EKONOMİ

Emekli maaşında HACİZ kesintisi yapılabilir mi, BLOKE konulur mu?

.

İÇİNDEKİLER

Bunu paylaş:
Bunu beğen:

“Uzman isim uyardı: Emekliyseniz maaşınıza haciz koydurmayın”

İcra Uzmanı Caner Çakı:

“Emekli maaşlarına gelen hacizler kaldırılabilir. Emekli maaşınıza haciz gelirse icra müdürlüğüne itirazda bulunarak kaldırın..”

“EN FAZLA YÜZDE 25’İ KADAR YAPILABİLİYOR”

İcra Uzmanı Caner Çakı:

“Emekliler tarafından en fazla yönetilen soru ‘Emekli maaşıma haciz gelir mi?’. İcra müdürlükleri alacaklının talebi üzerine emekli maaşlarından kesinti yapar.. Emekli maaşından yapılan bu kesintisi alınan maaşın en fazla yüzde 25’i kadar yapılabiliyor..

Zaten icra iflas kanununda bu, 2004 sayılı 83 üncü maddesine göre maaşlar, tahsisatlar, yaşlılık aylıkları, sigortalar ve yaşlılık sandıkları tarafından tahsis edilen gelirler haczi, ancak kısmen caiz olan şeyler arasındadır ibaresi yer almış..

Bu konuda icra memuru, emekli maaşı üzerinden haciz kesintisi taleplerinde, borçlunun ve ailesinin geçinmeleri için gerekli olan miktarı saklı tutar ve geriye kalan kısım üzerinde haciz işlemi yapabilir..

Öte yandan, kanun haciz işlemlerinde haciz yapılabilecek miktarın dörtte birinden az olamayacağını da belirtir. İcra müdürlükleri ise dörtte birlikte kısma haciz uygulamayı tercih etmektedir..” .

“HACZEDİLMESİ YASAK”

Sosyal güvenlik hukukunda ise olayın farklı olduğunu belirten icra uzmanı Çakı:

“İcra ve iflas kanunu emekli maaşlarına kısmi olarak hacze karar vermiştir. Fakat 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre çok farklıdır..

Sosyal güvenlik hukuku, sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödeneklerinin haczedilmesini yasaklamıştır..

Kanun sadece bununla kalmayarak sigortalıların ve onların geride kalan eş, çocuk, ana ve baba gibi hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri koruma altına alınmıştır..

Haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, icra müdürü tarafından reddedilmesi gerekmektedir. Bunun tek istisnası ise borçlunun ‘ben bu borcu ödemek istiyorum maaşımdan kesilebilir’ demesidir..”

“5510 SAYILI KANUNUN UYGULANMASINI TALEP EDİN”

Emekli maaşınıza haciz geldiği takdirde kanuna aykırı olarak haciz kesintisi yapıldığını ve bu kesintinin sonlandırılmasının mümkün olduğunu belirten Çakı:

“Haciz kesintisi koyan icra müdürlüğüne başvurarak, 5510 sayılı kanunun uygulanmasını talep edin. Büyük ihtimalle talebiniz cevap bulacaktır. Bulmadığı takdirde ise icra tetkik merciine başvurarak, haczi yasak olan maaşınızın kesintiye uğradığını şikayet edebilirsiniz. İcra tetkik hakimi sizin şikayetinizi inceleyecek, maaşınızdaki haczin kaldırılması kararı verecektir..”

“EMEKLİ MAAŞLARINA ARTIK BLOKE KONULAMAYACAK”

Yargıtay Genel Kurulu emekli maaşlarına konulan blokeye karşı verdiği kararda ‘’bloke konulamaz’’ dedi..

Bankalar artık tüketici kredisi çeken ve ödemeyen emeklilerin maaşlarına bloke koyamayacak..

Konuyla ilgili emsal teşkil eden kararın alınmasına neden olan olayda, İzmir’de yaşayan emekli Yüksel Öztürk’ün kredi kullandığı banka şubesi, ödemeler aksayınca 8 aylık emekli maaşına bloke koydu..

Yüksel de bunun yasalara aykırı olduğu gerekçesi ile İzmir 2. Tüketici Mahkemesi’ne dava açtı..

Hakim Feryal Atay, dosya üzerinden yaptığı duruşmada avukatın talebini yerinde görüp, blokeyi kaldırdı ancak karar Yargıtay tarafından bozuldu..

Yargıtay Genel Kurulu’nda alınan ve gerekçesi açıklanan son kararda ise “emekli maaşlarına bloke konulamayacağına” hükmedildi..

“KARAR EMEKLİLER İÇİN ÖNEMLİ BİR DURUM YARATTI”

Kararı değerlendiren Hakim Orhan Gazi Ertekin:

“Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/(13)3-1980 esas 2021/829 karar ve 24.06.2021 tarihli kararı emekliler için çok önemli bir durum yaratmaktadır..

Emekliler, bankalardan kredi kullanırken veya kredi kartı alırken sözleşmelerde veya sözleşmelerin eki olarak imzaladıkları taahhütle emekli maaşının yattığı hesaplara bloke konulmasını kabul etmektedirler..

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararına ilişkin olayda,

Kredi çeken emeklinin kredi taksitlerini ödeyememesi üzerine banka tarafından emekli maaşına bloke koyulmak suretiyle kesinti yapıldığı tüketici olan emeklinin blokenin kaldırılması ve kesintilerin iade talepli davasında İzmir 2. Tüketici Mahkemesi hakimi Feryal ATAY tarafından davanın kabulüne karar verilmiş..

