GÜNEŞTEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALI?
🔴 CİLT KANSERİNE KARŞI YENİ İLAÇ YOLDA
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, Türkiye de cilt kanseri ölümleri, toplam ölümlerin yüzde 0.40’ına tekabül ediyor..
✅ California merkezli Sanford Burnham Prebys Tıbbi Keşif Enstitüsü’nden bilim insanları, ‘kara tümör’ olarak adlandırılan cilt kanserini durdurma yolunda yeni ve etkili bir tedavi yöntemi geliştirdi..
– Nature dergisinde yayınlanan bu güncel çalışmanın, en tehlikeli kanser türlerinden biri olan cilt kanserine yönelik ilaç geliştirme faaliyetlerine basamak olabileceği düşünülüyor.
“MELANOMA KARŞI CİDDİ BİR SİLAH…”
– Çalışmanın yürütücüsü Profesör Ze’ev Ronai:
“Hayatı en çok tehdit eden cilt kanseri türü olan melanom, GCDH adlı enzim olmadan, hayatta kalamıyor. Dolayısıyla çalışma, GCDH enzimini engelleyerek, NRF2 adlı protein ile var olan kanser hücrelerini baskılamayı hedefliyor.”
Profesör Ronai, deneyin başarıyla tamamlanmasının ardından yaptığı açıklamada şunu söyledi..
– Ze’ev Ronai:
“Şimdiki hedefimiz, GCDH aktivitesini sınırlayan bir ilaç geliştirmek (…) Bu ilacı bulursak, melanoma karşı ciddi bir silah geliştirmiş oluruz..”
DİYET TEDAVİSİ
– Araştırma ekip üyelerinden Dr. Sachin Verma:
“Melanom tedavisinde aday olabilecek ve GCDH’yi engelleyebilecek yeni ilaçlar geliştirmeyi hedefliyoruz..”
Bilim insanları ayrıca, GCDH proteinin işleyen bir enzim olduğunu ve gelecekte melanom için bir diyet tedavisi de uygulanabileceğini belirtti..
Habere göre, araştırma şimdiye dek sadece melanom tedavisinde başarılı oldu; akciğer ve göğüs kanseri testlerinde etki göstermedi..
🔴 CİLT KANSERLERİNİN BİR KISMI GÜNEŞ TEMASINDAN OLABİLİR..!
Kimyasal bariyerler ise cilt altına emilir ve orada reaksiyon oluşturarak güneşten korur..!
- Dermatoloji Uzmanı Dr. Serpil Özyılmaz:
“Çantanızda mutlaka bir güneş kremi bulundurmalısınız, güneş kremi seçimi, yaşa ve cilt tipine uygun olarak seçilmeli..
Ozon tabakasının incelmesi, güneşin zararlı ışınlarının cilde daha fazla gelmesine, uzun vaade de cilt kanserlerinin bir kısmının güneşle olan temasla bağlantılı olabileceğini belirtmeliyim..”
GÜNEŞ DNA HASARI YAPAR..!
- Dermatoloji Uzmanı Dr. Serpil Özyılmaz:
“Güneş, deri altı DNA hasarı yapar, pigmentleri arttırır ve cildi bozar. Bu bozulma sadece görsel olmakla kalmaz, cildin hastalanmasına da neden olur..
Özellikle aile geçmişinde cilt kanseri bulunan kişilerin, mutlaka güneş kremi kullanması gerekiyor. Yaz aylarında tüketilen su miktarı da çok önemlidir, ortalama 50-60 kg olan bir kişi günde 2-2.5 litre sıvı tüketmeli ve sağlıklı besinler almalıdır..”
GÜNEŞ KREMİ SEÇERKEN DİKKAT EDİLMELİ..!
- Dr. Serpil Özyılmaz:
“Dışarı çıkarken geniş siperli şapka ve yaza uygun seçilmiş kıyafetler tercih edilmeli..
Yüze ve vücudun diğer bölgelerine sürülecek olan güneş kremleri farklı olmalıdır. Güneş kremleri etkisini 20 dakika sonra gösterir bu yüzden dışarı çıkmadan 20 dakika önce sürmelisiniz. Ortalama 4 saatte bir de yenilenmesi gerekmektedir..”
GÜNEŞ KREMLERİNİN ÜZERİNDE BULUNAN DEĞERLERE BAKILMALI..!
- Dr. Serpil Özyılmaz:
“Fiziksel bariyerler daha çok cilt yüzeyinde tabaka yapan, çinko asit gibi maddelerden oluşan koruyucular.. Bu koruyucular daha çok bebek ve çocuklarda kullanılır..
