazarlıkların kapısını araladı..

Nihayetinde Ankara-Washington hattında peş peşe yapılan üst düzey görüşmeler ve Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki NATO zirvesinden hemen önce Erdoğan, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg arasında yapılan üçlü görüşmenin ardından Türkiye’den gelen yeşil ışıkla birlikte üyelik çıkmazı son buldu..

-Üçlü görüşme sonrasında yayımlanan ortak bildiride, Türkiye’nin AB üyeliğine İsveç’in destek vermesi gibi sonuçları uzun yıllar sonra değerlendirilebilecek maddelerin yanı sıra özellikle savunma sanayi alanında somut sonuçlar üretebilecek bazı taahhütler de yer aldı..

NATO-Türkiye-İsveç bildirisinin 5. MADDESİNDE “Müttefikler arasındaki savunma ticareti ve yatırımında hiçbir kısıtlama, engel veya yaptırım olmaması gerektiği prensibine bağlıyız. Bu engelleri kaldırmak için çalışacağız” ifadeleri yer aldı..

Bildiriye eklenen bu madde Batı ülkelerinin 2019 sonrası dönemde Türkiye’ye uyguladığı silah ambargolarını kaldıracağı taahhütü olarak yorumlanıyor..

EDAM savunma ve güvenlik analisti Sine Özkaraşahin, ambargoların kalkmasının yanı sıra ilişkilerde güven ortamı oluşmasının önemine vurgu yaptı.

– Sine Özkaraşahin:

“Ambargoların kalkması, Türk savunma sanayinde giderek azalan mevcut dışa bağımlılığın giderilmesinde hiç şüphesiz olumlu etki yaratabilir. Ancak dış ülkelerin tutumlarının, Ankara’nın savunma sanayinde yerlileşme politikası üzerinde çok önemli bir değişime sebep olacağını düşünmüyorum. Nitekim bu adımların pratikte uygulanması, istikrarı ve geçmişte Türkiye’ye ambargo uygulayan ülkeler ile Ankara arasında yeniden bir güven ortamı oluşması da ilerleyen dönemde savunma sanayisi ticaretinde önemli olacak..”

🔵 SİLAH AMBARGOLARI: İLK ADIM KANADA’DAN

Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakmasının ardından silah ambargolarının kaldırılmasına yönelik ilk adım Kanada’dan geldi.

Kanada yönetimi, Türkiye’ye ihracat kontrollerinin kaldırılmasına ilişkin görüşmelere yeniden başlama kararı aldı.. 

Türk savunma sanayisinden bir kaynak, insansız hava araçlarının optik parçalarına yönelik ambargoyu kaldırmak için Kanada’nın görüşmelere başlamayı kabul ettiğini söyledi.

– Sine Özkaraşahin:

“Türkiye’nin bu alanda yeni ortaklıklar kurabileceğine dikkat çekmek istiyorum.. İlerleyen dönemde Ankara’nın savunma sanayisinde işbirliklerine daha açık olacağını değerlendiriyoruz. Nitekim Ukrayna, bu trendin en güncel örneği. Türk savunma sanayisinin geliştirdiği çözümler, özellikle İttifak’ın doğu kanadı ile Karadeniz’e kıyısı olan üyeleri için önemli bir muharip yetenek haline geldi. İttifak ülkeleri de bu trendin farkında..”

Kanada’nın Türkiye’ye yönelik ambargosu 2019’da gerçekleştirilen Suriye operasyonundan sonra başlamış, yürütülen üst düzey görüşmeler sonrasında drone optiklerinin satışına Haziran 2020’de devam edilmişti..

-Ancak o dönem devam eden Karabağ Savaşı’nın taraflarından biri olan Ermenistan, düşürülen Bayraktar TB2 tipi bir drone’u sergilemiş ve insansız hava aracının üzerinde Kanada’da üretilen ileri teknoloji kamera ve hedef belirleme sistemi olduğunu açıklamıştı..

