İÇİNDEKİLER
Bilim dünyasından çığır açan çalışma: Beyin implantı ile görmesini sağladılar..
“Bilim insanları yeni bir araştırmada beyin implantı gerçekleştirerek 58 yaşındaki kör bir kadının basit şekilleri görmesini sağladılar..!”
Çalışmayı İspanya’daki Miguel Hernández Üniversitesi, Hollanda Nörobilim Enstitüsü ve Utah Üniversitesi’ndeki John A. Moran Göz Merkezi’nden bilim insanları gerçekleştirdi..
The Journal of Clinical Investigation’da yayınlanan bir makaleye göre, beyin implantındaki elektrotlar beyni uyararak kör bir kadının fosfen adı verilen beyaz ışık noktaları şeklinde yapay görme deneyimi yaşamasını sağladılar..
Bu noktalar daha sonra kadının deneyimlediği görüntüleri yarattı..

“OLUMSUZ BİR ETKİSİ HENÜZ GÖRÜLMEDİ..!”
- Eduardo Fernández:
“Bu sonuçlar çok heyecan verici çünkü hem güvenlik hem de etkinlik gösteriyorlar ve birçok bilim insanının uzun süredir devam eden bir rüyasını gerçekleştirmeye yardımcı olabilirler..
Raporlar, bu deneyin sonuçlarının cesaret verici olduğunu gösteriyor..
Şu anda gönüllünün beyni üzerinde herhangi bir olumsuz etki görülmedi.. Ancak Fernández, çözülmesi gereken birkaç cevaplanmamış soru ve sorun olduğunu kaydetti..
Grup daha fazla deney yapmayı planlıyor.. Çalışmanın ortak yazarları, genel hedefin kör insanlara daha fazla hareketlilik kazandırmak olduğunu belirttiler..
Raporlara göre, bilim insanları bir dahaki sefere daha karmaşık sistemler kullanmayı planlıyorlar..
Başarılı olursa, beyin implantları kör kişilerin diğer insanları, kapıları, arabaları ve daha fazlasını tanımlamasına izin verebilir..”
Yeni bir beyin implantı ile düşünceler metne dönüşüyor..!
“Stanford Üniversitesi Howard Hughes Tıp Enstitüsü araştırmacıları felçli bir kişide implant kullanarak dakikada yaklaşık 90 karakter yazabilmesini sağladılar..!”
Stanford Üniversitesi nöral implant konusunda etkileyici bir gelişmeyi duyurdu.. Üniversitenin araştırmacıları, felçli bir kişide implant kullandı.. Bu sayede denek, elle yazdığını hayal ederek, dakikada yaklaşık 90 karakter yazmayı başardı..
İmplantlar yoluyla felçli insanlara yazma yeteneği kazandırarak kendilerini ifade etmelerini sağlamaya yönelik girişimler, şimdiye kadar sadece sanal bir klavye vermeyi ve zihinleri ile bir imleci hareket ettirmelerini içeriyordu..
Yöntem; etkili ancak yavaştı. Üstelik imlecin bir tuşa gitmesi için deneğin tüm dikkatini vermesi gerektiği gibi ve sistemi nasıl kontrol edeceğini öğrenmesi için de zaman harcaması lazımdı..
İMPLANT İLE DÜŞÜNCELERİNİ İFADE EDEBİLECEKLER..!
Araştırmacılar yazı karakterlerini beyinden çıkarıp sayfaya taşımak için başka olası yollar aramaya başladılar..
Yazmak için düşünce sürecimizin bir yerinde, belirli bir karakter kullanma niyetini oluşturduğumuz üzerinde duran bilim insanları, bu niyeti takip etmek için bir implant kullanmanın potansiyel olarak işe yarayabileceğini düşündüler..
Bunun üzerine araştırmacıları, felçli bir kişinin premotor korteksine iki implant yerleştirdiler.. Bu alanın, hareketleri gerçekleştirme niyetinin oluşturulmasında yer aldığı düşünülüyor..
İmplantları yerleştirdikten sonra, araştırmacılar katılımcıdan bir sayfaya mektup yazdığını hayal etmesini istedi ve bunu yaparken de deneğin sinirsel aktivitelerini kaydettiler..
Sonunda, katılımcının motor öncesi korteksinde yaklaşık 200 elektrot olduğu ancak hepsinin mektup yazmak için bilgilendirici olmadığı görüldü..
