2014 EZİDİ SOYKIRIMI: ALMANYA, EZİDİ SOYKIRIMI’NI TANIDI

Almanya, IŞİD’in Ezidilere yönelik katliamının soykırım olarak tanıdı.

EZİDİ HALKINA YÖNELİK 74 SOYKIRIM SALDIRISI OLDUĞU TAHMİN EDİLİYOR

Almanya Federal Meclisi, IŞİD’in 2014 yılında Şengal’de Ezidilere yönelik katliamının soykırım olarak tanınmasını içeren önergeyi kabul etti. Meclis’teki oturuma katılan tüm milletvekilleri, önergeye ‘evet’ oyu verdi..

– Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock:

“Kararın bir fark yaratacağına derinden inanıyorum..”

-Önergede;

“Parlamento, ‘IŞİD tarafından 2014 yılında Irak topraklarında Ezidi toplumuna karşı işlenen suçların Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi bağlamında soykırım teşkil ettiğini’ kabul etmektedir” ifadeleri yer aldı..

-Önergeyi imzalayan milletvekilleri, Alman hükümetine, soykırımın siyasi ve hukuki olarak ele alınması için mevcut uluslararası ve ulusal yapıları desteklemeye devam etmesi ve BM özel soruşturma ekibi UNITAD’ın yetkilerini güçlendirmesi çağrısında bulundu..

-Önergede, 5 binden fazla Ezidi’nin özellikle 2014’te Irak’ın kuzeyinde terör örgütü IŞİD tarafından işkence gördüğü ve vahşice öldürüldüğü belirtildi..

Hükümeti oluşturan Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller (Grüne) ile ana muhalefette bulunan Hristiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) tarafından hazırlanan önergede terör örgütü IŞİD’in Ezidilere yönelik soykırım suçu işlediğinin kabul edilmesi bekleniyordu..

‘KARARIN FARK YARATACAĞINA İNANIYORUM’

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da önergenin kabul edilmesini memnuniyetle karşıladı..

– Baerbock:

“Bu dünyadaki hiçbir parlamento kararı Ezidilerin acılarını dindiremez ancak bu kararın bir fark yaratacağına derinden inanıyorum..”

2014 EZİDİ SOYKIRIMI

“Bir daha asla”

İnsanlık tarihinin en barbar terör örgütlerinden birisi IŞİD tarafından 2014 yılında katledilen 104 Ezidi, yaklaşık altı buçuk yıl sonra, 6 Şubat 2021 tarihinde, hayatını kaybettikleri Şengal’in Koço köyünde (Irak) resmi bir törenle toprağa verildi..

EZİDİLER KİMDİR?

IŞİD’in 2014’teki Ezidi soykırımından yaklaşık altı buçuk yıl sonra bir cenaze merasiminde bir araya gelmeleri neden önemlidir?

Sırf dinsel kimliklerinden veya onlara atfedilen basmakalıp önyargılardan dolayı yaşadıkları her yerde muhtelif dışlamaların ve katliamların kurbanı olan Ezidiler kimdir?

Bu yazı, IŞİD’in 2014’te yaptığı Ezidi soykırımı esnasında ulusal ve uluslararası güçlerin Ezidileri nasıl yalnız bırakarak katliama uğradığını üstte belirtilen iki ana soru çerçevesinde analiz edecektir.. 
 

Ezidi, Yezidi, Azidi, Zedi, İzadi, veya Yazdani

Ezidiler, özellikle dini kimliklerin dolayı Ortadoğu bölgesinde sürekli yerinden ve yurdundan edilmiş kadim halklardan birisidir..

Ezidiler (aynı zamanda Yezidi, Azidi, Zedi, İzadi, veya Yazdani olarak da yazılır) tarihsel olarak uğradıkları sistematik ayrımcılıktan dolayı nerdeyse yaşadıkları her coğrafyada dini ve sosyo-ekonomik haklarından mahrum bırakılmışlardır..

-Şimdiye kadar Ezidi halkına yönelik 74 soykırım (kimi kaynaklarda 72 ve 73 olduğu belirtilir) saldırısı olduğu tahmin ediliyor..

Bu anlamda, biyolojik yaşamın başladığı dönemden itibaren, insanların yaşama kaynağı olan güneşten güçlerini alan Ezidiler, dünya tarihinde en fazla zulme uğrayan halkların başında gelmektedirler.. 
 