-Bunun üzerine harekete geçen Kanada yönetimi, kendi teknolojisinin Azerbaycan’a aktarılarak “son kullanıcı” sözleşmesinin ihlal edildiğini savunarak Türkiye’ye yönelik ihracat izinlerini askıya almıştı..

Veto tartışmasının merkezindeki F-16’lar

İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik sürecinde Ankara’nın Washington’dan en büyük beklentilerinden biri, F-16 savaş uçaklarının Kongre onayını bekleyen satışıydı.

Türkiye, Ekim 2021’de ABD’ye 20 milyar dolar değerinde F-16 savaş uçağı alımı ve var olan uçaklar için 80 modernizasyon kiti talebiyle başvurmuştu.

Ancak Biden yönetiminin sıcak baktığı anlaşma 20 ayı aşan süre boyunca ABD Kongresi’nin onayını alamadı.

Buna karşın ABD Başkanı Joe Biden’ın İsveç’in NATO üyeliğine gelen onayın ardından yaptığı “Avro-Atlantik bölgesinde savunma işbirliği” vurgusu ve anlaşmanın tamamlanacağına inandığını söylemesi F-16 satışının kısa süre içinde gerçekleşeceğine yönelik umutları da artırdı.

Konuyla ilgili değerlendirmelerini aktaran Özkaraşahin, “F-16 konusunda çok ciddi yol kat ettik. İsveç ve Finlandiya görüşmelerine ek olarak, Vilnius’daki NATO zirvesinde de Biden – Erdoğan ekseninde olumlu gelişmeler gözlemledik. Ancak önümüzde hala Kongre engeli var. Bu noktada Türk diplomasisinin yanı sıra önümüzdeki dönemde ABD’de Türkiye’ye yönelik algının önemi büyük olacak” ifadelerini kullandı. 

🔵 İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN AMBARGOLARI KALKTI

Türkiye’nin İsveç’ten önce veto kararını kaldırdığı Finlandiya, 2019’da TSK’nın Suriye’de YPG’ye karşı yürüttüğü askeri operasyonları gerekçe göstererek Ankara’ya silah ambargosu uygulama kararı almıştı..

-Veto sürecinde ilk ambargo kaldırma kararı Finlandiya’dan geldi. Helsinki yönetimi 25 Ocak’ta aldığı kararla Türkiye’ye silah satışının önünü açtı..

Finlandiya merkezli Hufvudstadsbladet gazetesi aynı tarihli sayısında, Fin çelik üreticisi Miilux’un TSK’nın zırhlı araçlarının bir bölümünü üreten BMC’ye 12 bin ton koruyucu malzeme satacağını duyurmuştu..

Helsinki’nin kararı, Türkiye’nin şubatta İsveç ve Finlandiya’yla yapılması planlanan üçlü zirveyi süresiz ertelemesinden hemen sonra gelmişti..

 

-İsveç yönetimi de Ankara’dan NATO üyeliğine gelen itirazların ardından Eylül 2022’de Türkiye’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma kararı almıştı..

Geçen yıl Madrid’de düzenlenen NATO zirvesinde varılan anlaşmanın ardından karar açıklanmış ancak hangi şirketin hangi ürünleri satacağı konusu gizli tutulmuştu..

-Birleşik Krallık yönetimi de İsveç ve Finlandiya’nın üyelik başvurusunun ilk kez gündeme geldiği Mayıs 2022’de Türkiye’ye yönelik silah ambargosunu kaldırma kararı almıştı..

Ambargo ve vetolar yeni değil

Aslında Türkiye için ambargo ve veto gündemi yeni değil..

Zira NATO ve Avrupa Birliği gibi kurumlarda uygulanan oybirliği ilkesi Türkiye gibi ülkelerin bazı taleplerini kabul ettirebilmesi için veto kozunu elde etmesinin yolunu açıyor..

Türkiye’nin 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı’nın başlatmasının ardından NATO’nun askeri kanadından çekilme kararı alan Yunanistan, 1980’e yaklaşırken yeniden ittifaka dönmek istemiş ancak o dönem Ecevit ve Demirel hükümetlerinin vetosuyla karşılaşmıştı..