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi kararının temyizi üzerine, emeklinin muvafakati ile emekli maaşı hesabından kesintinin mümkün bulunmasına ve davacının, davalı bankaya verdiği temlik ve taahhütnamelerin muvafakat niteliğinde olmasına göre mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararı bozmuş..

Mahkeme hakiminin direnme kararı üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca inceleme yapılmıştır’.’

“ANAYASAYA AYKIRI BULUNDU”

Hakim Ertekin:

‘’Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, İcra iflas kanunun 82. maddesinde haczedilemeyecek mal ve haklar düzenlenmiş olup emekli maaşının da haczedilemeyeceğine, 5510 sayılı kanunun 93/son maddesi uyarınca kredinin alınması sırasında takas ve mahsup yönünde verilen muvafakatin geçerli olmayacağını, borçlunun iktisadi ve sosyal açıdan varlığını sürdürebilmek için şahsi emeğini ortaya koyarak bir gelir elde etmişse bunun üzerine haciz koymanın Anayasanın 17. maddesindeki ‘Herkes yasama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir’ düzenlemesine aykırılık teşkil edeceğine karar vermiştir..’’ dedi.

“YARGITAY’IN İLK YORUMU KABUL EDİLEMEZDİ”

Ertekin:

“Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı öncesinde Yargıtay 13. Hukuk Dairesince emekli maaşına bloke konulmaması halinde bankanın alacağının tahsilinin mümkün olmayacağı ve borcun hiç ödenmemesi sonucunu doğuracağı, bu durumun kabul edilemez olduğunu belirten kararlar verilmiştir..

Emekli maaşının tamamına bloke konulması halinde, başka geliri olmayan davacının emekli maaşının tamamına bloke konulması nedeniyle asgari geçim masraflarını karşılayamayacağı açlığa mahkûm edileceği gerçeği göz ardı edilmemelidir..

Yargıtay’ın bu noktadaki tercihi ekonomik borç niteliğindeki bir ilişkinin emeklinin en temel yaşam koşullarından mahrum bırakılmakla sonuçlanmasını kabul etmek yönündedir ki eski Roma hukukunun tersine modern hukuk düzenleri böyle bir yorumu kabul etmez..

Çünkü, modern hukuk düzenlerinde ekonomik borç kişilerin hak ve özgürlüklerinin özüne dokunan sınırlamaları kabul edemez..

Diğer yandan emekliye kredi kullandıran bankanın kredi kayıt bürosundaki bilgileri de görebildiği, başka teminat alınmıyorsa emekli maaşının ve kredi taksitlerinin değerlendirilerek kredi kullandırılması esastır..”

Duvar// Didem Mercan

” KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (KDK), EMEKLİ MAAŞININ ÜÇTE BİRİNİ KESEN GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞINI ŞİKÂYET EDEN VATANDAŞI HAKLI BULDU. ”

İzmir’de yaşayan ve kapattığı iş yeri nedeniyle devlete vergi borcu olan vatandaşın borçlarına karşılık emekli maaşının üçte biri kesilmeye başlandı..

2008 ve 2009 yıllarında 5510 sayılı Kanun’a aylık ve ödeneklerin takibi ve tahsili gereken alacaklar ve nafakalar dışında haczedilemeyeceği, haczedilmesine ilişkin taleplerin ise ancak borçlunun izni alınarak yapılabileceği hükmü konuldu..

Yasada yapılan değişiklik üzerine İzmirli vatandaş, Emekli Sandığı İzmir Bölge Müdürlüğüne başvurarak maaşındaki haczin kaldırılmasını talep etti..

Kurum maaştaki haczi kaldırdı, vatandaş da borcunu yapılandırarak ödemeye başladı..

Ancak vatandaş vergi borçlarının taksitini aksatmaya başladı. Bu nedenle vergi dairesi vatandaşın banka hesaplarına ve babasından miras taşınmazlara haciz uyguladı..

Gelir İdaresi Başkanlığının borçlu vatandaşın emekli maaşını da tekrar kesmeye başlaması neticesinde vatandaş idareye itiraz dilekçe yazdı..

Dilekçesi reddedilen İzmirli emekli, Kamu Denetçiliği Kurumuna (KDK) başvurarak maaşının kesilmesinin hukuki olmadığını belirtti ve bu uygulamanın bir an önce sonlandırılması gerektiğini iletti..

KDK: “İdareler, sigortalı lehine yorum ilkesine göre hareket etmeli”

KDK, vatandaşın başvurusunu inceleyip, idareden belgeleri talep ederek yaptığı araştırma sonucunda tavsiye kararı verdi. KDK tavsiye kararında vatandaşı haklı bularak, şikâyetçiye karşı idarenin tavrının hukuka ve hakkaniyete uymadığının altını çizdi. Kararda vatandaşın vergi borcuna itiraz etmediği, emekli maaşındaki kesintinin borçlunun izni olmadan gerçekleştirildiğinin tespit edildiği belirtildi. KDK, Gelir İdaresi Başkanlığına vatandaşın maaşındaki haczin kaldırılması, yapılan kesintilerin anaparasının şikâyetçiye iade edilmesi yolunda tavsiye kararı verdi.

İLGİLİ HABER

Cumhuriyet