EZİDİLER TARİHSEL OLARAK, ASURLULARIN BİR PARÇASI OLAN IRAK’IN NİNOVA BÖLGESİNDE YAŞAMIŞLARDIR.

Net ve spesifik bir veri yoktur, ancak nüfuslarının toplamda 500 bin ile 1 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir..

Günümüzde de çoğunlukla Irak’ın kuzeyinde (Şengal bölgesi), İran’ın batısında, Türkiye’nin doğusunda (özellikle Mardin, Batman ve Urfa) ve Suriye’nin kuzeyinde yaşayan çoğunlukla Kürtçe konuşan etnik-dini bir azınlıktır..

Dünyadaki nüfuslarının neredeyse yarısından fazlasının bugün itibariyle Irak Kürdistan Bölgesi’nde (IKB) hayatını sürdürdüğü belirtilmektedir..

Ezidilerin dini inançları yaşadıkları ülkelerde birbirinden farklılık gösterse de; literatürdeki ilgili çalışmalar incelendiğinde tarihsel olarak Asuri, İrani, Mecusi, Hristiyan ve Müslüman unsurların/pratiklerin zamanla Ezidiliğe kanalize edildiği belirtilmiştir..

Ezidiler bizim toplumumuzda haksız bir şekilde “şeytana tapanlar” olarak tanımlanır; oysa kutsal gördükleri Melek Tavus’un, kutsal dinlerin “şeytan”ı ile bir bağlantısı yoktur..

Ancak, sadece bu nedenden dolayı toplumumuzun çoğunluğu tarafından “kafir” olarak görülürler..

IŞİD, “din” kisvesi altında Ezidileri kafir olarak görmekle kalmamış; 3 Ağustos 2014 yılında Irak’ın Şengal bölgesinde yaşamlarını sürdüren bu halka karşı büyük bir soykırım uygulamıştır.. 
 

 

Birleşmiş Milletler, IŞİD’in 2014 yılındaki katliamında 5 bin (bazı kaynaklarda 10 bin olduğu belirtilir) Ezidi’nin katledildiğini tahmin etmektedir..

Bu katliamın çoğu, IŞİD’in Şengal bölgesini işgal etmesinin ilk on gününde gerçekleşmiştir. Oysa bu katliam durdurulabilirdi..

– IŞİD’in Şengal bölgesine yönelme sürecinde, Ezidi Milletvekili Vian Dakhil, Ağustos 2014’te Irak Parlamentosu’nda gözyaşları ile şunları haykırmıştı:

“Şu anda Şengal Dağı’nda yaşayan Ezidiler var. Sayın başkan [Meclis başkanına hitaben] şimdiye kadar 500 Ezidi katledildi. Sayın başkan, kadınlarımız, esir olarak tutulup köle pazarlarında satılıyor…

Kardeşlerim, biz politik tartışmaları değil, insanların birlik ve beraberliğini istiyoruz. Ben burada insanlık adına konuşuyorum. Lütfen bizi kurtarın! Bizi kurtarın!”

-Ne yazık ki, Irak ulusal hükümeti ve uluslararası güçler Vian Dakhil’in gözyaşları içerisinde verdiği bu insani haykırışı ve onun insanlık onurunu koruma mücadelesini önemsemedi veya duymazlıktan geldiler..

Tıpkı daha önce Ezidilere karşı gerçeklesen 70’ten fazla soykırım saldırılarını görmezden geldikleri gibi. Bu vurdumduymazlık insanlık adına tarihe yeni bir utanç olarak çoktan geçmiştir..
 

–Vian Dakhil’in açıklamasından birkaç gün sonra (11 Ağustos 2014 tarihinde) en büyük toplu katliam 700’den fazla Ezidi’nin infaz edildiği Koço’da gerçekleşti..

Din değiştirmek istemeyen her bir Ezidi katledildi, kadın ve kız çocuklarına ise “ganimet” olarak el konuldu..

Yaklaşık 5 bin kadın ve çocuğun IŞİD tarafından kaçırılıp Musul, Rakka ve diğer şehirlerdeki “köle pazarlarında” satışa çıkarıldığı belirtilmektedir.. 
 

“YOK ETMEYE GELDİLER”

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, IŞİD’in Irak’ta Ezidilere karşı soykırım yaptığını belirten “Yok Etmeye Geldiler: IŞİD’in Ezidilere Karşı Suçları” başlıklı bir rapor yayımladı..