Dönemin Türk hükümetleri Yunanistan’ın askeri kanada dönüşünden önce Ege’deki komuta ve kontrol meselelerinin çözülmesini şart koşmuştu..

-Yunanistan’ın NATO’ya dönüşü, 12 Eylül darbesinden bir ay sonra darbenin lideri Kenan Evren’in onayıyla mümkün olmuştu..

-Yine Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında ABD tarafından uygulanmaya başlanan silah ambargosu da Türkiye’deki ABD üslerinin yönetiminin TSK’ya devredilmesi ve dönemin başbakanı Bülent Ecevit’in verdiği Sovyetler Birliği’yle yakınlaşma mesajlarının ardından 1978’de ABD Kongresi tarafından kaldırılmıştı..  

© The Independentturkish//Barış Kaygusuz 

🔵 FİNANSAL TİMES KRİTİK NATO TOPLANTISININ ARKA PLANINI YAZDI ..!

✳ ABD merkezli Financial Times gazetesi ve İngiltere merkezli Reuters haber ajansı, Madrid’de düzenlenen NATO zirvesinin arka planını yazdı..!

– Türkiye’nin NATO zirvesinin ilk gününde Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine itirazından vazgeçmesi gündemdeki yerini korurken, İngiltere merkezli Financial Times gazetesi, görüşmelerin perde arkasını yazdı..

Türkiye, İsveç ve Finlandiya dün akşam NATO’nun arabuluculuğunda yaklaşık 4 saat süren müzakerelerin ardından ortak bir anlaşmaya imza attı.. Böylelikle, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline yanıt olarak İskandinav ülkelerinin ittifaka katılmasının önü açıldı..

Financial Times gazetesine konuşan bir Türk yetkili, İskandinav ülkelerinin PKK/YPG’ye destek vermeyeceğini açıklamasının Haziran 2023’te Türkiye’de yapılması planlanan yerel seçimler öncesinde özellikle Erdoğan için önemli olduğunu yazdı.. Yetkili, FETÖ’nün de bu kapsamda olduğunu açıkladı..

TÜRKİYE’YE ZİYARET ..!

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, anlaşmanın “silah ihracatı ve terörle mücadele de dahil olmak üzere Türkiye’nin endişelerini ele aldığını” söyledi..

Dışişleri Bakanlığı, İsveç Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert Rydberg’in “kapsamlı” görüşmeler için çarşamba günü Ankara’ya geleceğini açıkladı..

Görüşmeden önce konuşan Erdoğan, İsveçli ve Finlandiyalı mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmede “boş konuşma” değil sonuç görmek istediğini söylemişti..

F-16’LAR GÜNDEMDE ..!

Financial Times’a konuşan Batılı yetkililer, Erdoğan’ın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği sorununu, özellikle Ankara’nın ABD yapımı yeni F-16 savaş uçakları ve mevcut savaş uçakları için modernizasyon kitleri satın alma yönündeki baskısıyla ilgili olarak Washington’dan taahhütler almak için araçsallaştırmaya çalıştığına inandıklarını açıkladı..

Yine de Biden yönetimi satışa desteğinin sinyalini verirken, ABD’li yetkililer Kongre’nin anlaşmayı imzalaması gerektiğine dikkat çekti..

Benzer bir iddia da İngiltere merkezli haber ajansı Reuters’tan geldi. Reuters’a konuşan üst düzey bir ABD’li yetkili, Washington’un süreç boyunca ‘alçakgönüllü bir yaklaşım izlediğini’ öne sürerken, Türkiye’nin F-16 konusunu gündeme taşıyacağının beklendiğini aktardı. Reuters’a konuşan yetkili, Erdoğan ve Biden’ın bir araya geleceği görüşmelerde de bu konunun ele alınacağını ve Erdoğan’ın ABD Başkanı’na baskı yapacağını öne sürdü..

Yetkili, Biden ile Erdoğan’ın ABD yaptırımlarına yol açan Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri satın alması ve Washington’dan modernizasyon kitleri ve diğer konuları da  görüşeceğini söyledi..