Kimyasal bariyerler ise cilt altına emilir ve orada reaksiyon oluşturarak güneşten korur.. Kimyasal koruyucular cilt üzerinde tabakalandırma yapmadığı için koruyuculuğu daha kolaydır..
Güneş koruyucuları cilt üzerinde bulunan FPF değerleri UVB ışınlarının koruyuculuğunu ifade eder ve UVA ışınları yeryüzüne ulaşan ve daha çok bronzlaşmadan sorumlu ışınlar olması sebebiyle, güneş alerjisi olanlarda UVA etken olduğu için güneş koruyucu tercihinde özellikle dikkate alınmalıdır’.’
GÜNEŞ ALERJİSİ ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA OLUYOR..!
- Dermatoloji Uzmanı Dr. Serpil Özyılmaz:
“Kimyasal ürünler, temizleyiciler, deterjanlar, paketli gıdalar alerjiye neden olabilir.. Çocuklarda görülme oranı daha fazla.. Çocuklardaki atopik dermatitin büyüdükçe geçebiliyor buda genellikle 10 yaşa doğru oluyor..”
Atopik dermatiti olanlar, seçtiği ürün içeriklerine bakmalı, güneş alerjisi olanların, UVA filtreli güneş koruyucusu kullanması ve güneşten olabildiğince kaçınması gerektiğini tavsiye etti..
🔴 CİLT KANSERİ NEDİR, BELİRTİLERİ NELER, NASIL TEDAVİ EDİLİYOR..!?
“Cilt kanseri deri yüzeyinde başladığı için erken dönemde saptanma şansı çok yüksek kanserlerden biri..!”
Cilt Kanseri, kötü huylu bir çeşit cilt tümörü olan “melanom”un, birden, hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebiliyor..Bu nedenle benlerin, dikkatle izlenmesi gerekiyor..
Hayati tehlikesi en yüksek kanser türü olan “melanomun”un kaynağı; melanosit adı verilen hücreler..
✅Melanositler, deriye rengini veren ve bronzlaşmayı sağlayan melanin pigmentini üretiyor..
Melanom, melanositlerin anormalleşerek aşırı ve kontrolsüz çoğalmaları sonucu oluşuyor ve başka organlara yayılma potansiyeli taşıyor..
🔴 CİLT KANSERİNDEN (MELONOM) KORUNMANIN YOLLARI..!
Melanom genellikle deri yüzeyinde başladığı için erken dönemde saptanma şansı çok yüksek kanserlerden biri..
Erken tanı için de, kişinin kendi derisini belli aralıklarla düzenli olarak kontrol etmesi çok yararlı..
Bunun için her ay çırılçıplak boy aynasında yeterince aydınlatılmış bir ortamda derinin tepeden tırnağa incelemesi, görülmesi güç bölgeler için bir el aynasından faydalanılması gerekebiliyor..
Yüzden başlayarak, saçlı deri (başka birinin yardımı istenebilir), boyun, omuzlar, sırt, göğüs vb. aşağı doğru sistemli olarak incelemeli..
Kasıklar, kolların ve bacakların iç kısmı, ayak tabanı ve parmak aralarını unutmamak gerekiyor..
Uzun gibi görünen bu işlem aslında, 5 dakika bile sürmüyor..
Güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak, cilt kanseri riskini azaltmada büyük önem taşıyor..
✅Özellikle yaz aylarında 11-4 saatleri arasında direk güneşe maruz kalmamak, mutlaka koruyucu kıyafetler ve güneş koruyucular kullanmak, solaryum gibi suni ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmamak gerekiyor..
🔴 CİLT KANSERİNİN BELİRTİLERİ..!
Melanom, birden, hiçbir uyarı vermeksizin normal deri üzerinde ortaya çıkabileceği gibi önceden var olan bir ben üzerinde de gelişebiliyor. Bu nedenle vücuttaki benlerin yerleşimini ve görünümünü iyi tanımak gerekiyor ki değişiklikler algılanabilsin..
Melanom benleri, diğer atipik benlerle karıştırmak mümkün.. Bazen melonom, normal bir ben zannedilebiliyor ya da aslında o ben, başlangıcından beri melonom olabililiyor..
Diğer uyarıcı belirtiler; soyulma, sızıntı, kanama veya ben üzerindeki şişlik veya kabartı oluşması gibi ben yüzeyindeki değişiklikler..
Ayrıca kaşıntı, hassasiyet ve ağrı gibi benle ilgili his değişiklikleri de bulunabiliyor..
Ancak anormal görünen bir benin çıkarılması ya da yakın olarak izlenmesi gerekliliği konusunda ilgili hekimin (sıklıkla dermatolog) öneride bulunması gerekiyor..