–Ardından Şubat 2016’da Avrupa Parlamentosu ve Mart 2016’da ABD Temsilciler Meclisi, IŞİD’in Ortadoğu’daki Ezidilere, Hıristiyanlara ve diğer etnik ve dini azınlık gruplarına karşı soykırım yaptığını ilan eden bir kararı oybirliğiyle kabul etmiştir..

IŞİD’in Ezidilere karşı uyguladığı suçları soykırım olarak kabul etmek çok önemli; ama tek başına yeterli değil diye düşünüyorum..

IŞİD mensuplarının 2014’te insanlığa karşı uyguladığı bu suçlardan dolayı ciddi bir ceza aldığı henüz görülmedi..

Şayet evrensel hukuk kuralları gözetilerek bir yargılama yapılmaz ve işlenen suçlar cezasız bırakılırsa, gelecekte herhangi bir etnik veya dini azınlık grubunu yeniden tehdit edecek saldırılar görmek mümkündür..

Irak hükümeti ve uluslararası yetkili kurumlar, IŞİD faillerini insanlığa karşı işledikleri suçlardan dolayı yargılama ve ceza uygulama sorumluluğuna sahiptir..

Bu bağlamda, umarım ulusal ve uluslararası yetkililer Ezidileri korumak için çok daha fazlasını yapabilir ve gelecek için “bir daha asla” ilkesini sahiplenirler.. 
 

Ezidi Kurtarma Ofisi verilerine göre, 2014’teki katliamla ilintili Ezidilere ait şimdiye kadar seksen tane toplu mezar bulundu..

Buna ek olarak, 2014 yılındaki IŞİD soykırımı esnasında, 6,417 Ezidi kaçırıldı ve bunlardan 2 bin 880’inin akıbeti hâlâ bilinmiyor..

-Bir başka ifadeyle; binlerce Ezidi hâlâ yakınlarını, sevdiklerini, ve dostlarını arayış içerisindedir..

Bu anlamda, 6 Şubat 2021’de IŞİD tarafından öldürülen 104 Ezidinin onuruna düzenlenen cenaze töreninin yapılması ve insanların bir araya gelmesi oldukça değerlidir..

Yapılan soykırımın unutulmaması, Ezidilerin yalnız bırakılmaması gerekir(di). Bu cenaze törenine sadece Ezidi halkı değil, en başta Irak’ın tüm üst düzey yetkilileri olmak üzere, uluslararası güçlerin hükümet temsilcileri de katılmalıydı..

-Mezopotamya’nın kadim halklarından birisi olan Ezidilerin acısını ve sevgisini paylaşmak ve onları “bir daha asla” yalnız bırakmamak için kaç soykırım daha olması gerekiyor?

 

Umarım dünyanın herhangi bir bölgesinde insanlık böyle bir soykırımı tekrar yaşamak zorunda bırakılmaz ve umarım dünya, kadınların ve çocukların seks kölesi olarak satıldığı bir olaya “bir daha asla” ama asla tanıklık etmez..

Ancak, şayet 2014’teki soykırım başka bir etnik-dini gruba karşı işlenmiş olsaydı veya bu cenaze töreni Avrupa’nın sınırları içerisindeki bir olay sonucunda gerçekleşmiş olsaydı büyük ihtimal dünyadaki çoğu medya kuruluşu bu cenaze törenini canlı olarak haber yapar ve dünyanın gelişmiş ülkelerinin liderleri cenaze törenine katılır; teröre karşı ‘birlik ve beraberlik’ vurgusu yapardı..

Ancak ne Irak ulusal hükümetinden ne de Avrupa ülkelerinden herhangi bir lider, 6 Şubat 2021’de düzenlenen cenaze törenine katıldı. Oysa, her can önemlidir ve her insanın can(sızlığ)ı eşit derecede değerlidir..

Amaç, insanlık onuruna yakışır bir şekilde insanca hep birlikte yaşamaksa, zulüm dünyanın neresinde olursa olsun hep birlikte karşı durmak ve insanların acısını hep birlikte sahiplenmek en temel insanlık görevidir.. 

Sonuç olarak, inançlarından ve insani duruşlarından hiçbir zaman taviz vermeyen, muhtelif toplumsal dışlanmadan ve zulümlerden dolayı sürekli yer/yurt değiştirmek zorunda kalan Ezidiler, 2014 yılında IŞİD’in planlı bir şekilde uyguladığı katliamın kurbanı oldular..

Umarım “bir daha asla” ama asla en ufak bir ayrımcılığa dahi uğramadan insanca yaşama olanaklarına sahip olurlar ve umarım bir daha zulüm karşısında yalnız bırakılmazlar.. 