“SİSTEMİN YAVAŞLIĞI GİDERİLDİ..!”
Stanford Üniversitesi Howard Hughes Tıp Enstitüsü araştırmacıları, çeşitli harfler hayal edildiğinde en çok farklılık gösteren sinir kayıtlarının özelliklerini belirlediler..
Genel olarak, uygun karakteri %94’ün biraz üzerinde bir doğruluk oranıyla deşifre edebileceklerini buldular.. Tek engel sistemin biraz yavaş ilerlemesiydi..
Bu sorunu da çözmek için çalışmalar yapıldıktan sonra gelinen son noktada sistem oldukça iyi çalıştı..
Sonunda; ekranda görünen bir karakter ile düşünce arasındaki gecikme yaklaşık yarım saniyeydi ve katılımcı dakikada yaklaşık 90 karakter üretebiliyordu.. Bu da bir önceki rekor olan dakikada yaklaşık 25 karakter üreten implant temelli yazma sisteminin rekorunun kolaylıkla üstüne çıkabiliyordu..
“UYGULANABİLECEK DURUMDA DEĞİL AMA UMUT VADEDİYOR..!”
Geliştirilen bu yeni sistem, araştırmacıların da belirttiği gibi; henüz tam ve klinik olarak uygulanabilecek durumda değil..
Başlangıç olarak, sadece tek bir bireyde kullanıldı, bu yüzden başkaları için ne kadar işe yarayacağı hakkında henüz bir veri yok..
✳Elon Musk da kurucusu olduğu Neuralink ile nöral implantlar alanında çalışmalar yapıyor; ancak implantları gerçekte nasıl kullanabileceğimizi henüz gösteremiyor..
Şimdilik, implant çalışmaları yoğunluklu olarak akademik camia ile devam ediyor..
Nöral devrim mi, düşünce kontrolü mü..!?
“Sinir sistemindeki aksaklıkları gidermek amacıyla geliştirilen aygıtlar, gelecekte insanların telepatik yolla iletişim kurabilmesine olanak sağlayabilir..!”
İngiliz Kraliyet Bilimler Akademisi’nin iHuman adlı raporuna göre, bu cihazlar 10 yıl içinde kullanıma sunulacak..
Ancak telepatik iletişimin mümkün kılınması, düşünce özgürlüğü konusunda soru işareti yaratıyor..
Raporda, “İnsanların düşüncelerine, ruh hallerine ve motivasyonlarına erişim, insan haklarının kötüye kullanılmasına neden olabilir” deniyor ve bazı şirketlerin çalışanlarının içsel duygularını ortaya çıkaran cihazlar kullanmasını bekleyebileceğinin altı çiziliyor..

5s 10d
Ian Sample
Toplum, önde gelen bilim insanlarının, beyin implantlarının insanların telepati yoluyla iletişim kurmasına, yeni beceriler edinmesine ve ‘nöral* kartpostallar’ aracılığıyla geçirdikleri tatil hakkında övünmesine olanak sağlayacağı teknolojik bir devrime hazırlanmalı..
Bu türden abartılı uygulamalar şimdilik bir kurgu düzeyinde kalsa da, beyin implantları ve diğer sinir bağlantılı aygıtlar üzerinde yapılan araştırmalar o kadar hızlı ilerliyor ki, Kraliyet Bilimler Akademisi bu teknoloji hakkında ‘ulusal bir soruşturma’ yapılması çağrısında bulundu..
“MİLYONLARCA İNSANI İLGİLENDİREN BİR ALAN..!”
Londra İmparatorluk Koleji’nde (Imperial College London) yeni nesil sinirsel arayüzler laboratuvarının müdürü ve iHuman adlı yeni bir Kraliyet Bilimler Akademisi raporunun eş başkanı olan Tim Constandinou şunları söyledi..
- Tim Constandinou:
“Bu çalışmalar, 10 yıl içinde muhtemelen milyonlarca insanın hayatına değecek” diyor. “Bu teknolojileri bugün için kullanmak henüz mümkün değil ama bu yönde ilerliyoruz.”
Araştırma raporu, doğrudan beyin ve sinir sisteminin diğer bölümleriyle iletişim kuran elektronik implantlar tarafından yönlendirilen bir “nöral devrim” yaşanacağını öngörüyor..
Bilim insanları, 2040 yılına gelindiğinde implantların felçli kişilerin yürümesine yardımcı olacağını, diğer cihazların ise nörodejeneratif hastalıkların** belirtileri ile tedaviye dirençli depresyonu hafifleteceğini tahmin ediyor..