Benlerin takibinde farklılaşmanın kolay tespiti için ABCD kuralı adı verilen bir metot uygulanıyor..
“Buna göre aşağıdaki değişiklikler gözleniyorsa doktora başvurulması öneriliyor..!”
- A – ASİMETRİ
Benin bir yarısı diğer yarısına benzemiyorsa.. (renk ve/veya şekil olarak)
- B – BORDER/SINIR
Benin sınırları düzensiz ise.. (girintili çıkıntılı ise)
- C – COLOR/RENK
Benin rengi homojen değilse.. (kahverengi, siyah, kırmızı, gri, beyaz gibi renklerin iki veya daha fazlası bir arada bulunuyorsa ya da alacalı bir görünüm varsa)
- D – DİAMER/ÇAP
Ben çapı 6 mm’den büyük ise.. (kabaca silgili kurşun kalem çapından büyük bir ben ise).
🔴 CİLT KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ..!
Diğer cilt kanserlerinde olduğu gibi özellikle açık tenli kişilerde güneşe aşırı maruz kalma, melanom için de çok önemli bir risk faktörü..
Aile fertlerinde melanom öyküsü bulunan kişiler, özellikle de çok sayıda (75-100 veya daha fazla) beni olanlar yine risk altındadırlar..
Melanom daha çok açık tenli ve kolay çillenen kişilerde görülürse de esmer tenli olmak melanoma karşı bir garanti oluşturmuyor..
Esmer tenli kişilerde melanom daha çok ayak tabanı ve avuç içinde, tırnak altında veya çok nadiren ağız içinde gelişebiliyor..
🔴 CİLT KANSERİNİN TANI YÖNTEMLERİ..!
Dermatoskopi, benleri 10-20 kat büyüterek gösteren özellikle pigmentli olan benlerin cilt kanserlerinden ayırımında çok önemli bir yardımcı tanı yöntemi olarak kullanılıyor.. Bu yöntem, elle tutulan bir cihaz yardımıyla ya da bilgisayarlı sistemler aracılığıyla görüntü kaydı yapılarak gerçekleştiriliyor..
Gerek çıplak gözle algılanan özellikler gerekse dermatoskopik muayene ile saptanan bulgular, cilt kanseri tanısını yönlendiriyor..
Cilt kanserinin kesin tanısı ise cerrahi olarak çıkarılan dokunun patolojik incelemesi ile konulabiliyor..
Ancak halk arasında yaygın ama yanlış bir inanış bulunuyor: Neşter değerse kanser olacağı yönünde. Bu inanış uzmanlar tarafından doğru kabul edilmiyor..
İyi huylu ya da pigmentli lezyonun cerrahi olarak çıkarılması o bene ek bir risk getirmiyor.. Ancak tanı yöntemlerinin kullanılması ile benlerin gereksiz olarak çıkarılması önlenebiliyor..
🔴 TEDAVİ YÖNTEMLERİ..!
Bir benin genellikle tamamının çıkarılarak incelendiği dokuda melanom olduğu patoloji raporu ile doğrulanıyorsa bu kez o bölgeye cerrahi işlem uygulanıyor..
Ancak işlem uygulanırken, tedavi amacıyla etrafında belli oranda sağlam doku bırakılıyor..
✅Melanomda bilinen tek ve etkili tedavi; cerrahi tedavi olarak kabul ediliyor..
Eğer melanom yeterince erken dönemde yakalanmamışsa önce lenf sisteminden başlayarak vücudun diğer organlarına yayılma riski (metastaz) bulunuyor..
Bu nedenle yayılıp yayılmadığını anlamak için lenf bezi biyopsisi yapmak gerekiyor..
“BENLERİNİZİ DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİN..!”
Uzmanlar benlerin düzenli olarak kontrol edilmesinin erken teşhis için büyük önem taşıdığını vurguluyor..
Deri üzerindeki değişiklikleri, benlerdeki farklılaşmaları takip ederek vakit geçirmeden bir dermatoloğa başvurmak, cilt kanserinin en tehlikeli türü olan melanomun erken tanı şansını yüksek oranda artırıyor..
Cumhuriyet
KORUMASIZ VE UZUN SÜRELİ GÜNEŞLENME CİLT KANSERİNE YOL AÇABİLİYOR..!
- Prof. Dr. Sedat Üstündağ:
“D vitamini artacak diye korumasız şekilde sürekli bir güneşlenme, bu sefer cilt kanserlerinin oranının artmasına yol açacaktır, bilinçli güneşlenme lazım..
