♦HALK ARASINDA KURDEŞEN ADIYLA BİLİNEN ÜRTİKER NEDİR?

Ürtiker görülürse doktora görünün

Covid-19 tanısı konulan kişilerde, halk arasında kurdeşen olarak bilinen ‘ürtiker’ gelişme riskinin görülebildiği, deride kızarıklık görülmesi halinde doktora başvuruda bulunulması gerekiyor..

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Alerji ve İmmünoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebru Damadoğlu, ciltte aniden ortaya çıkan ve ortası soluk kırmızı döküntülere sebep olan rahatsızlığın ürtiker olarak tanımlandığını söyledi..

Genellikle 24 saat içinde iz bırakmadan sönen kabarıklıklarla kendini gösteren ürtiker, vücutta kızarıklık ve kaşıntı ile belirti verir..

Hastalık akut ve kronik olmak üzere iki farklı şekilde görülür..

♦Kurdeşen(ürtiker) 

 

“Halk arasında kurdeşen adıyla bilinen ürtiker farklı koşullar nedeniyle ciltte görülen reaksiyonlardan kaynaklanan kabarık, kaşıntılı ve kızarık lekelerle karakterize edilen bir cilt hastalığıdır.. !”

 

 

Bu kızarık lekelerin boyutları bir kaç milimetreden bir kaç santimetreye kadar farklılık gösterebilir ve yaygın olarak birbirleri ile birleşip ten üzerinde çok geniş bir alanı kaplayabilir..

 

Lekeler hastalık seyrettiği süre zarfında 24 saat içerisinde belirip kaybolabilir.. 

 

Kurdeşen hastalığı bulaşıcı değildir..

 

Eğer kurdeşenden kaynaklanan kızarıklıklar ile kabarıklıklar altı haftadan daha uzun süre devam ederse ve aylar ya da yıllar boyunca sık sık tekrarlarsa, durum kronik ürtiker olarak kabul edilir..

 

Kronik kurdeşen insanlar çok rahatsız edici olabilir. Uykuya veya günlük faaliyetlere engel olabilir..

 

Doktor tavsiyesi ile alınacak antihistaminikler ve kaşıntı önleyici ilaçlar durumdan muzdarip bireylerde rahatlamaya yol açabilir..

–   Prof. Dr. Ebru Damadoğlu:

”6 haftaya kadar süren ürtiker akut, 6 haftadan fazla devam eden ürtiker ise kronik olarak isimlendirildi.. Akut ürtikerin gelişmesinde tetikleyici faktörler, kronik ürtikerde ise bireysel yatkınlık söz konusu..

Akut ürtikerde bazı viral ve solunum yolu enfeksiyonları, kimi ağrı kesici ilaçların kullanımı tetikleyici olabilir. Kronik ürtikerde ise kişide bağışıklık sistemiyle ilgili altta yatan bir hastalık söz konusu olabilir. Bireysel yatkınlığın yanı sıra vücutta alerjiyle ilgili bazı hücreler bulunmaktadır ve kronik ürtikeri olanlarda bu hücreler biraz daha aktif olabilmektedir..

Akut ürtiker geçiren her 5 kişiden 1’inde kronikleşme eğilimi olur.. Sonbahar mevsimine girilmesiyle birlikte enfeksiyonlara bağlı tetikleyici faktörlerin arttığını, kişilerin ürtiker belirtilere karşı duyarlı olmaları gerektiğini belirtmeliyim..

Şu an viral enfeksiyonlarda artış beklediğimiz bir dönemdeyiz, Covid-19 da bunlardan biri. Özellikle son dönemde Covid-19’un da bir artış trendinde olduğunu biliyoruz. Covid-19 geçiren hastalarda her 5 kişiden 1’inde ürtiker bulgular ortaya çıkabilmektedir. Çünkü, bağışıklık sistemi hücreleri üzerine virüsler etki ediyor. Virüsler bir mekanizmayla bu alerji hücrelerinin aktive olmasını sağlayarak ürtikeri tetikleyebiliyor.