© The Independentturkish//Cevdet Acu 

DÜNYANIN EN BÜYÜK EZİDİ TAPINAĞI, 2018’DE EZİDİ SOYKIRIMINI TANIYAN ERMENİSTAN’DA AÇILDI. 

Ezidi tapınağı açılış törenine Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın yardımcısı Ararat Mirzoyan da katıldı.

Ezidi tapınağı, başkent Erivan’ın 35 kilometre batısında bulunan Aknalich köyünde açıldı…

Ezidi tapınağında ibadet alanının yanısıra kütüphane, konferans odası, teolojik seminer odaları ve bir kültür merkezi de bulunuyor.. 

Yedi kubbeden oluşan Quba Mere Diwane isimli tapınak, 25 metre yüksekliğinde.

RUSYA’DA YAŞAYAN EZİDİ İŞ İNSANI FİNANSE ETTİ

Ezidi tapınağı, Ermenistan’da 2012 yılında kurulan ilk Ezidi tapınağı olan Ziarat’ın yakınında bir bölgeye inşaedildi.

Tapınağın finansmanını, Rusya’da yaşayan Ezidi iş insanı Mirza Sloian sağladı..

‘TAPINAĞIN ERMENİSTAN’DA YAPILMASI SEMBOLİK’

Ermenistan parlamentosu Ocak 2018’de, Irak’ta IŞİD’in yaptığı Ezidi soykırımını tanımıştı.

Ararat Mirzoyan tapınağın açılışında yaptığı konuşmada:

”Ne yazık ki Ezidiler de modern tarihlerinde Ermeniler gibi soykırıma uğramıştır. Dünyanın enbüyük Ezidi tapınağının Ermenistan’da olması hem sembolik, hem mantıklı. Ermenistan, Ezidi halkına ev sahipliği yapıyor.” 

Uluslararası bir Ezidi organizasyonu olan Yazda’nın İngiltere şubesinden Ahmed Burjus, geçen yıl AGOS gazetesine yaptığı açıklamada;

”Topluluğumuz yokolma tehlikesiyle karşı karşıya olduğundan bu tapınak bizim için çok önemli. Dünyanın dört bir yerine dağıldık ve çocuklarımızın kültür ve kimliklerini korumak için heryerde tapınağa ihtiyacımız var” demişti. 

https://www.gazeteduvar.com.tr/

Today, World’s largest #Yazidi temple named Quba Mere Diwane opened in #Armenia.

Armenia is a home to Yazidi people, who have always stood next to us during the vital moments of our #history. pic.twitter.com/tGiuQvlSG9

— Armenia 🇦🇲 (@armenia) September 29, 2019

ŞENGAL KATLİAMI “EZİDİ SOYKIRIMI GÜNÜ” OLARAK KABUL EDİLDİ

Irak Kürdistan Bölgesi Parlamentosu 3 Ağustos Şengal katliamını “Ezidi Soykırımı Günü” olarak ilan etti

IKB Parlamentosu, bugün gerçekleştirilen oturumda, 3 Ağustos tarihinin “Ezidi Soykırımı Günü” olarak kabul edilmesiyle ilgili tasarı görüşüldü..

Parlamento Başkanlığı’na sunulan ve 3 Ağustos’un “Ezidi Soykırım Günü” olarak tanınmasını öngören tasarı daha sonra oylamaya sunuldu. Parlamento 87 evet oy ile tasarıyı onayladı..

8 Haziran 2014 yılında Irak’ta Musul’un merkezini oluşturduğu Ninova vilayetini ele geçiren IŞİD, 3 Ağustos’ta Şengal’e saldırmış, saldırının ardından Şengal merkeze bağlı köy ve beldelerde katliam gerçekleştirerek 7 binden fazla Ezidi Kürdü kaçırmıştı. Yüzbinlercesi ise göçe maruz bırakıldı..

IŞİD’in kaçırdığı kişilerin yarıya yakını kurtarıldı. Ancak kaçırılanların birçoğunun akıbeti bilinmiyor.. 

Örgüt, bölgeden çıkarıldıktan sonra katledilen kişilere ait toplu mezarlar bulundu..

Ezidi Kürtler, 3 Ağustos 2014’teki IŞİD’in Şengal saldırısını “73’üncü katliam” (73’üncü ferman) olarak adlandırıyor..
 

© The Independentturkish