Güneş, sağlığımız için yararlı bir kaynak olsa da, korunmasız ve uzun süre maruz kalındığında beraberinde başka riskleri getirebiliyor..
Vücut için birçok faydası olan D vitamininin bilinçli güneşlenmeyle elde edilebileceğini, korumasız ve uzun süreli şekilde yapılan güneşlenmenin yarardan çok zarara neden olabileceğini söylemeliyim..”
Prof. Dr. Üstündağ, D vitamininin vücut sağlığı açısından pek çok önemi olduğunu ifade ederek, eksikliğinde tansiyon ve diyabet başta olmak üzere birçok rahatsızlığın oluştuğuna dikkat çekti..
- Prof. Dr. Sedat Üstündağ:
“Sağlıklı güneşlenme için birçok ülkeye göre avantajlı olduğumuzu söylemeliyim.. Bizim ülkemiz güneş açısından kuzey ülkelerine göre çok şanslı ama güneş ışınları ülkemize yatay olarak geliyorlar.. Bu durum da ultraviyole-B ışınlarının D vitamini oluşturma mekanizmasını bir miktar bozuyor..
✅D vitamini koldaki damarların güneşten gelen ultraviyole-B ışınlarıyla temas etmesiyle oluşmaya başlar..
✅Kolumuzdaki yüzeyel damarlarımızda kolesterol dolaşıyor, güneşin özel bir ışını Ultraviyole-B ışını ona temas ediyor ve kolekalsiferol dediğimiz D vitaminin öncü maddesini yapıyor..
Bu molekül karaciğere gidiyor, orada işleniyor ve sonra böbreğe gelip işleniyor ve D vitamini ancak güneş, sağlıklı karaciğer ve böbreğin varlığı durumunda gerçekleşebiliyor.. Dolayısıyla güneş ışınları D vitamininin oluşabilmesi için gerekli.”
Üstündağ, ultraviyole-B ışınlarının yoğun olduğu saatlerin güneşlenme için uygun olduğunu, bu ışınların düştüğü saatlerin her kente göre farklılık gösterdiğini ifade etti..
- Prof. Dr. Sedat Üstündağ:
“Korumasız ve bilinçsiz şekilde güneşlenme insan sağlığına zarar vermekte.. Bunun yanında güneşin bir de zararlı yönleri var.. Cilt tümörünün gelişimiyle ilgili.. Mesela Trakya’da en çok kanserlerden biri cilt kanserleri..
Bu anlamda bilinçli güneşlenmek lazım.. Bazı internet siteleri mevcut.. O sitelere bulunduğunuz yerin enlemini boylamını yazdığınızda ultraviyole-B ışınının yeryüzüne çok düştüğü zamanları gösteriyor.. 5-10 dakika dahi güneşlenseniz D vitamini yeteri kadar aktifleştirebileceğiniz zaman dilimlerinin varlığı söz konusu..
Dolayısıyla insanlarımızın, kendi yaşadıkları yerlerin enlemi ve boylamını kullanarak uygun zaman diliminde güneşlenmeleri, D vitaminin aktivasyonu açısından faydalı olacaktır..
Yoksa böyle D vitamini artacak diye korumasız şekilde sürekli bir güneşlenme, bu sefer cilt kanserlerinin oranının artmasına yol açacaktır, bilinçli güneşlenme lazım.”
🔴 GÜNEŞİN ZARARLI IŞINLARINDAN KORUNMANIN YOLLARI..!
“Güneşin kendini hissettirmeye başladığı bugünlerde Cildiye (Dermatoloji) Uzmanı güneşin zararlı ışınlarından korunmanın yollarını anlattı..!”
- Uzm. Dr. Deniz Yardımcı:
“Tabiatın yaşam kaynağı güneş, insanoğlunun sağlığı için hem çok gerekli bir mucize hem de zararlarından korunması gereken bir tehlike…
Özellikle de belli saat aralığında güneşten yayılan zararlı UV ışınları, cilt lekelerinden çok daha fazlasına sebep oluyor..
Dünya’nın en büyük enerji kaynağı olan güneş, değişik dalga boylarında ışınlar yayar.. Bu ışınlardan sadece ‘Görünen Işık ve Ultraviyole’ ışınları dünyaya ulaşır..
Güneşten yansıyıp dünyaya ulaşan bu ışınların oranı yaklaşık %0,3-6,8’i civarındadır.. En yoğun olduğu saatler ise 11.00- 13.00 saatleri arasındadır..”
ULTRAVİYOLE İŞİN TÜRLERİ..!
1. ULTRAVİYOLE A(UVA)
* Dünyaya en çok ulaşan ışındır..