Genellikle ürtiker, korona virüsün ilk belirtisi olarak karşımıza çıkmıyor. Korona virüs ile ilişkili ürtikerde, kişide Covid-19’a bağlı ateş, eklem ve boğaz ağrısı gibi şikayetler de eşlik ediyor. Covid-19 tanısı konulan kişilerde deride kızarıklık, kabarıklık ve kaşıntı gibi şikayetler olması halinde hekime başvurulması gerekmektedir. Covid-19 tedavisi sürerken buna bağlı bir ürtiker gelişimi söz konusuysa onun da bu süreçte tedavisine başlanmalıdır..

Kronik ürtikeri bulunan bir kişi Covid-19 olduğunda o kronik ürtikerde de alevlenme görülebilir.. Bu kişilerde Covid-19 tedavisi tamamlandığında buna bağlı ortaya çıkan ya da tetiklenen ürtikerin de seyrinin azalması beklenir. Kronik ürtikeri olmayan bir kişide eğer Covid-19 akut ürtikeri tetiklemişse, hastalık atlatıldığında bu sorun da düzelir” 

KURDEŞEN KORONAVİRÜS BELİRTİSİ OLABİLİR (VİDEO)

 

♦ Kurdeşen Neden Olur..!?

 

“Kurdeşen kızarıklıkları ve bunlarla birlikte beliren kabarıklıklar, bazı hücreler tarafından kan dolaşımına histamin ve diğer kimyasalların serbest bırakılmasıyla ortaya çıkar..!”

 

Tıp uzmanları genellikle kronik ürtikerin nedenini veya akut ürtikerin neden bazen kronik bir hal aldığının nedenini belirleyemezler..

 

Ancak deride görülen kurdeşen dökülmesinin tetikleyici nedenlerinin bir kısmının aşağıdakiler olduğu bilinmektedir: 

 

• Ağrı kesici ilaçlar
• Alkol kullanımı
• Böcekler veya parazitler
• Çeşitli gıda türleri
• Cilt üzerinde uzun süreli baskı, lastik şerit gibi
• Çizilme
• Egzersiz
• Enfeksiyon
• Güneş Işığı
• Soğuk
• Stres
• Yüksek ısı

 

Bunlarla birlikte bazı vakalarda kronik ürtiker tiroid hastalığı veya nadiren kanser gibi altta yatan başka bir tıbbi durum ile ilişkili olabilir.

 

♦ Kurdeşen Belirtileri Nelerdir..!?

 

“Kronik kurdeşenin belirtileri ve semptomları arasında en yaygın olanı, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilecek kızarık veya cilt renginde lekelerdir..! “

 

Bunun yanı sıra boyutları değişiklik gösteren, gün içerisinde belirip kaybolan kabarıklıklar ile oldukça sert kaşınma da bir diğer belirtidir.. 

 

Dudaklarda, göz kapaklarında ve boğaz içinde ağrılı şişme, yani anjiyoödem de görülebilir..

 

Yorulma, stres, sıcaklama ve egzersiz esnasında kurdeşen belirtilerinin  şiddetlendiği gözlemlenmiştir.. 

 

Kronik ürtiker altı haftadan daha uzun süre kesintisiz devam ederek yıllar içinde tekrarlayabilir, ancak kısa süreli yani akut ürtiker aniden ortaya çıkar ve birkaç hafta içerisinde seyrini tamamlayarak kaybolur..

 

Eğer birkaç gün boyunca ortaya çıkmaya devam eden kabarıklıklar ve kızarıklar görüldüyse mutlaka bir cilt uzmanına yani dermatoloğa başvurulması gereklidir. Kronik ürtiker kendi başına bireyi ciddi bir alerjik reaksiyon, yani anafilaksi riski altına sokmaz.. 