Bu yeni cihaz dalgası, koklear implant*** işitme cihazları ve Parkinson hastalığı olan kişiler için derin beyin uyarıcıları gibi günümüzde var olan ürünlerin ötesine geçecek; sağlıklı insanlara da yardımcı olan araçlar yapılacak..
Bilim insanları araştırma laboratuvarlarında, insanların doğrudan zihinleri aracılığıyla klavyede yazı yazabilmeleri ve zihinleri birbirlerine bağlayarak düşüncelerini paylaşabilmeleri amacıyla çeşitli yöntemler üzerinde çalışıyor..
Diğer araştırma ekipleri ise öğrenmeyi hızlandırmak ve hafızayı geliştirmek için kask ve alın bantları geliştirmekle meşgul..
- Rapor:
“İnsanlar bir düzeye kadar telepatik hale gelebilir; sadece konuşmaksızın değil, kelimeleri kullanmaksızın, birbirlerinin düşüncelerine kavramsal bir düzeyde erişerek sohbet edebilirler.. Bu, meslektaşlarla eşi benzeri görülmemiş bir işbirliğine ve arkadaşlarla daha derin sohbetlere imkân sağlayabilir..”
“LÜKS ÜRÜNLER HALİNE GELEBİLİR..!”
Ancak rapor, bu tür yeni güçlerle birlikte yeni risklerin de ortaya çıkacağını ifade ediyor..
Pahalı beyin güçlendirici cihazlar, daha zengin ülkelerde lüks ürünler haline gelebilir ve yoksul ülkeleri geride bırakabilir.. Ve cihazlar doğrudan beyne takılı olduğunda, insanların en samimi verileri onlara karşı kullanılabilir..
- Rapor:
“İnsanların düşüncelerine, ruh hallerine ve motivasyonlarına erişim, insan haklarının kötüye kullanılmasına neden olabilir” deniyor..
Bazı şirketlerin çalışanlarının içsel duygularını ortaya çıkaran cihazlar kullanmasını bekleyebileceğinin de altını çiziyor..
NASIL BİR DÜZENLEME ÖNERİLİYOR..!?
Rapor, nöral implantların ortaya çıkardığı etik meseleler hakkında ‘ivedilikle ve sıkça’ halktan görüş alınmasını öneriyor..
Rapor, yeni cihazların nasıl kullanıldığını polise bildirmek üzere İnsan Dölleme ve Embriyoloji Kurumu’na (HFEA) benzeyen bir düzenleyici kurum oluşturulmasını öneriyor..
- Sarah Chan:
“Sosyal medyayla ilgili deneyimimizin gösterdiği üzere, bu verileri kimin kontrol edeceğini ve olası zararlı kullanımlara karşı korunmak için neler yapılabileceğini önceden düşünmemiz gerekiyor..
Son deneyimin bize gösterdiği kadarıyla, bireysel rıza veya bir şeye dahil olma ya da dışında kalma tercihleri, bireyleri ya da daha geniş bir ölçekte toplumu korumak için yeterli olmuyor..”
DENETLEME, TEKNOLOJİYE ZARAR VERMEMELİ..!
“Constandinou, kullanıma girmeden önce yeni teknolojilere zarar verebilecek yönetmeliklere karşı da uyarıda bulunuyor..!”
- Tim Constandinou:
“Bir şeylerin kötü amaçlarla kullanılmadığından emin olmak için bazı önlemlere ihtiyacımız var; fakat bindiğimiz dalı da kesmemeliyiz..
Bu teknoloji milyonlarca insanın yaşam kalitesini büyük ölçüde artırabilir..”
*Nöral: Sinirsel, sinir sistemiyle ilgili olan.
**Nörodejeneratif hastalık: Öncelikli olarak insan beynindeki nöronları etkileyen bir dizi durum için kullanılan kapsayıcı bir terimdir. Nörodejeneratif hastalıkların en çok bilinenleri arasında Parkinson, Alzheimer ve Huntington hastalıkları yer alır.
***Koklear implant: İleri ya da çok ileri derecede işitme kaybı yaşayan insanlar için geliştirilmiş bir elektronik medikal cihazdır..
İLGİLİ HABER
Bu makalenin orijinali The Guardian gazetesinde yayımlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
https://www.gazeteduvar.com.tr