* UVB’den daha az zararlıdır..
* Vücutta birikici etkisi vardır..
* Ne kadar küçük yaşta maruz kalınırsa zararlı etkisi o kadar artar..
* Camdan geçemez..
2. ULTRAVİYOLE B (UVB)
* Yeryüzüne ulaşan ışınların % 0,3-0,5’ini oluşturur..
* En zararlı ışın türüdür..
* Cilde rengini veren melanin miktarını arttırır..
* Ciltte koyulaşma ( bronzlaşma) yapar..
* Fazla maruz kalınırsa güneş yanığı yapar..
* Cilt hücrelerinin DNA yapısını bozarak kansere neden olur..
* Foto yaşlanmaya neden olur..
* Camdan geçer..
3. ULTRAVİYOLE C (UVC)
* Normalde yeryüzüne ulaşmaz..
* Ozon tabakasının incelmesi ile dünyaya erişimi kolaylaşmıştır..
* Cilt kanserine yol açar..
* Mikropları öldürür..
* Ameliyathane sterilizasyonunda kullanılır..
🔴 GÜNEŞİN YARARLI ETKİLERİ..!
* Vücutta kemik yapımı için gerekli olan D vitamini sentezi UVB ile oluşur..
* Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir..
* Psikolojiye olumlu etkisi vardır..
* Cildin bronzlaşmasını sağlar..
GÜNEŞİN ZARARLI ETKİLERİ..!
* Güneş etkisi ile üst deri tabakası 2-4 kat kalınlaşır..
* İnce ve kaba kırışıklıklar oluşur..
* Deri kabalaşır..
* Lekeler oluşur..
* Damarlanmalar oluşur..
* Sarı kuru ve pürüzlü bir deri oluşur..
* Deri erken yaşlanır..
* Deri kanserleri de doğrudan güneşe maruz kalmak ile ilgilidir. Deri kanserinin görülme oranları; tatil ve güneşlenme alışkanlığının artması, açık hava sporları ve ozon tabakasının incelmesi ile birlikte yükselme göstermektedir..
GÜNEŞİN ETKİLERİNİ DEĞİŞTİREN FAKTÖRLER..!
Hepimiz güneşten aynı derecede etkilenmeyiz. Cildimizdeki yapısal farklılıklar güneşten etkilenme oranlarını değiştirir.. Güneşin etkilerini değiştiren diğer faktörler aşağıdaki gibidir;
* Deri tipi..
* UV birikim etkisi..
* UV yoğunluğu..
* Çocukluktan itibaren maruz kalma süresi..
* Ekvator’a yakınlık..
* Yüksek rakım..
* Güneş enerjisinin sudan dahi geçebildiğini unutmamalıyız..
GÜNEŞE KARŞI EN BÜYÜK SİLAHIMIZ: GÜNEŞ KORUYUCULARI..!
Güneşin zararlı ışınlarına karşı güçlü bir korumaya ihtiyacımız vardır.. Hassas olan insan cildi güneşe karşı savunmasızdır.. Bu sebeple bazı önlemler almalı ve cildimizin ihtiyaç duyduğu özeni sağlamalıyız. Cildimizi korumak için en iyi yöntem güneş koruyucularıdır..
“GÜNEŞ KORUYUCULARI ..!”
✅Sunscreen: Güneş perdeleri olarak adlandırılır.. Kimyasal olarak güneş ışınlarını tutarlar ve cildi korurlar.. Özellikle UVB ye karşı koruyucudurlar..
✅Sunblock: Bir tabaka halinde cildi kaplayarak güneş ışınlarını bloke ederler.. Güneş ışınlarını yansıtırlar.. Bebek ve çocuklarda kullanılırlar..
“GÜNEŞ KORUYUCU TİPLERİ..!“
* Lekeli ciltler için..
* Akneli ciltler için..
* Yaşlanma karşıtı(anti-aging)..
* Damarlı ve kızarık ciltler için..
* Güneş alerjisi olanlar için..
* Bebek ve çocuklar için..
* Kanserli ciltler için..
* Hamileler için..
GÜNEŞ KORUYUCULARININ KULLANIMI..!
* Güneşe çıkmadan yarım saat önce sürülür.
* Deriye eşit miktarda yedirilerek yayılır.
* Suya dayanıklılığına göre terleme ve suya girme ile yenilenmelidir.
* Bulutlu hava, gölge ve saçak altında korunmaya devam edilmelidir.
* Günlük yaşamda da yüz ve ellere uygulanmalıdır.
* Güneşten genel korunma prensipleri daima uygulanmalıdır.
İLGİLİ HABER
sozcu // Cumhuriyet