🔵 FİNLANDİYA CUMHURBAŞKANI SAULİ NİİNİSTÖ TÜRKİYE’NİN, FİNLANDİYA VE İSVEÇ’İN NATO ÜYELİĞİNİ DESTEKLEMEYİ KABUL ETTİĞİNİ AÇIKLADI !

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de, Türkiye’nin NATO üyeliklerini destekleyeceğini, Türkiye’nin silah ihracatı ve terörle ilgili endişelerine ilişkin bir mutabakat imzalandığını açıkladı ..!

İMZALANAN ORTAK MUTABAKAT: TÜRKİYE, FİNLANDİYA VE İSVEÇ’İN NATO ÜYELİĞİNİ DESTEKLEMEYİ KABUL ETTİ  

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, NATO ülkelerinin liderlerinin yarın İsveç ve Finlandiya’yı NATO’ya katılmaya davet için karar alacağını bildirdi..

Stoltenberg, NATO’nun her zaman ortak bir zeminde uzlaşabildiğini söyledi..

Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik süreçleri hakkında üç ülkenin liderlerinin huzurunda üçlü mutabakat imzalandı..

Duvar

🔵 TÜRKİYE’DEN İKİ ÜLKEYE NATO ONAYI ..!

Ortak bildiri: Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin ve bağlantılı şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder ..!

– Ortak bildiride, Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye’ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınadı ..

#Canlı: NATO-Türkiye-İsveç-Finlandiya dörtlü görüşmesinin ardından anlaşmaların imza töreni düzenleniyor https://t.co/rnKLeGNWsv

— AA Canlı (@AACanli) June 28, 2022

ORTAK BİLDİRİ ..!

İspanya’nın başkenti Madrid’de NATO Zirvesinin yapıldığı IFEMA Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen dörtlü görüşmenin ardından hazırlanan “Üçlü Muhtıra”ya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde imza attı. İmza töreni, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö, İsveç Başbakanı Andersson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg huzurunda gerçekleşti.

Muhtırada, bugün, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in kolaylaştırıcılığında bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in temsilcilerinin müteakip hususlarda mutabık kaldıkları belirtildi.

NATO’nun, müşterek savunma ve güvenliğin bölünmezliği ilkeleriyle ortak değerlere dayalı bir ittifak olduğuna işaret edilen muhtırada şu ifadeler yer aldı:

Türkiye, Finlandiya ve İsveç Washington Antlaşması’nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler. İttifakın en temel unsurlarından biri, üye devletlerin milli güvenliğinin yanı sıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve iş birliğidir. Müstakbel NATO müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye’ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye’de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç’e tam destek verir. Finlandiya ve İsveç, terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli şekilde reddeder ve kınar. Finlandiya ve İsveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye’ye karşı gerçekleştirdikleri saldırıları açık ve net biçimde kınar, Türkiye’yle ve mağdurların aileleriyle en derin dayanışma duygularını ifade eder. Finlandiya ve İsveç, PKK’nın yasaklanmış bir terör örgütü olduğunu teyit eder. Finlandiya ve İsveç, PKK ve diğer tüm terörist örgütlerin, bunların uzantılarının faaliyetleri ile iltisaklı kuruluşlar ve paravan örgütler içerisinde yer alan veya bu terör örgütleriyle bağlantısı bulunan şahısların faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amacıyla aralarındaki iş birliğini artırmaya karar vermişlerdir. Finlandiya ve İsveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.

İsveç ve Finlandiya’da terör suçlarına ilişkin yasal düzenlemeler ..!

Buna ilaveten, Finlandiya’nın 1 Ocak 2022’de yürürlüğe giren Ceza Yasası’nda yaptığı bir dizi değişiklikle cezalandırılabilir terör suçları kapsamına yeni faaliyetler eklediği belirtilen muhtırada, 1 Ocak 2022’de yürürlüğe giren bu son değişikliklerle terörist grupların faaliyetlerine katılım suçunun kapsamının genişletildiği, aynı zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemlerinin ayrı bir suç olarak cezalandırıldığı anımsatıldı.