 

Ancak birey ciddi bir alerjik reaksiyonun bir parçası olarak diğer semptomların yanı sıra kurdeşen belirtileri gösteriyorsa acil bakım uygulanması gerekebilir. Anafilaksi belirtileri ve semptomları arasında baş dönmesi, nefes darlığı ile dudaklarda, göz kapaklarında ve dilde şişme bulunur..

Halk arasında ‘Kurdeşen’ olarak da bilinen ürtiker nedir?

 

♦Kurdeşen Nasıl Teşhis Edilir..!?

 

“Kurdeşen tanısı genellikle bir dermatolog tarafından gerçekleştirilen bir fiziksel muayene sonrasında konulur..!”

 

Uzman doktor, hastanın belirti ve semptomların neden kaynaklandığını anlamak üzere bir dizi soru soracaktır.. 

 

Bununla birlikte durumu takip etmek üzere bireyden içinde günlük faaliyetlerin, alınan tıbbi ilaçların, bitkisel ilaçların veya takviyelerin, beslenme sırasında yenilip içilenlerin, kurdeşenin hangi bölgede göründüğünün ve ne kadar sürdüğünün veya kurdeşenin ağrılı şişliklerle birlikte olup olmadığının anlaşılması için bir günlük liste tutmasını isteyebilir.. 

 

Fizik muayene ile tıbbi geçmişin incelenmesi sonucunda eğer doktor kurdeşenin altta yatan ayrı bir tıbbi sorundan kaynaklandığı sonucuna varırsa bir dizi kan testi ile cilt testi uygulanmasını isteyebilir..

 

♦Kurdeşen Nasıl Tedavi Edilir..!?

 

“Kurdeşen için etkili bir tedavi bulmak genellikle mümkündür..!”

 

Kurdeşen tanısı koyan doktor, muhtemelen hastalığın belirtilerinin antihistaminikler ile tedavi edilmesini ve kişisel bakım önlemlerinin alınmasını tavsiye edecektir.. 

 

Bu yöntemler işe yaramazsa reçeteli ilaçlar ile bireye en uygun kombinasyonu belirlemek üzere yine doktora başvurulması gereklidir..  

 

Antihistaminik ilaçları doktor kontrolü olmadan almak yan etkilere yol açabilir. Özellikle hamile ya da emziren bireylerde, kronik tıbbi durumu olan bireylerde ya da başka ilaçları kullanan bireylerde istenmeyen yan etkilere yol açabilirler..

 

Bu nedenle herhangi bir ilacı kullanmaya başlamadan önce mutlaka doktora başvurulmalıdır..

 

Antihistaminiklerin yanı sıra histamin blokerları, antienflamasyon ilaçları, antidepresanlar, monoklonal antikorlar ve bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar, ileri aşamalardaki kronik ürtiker tedavisinde kullanılmaktadır..

 

Kurdeşen İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri..!

 

“Kronik ürtiker aylarca veya yıllarca sürekli devam edebilir..!”

 

Bireyin uyku düzenini bozabilir ve günlük hayatına müdahale edecek bir hale gelebilir..

 

Alınacak bir kaç basit önlem kronik ürtikerin tekrarlayan cilt reaksiyonlarını önlemeye veya yatıştırmaya yardımcı olabilir:

 

• Bilinen tetikleyicilerden kaçınmak
• Bol, Gevşek ve hafif giysiler giymek.
• Derinin çizilmesinden kaçınmak.
• Etkilenen bölgeyi yıkayarak, yelpazeleyerek, serin ve nemli bir bez kullanarak, ya da losyon veya kaşıntı önleyici krem ile rahatlatmak.
• üneş kremi kullanmak
• Sert sabunları kullanmaktan kaçınmak.

 

https://www.cafemedyam.com/2021/02/10/halk-arasinda-kurdesen-olarak-da-bilinen-urtiker-nedir/saglik/?preview_id=49597&preview_nonce=c3b4e9b3a7&preview=true&_thumbnail_id=93610

 

İLGİLİ HABER

 

Acıbadem Web ve Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.