Muhtırada, “İsveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçları Kanunu’nun 1 Temmuz itibariyle yürürlüğe gireceğini ve hükûmetin terörle mücadele mevzuatını daha da tahkim edeceğini teyit eder. Türkiye, Finlandiya ve İsveç aralarında artık hiçbir milli silah ambargosu bulunmadığını teyit ederler. İsveç, NATO müttefiklerine yönelik olarak silah ihracatına ilişkin milli mevzuatını tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve İsveç’ten yapılacak savunma sanayi ihracatı müttefik dayanışmasına ve Washington Anlaşması’nın 3. Maddesi’nin ruhuna ve lafzına uygun biçimde yürütülecektir.” uzlaşmaları da kayda geçirildi.

“Türkiye, Finlandiya ve İsveç bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklar”

Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in bugünkü görüşmelerden sonra müteakip somut adımları atacaklarını taahhüt ettikleri aktarılan muhtırada şunlar kaydedildi:

Terörizmle, örgütlü suçlar ve diğer ortak sınamalarla mücadelede mutabakat temelinde iş birliğini geliştirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kuruluşlarını da içeren her düzeyde hükûmetlerarası yapılandırılmış bir diyalog ve iş birliği mekanizması tesis edeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalarının hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararlılık ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlarını bu doğrultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm adımları atacaklardır. Finlandiya ve İsveç, Avrupa İade Sözleşmesi’yle uyumlu biçimde, Türkiye tarafından sağlanan bilgi, delil ve istihbaratı dikkate alarak Türkiye’nin terör zanlılarına dair sınır dışı veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlarıyla işleme koyacak ve Türkiye’yle iade ve güvenlik iş birliğini geliştirmek için gerekli ikili ahdi düzenlemeler yapacaklardır. Finlandiya ve İsveç, 5. paragrafta kayıt altına alındığı çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzantıları ile iltisaklı kuruluşlarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerine yönelik soruşturma başlatacak ve bunları yasaklayacaklardır. Türkiye, Finlandiya ve İsveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalarının, Türkiye’ye yönelik şiddeti kışkırtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandası amacıyla istismar edilmesini engelleyeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, silah ihracatına dair mevzuatlarının müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün kılmasını ve NATO’daki üyelik statüleriyle mütenasip olmasını temin edeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, Türkiye’nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine katılımı dahil olmak üzere, Türkiye ve diğer AB üyesi olmayan müttefiklerin Avrupa Birliği’nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası’nın mevcut ve müstakbel girişimlerine mümkün olan en geniş şekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir. Bu adımların hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve İsveç Dışişleri, İçişleri ve Adalet Bakanlıkları, istihbarat servisleri ve güvenlik kurumlarından uzmanların katılımıyla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma diğer ülkelerin katılımına açık olacaktır. Türkiye, NATO’nun açık kapı politikasına uzun zamandır devam eden desteğini teyit eder ve Madrid Zirvesi’nde Finlandiya ve İsveç’in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine desteğini ifade eder.

NATO: Davet kararı alınacak ..!

Dörtlü görüşmede İsveç ve Finlandiya, PKK ile mücadelede Türkiye’yle tam iş birliği içinde olma, PYD/YPG ve FETÖ’ye destek sağlamama taahhüdünde bulundu.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılım için Türkiye ile mutabakata vardığını, Türkiye’nin endişelerinin ise giderileceğini söyledi.

Stoltenberg, “NATO ülke liderleri İsveç ve Finlandiya’yı NATO’ya katılmaya davet için karar alacak” açıklamasını yaptı..

Independent Türkçe, AA

🔵 NATO-PKK İLİŞKİSİ HANGİ İKTİDAR DÖNEMİNDE BAŞLADI

PEKİ

NATO-PKK İLİŞKİSİ HANGİ İKTİDAR DÖNEMİNDE BAŞLADI