İÇİNDEKİLER
“KIRIK ORTAYA ÇIKINCAYA KADAR OSTEOPOROZ FARKEDİLMEZ”
Osteoporoz (kemik erimesi):
Kemik kütlesindeki azalma ve kemik mikro mimarisindeki bozulma sonucu ortaya çıkan kemik kırılganlığındaki artıştır..
Liv Hospital Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öztürk:
”Yunanca ‘osteon / kemik’ ve ‘poros / küçük delik’ kelimelerinin bir araya gelmesi ile oluşan osteoporoz, halk deyimiyle kemik erimesi, kadınlarda daha çok görülen bir hastalıktır.”
HER YIL KEMİK ERİMESİ NEDENİYLE İKİ MİLYON KIRIK MEYDANA GELİYOR
Kemik erimesi nedir? Kemik erimesinin nedenleri, belirtileri nelerdir? Korunma yolları nelerdir?
Kemik erimesi, vücut kemik kaybettiğinde, çok az kemik yaptığında ve/veya her ikisinde birden meydana gelen bir kemik hastalığıdır. Osteoporoz; kemiği zayıflatır ve kırılma riskini artırır..
Kemik Erimesi, vücutta en çok omurgayı etkiler.. Osteoporotik kemiklerdeki kırıklar sıklıkla omurga, kalça ve el bileğini içerir..
Kalça ve el bileğindeki osteoporotik kırıkların aksine omurgadaki kırıklar sıklıkla düşme veya travma ile ilişkili değildir.. Osteoporoz hastalarının sadece yüzde 30’u klinik şikâyetler ile belirlenirken, geri kalanı rastlantı olarak saptanır..
Kemik Erimesi’nin yaygın bulguları; Bel ve sırt ağrıları, boyda kısalma, omurgada kırık, sırtta kamburlaşma…
Daha az kemik dokusuna sahip oldukları için kadınlar erkeklere göre osteoporoza daha çok yakalanır.
” SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ TÜKETİN”
Uluslararası Osteoporoz Vakfı verilerine göre;
1- Dünyada 200 milyon kadının ortak derdi osteoporoz,
2- 60 – 70 yaşlarındaki kadınların üçte birinde, 80 yaşlarındaki kadınların ise üçte ikisinde Kemik Erimesi görülüyor..
3- Doğru beslenme ile osteoporoz’un önüne geçmek mümkün. Kalsiyum, magnezyum ve mineral açısından zengin olan besinlerin kemik yapısını güçlendirmeye fayda sağladığı gibi, kemik sağlığı için en önemli mineral kalsiyum dur..
4- Kemik erimesinden koruyan en önemli besinler süt ve süt ürünleridir. Peynir ve diğer süt ürünleri kalsiyum bakımından zengin içeriğe sahiptir..
5- Yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuruyemiş, D Vitamini içeren gıdalar ve tahıl bakımından zengin besinler de kemik erimesini korumak için tüketilmesi gereken besinlerdir..
“KEMİK ERİMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN ÖNLEMLERİ ALIN“
Yüksek oranda kalsiyum ve magnezyum içeren kayısı tüketin.
Vücuttaki D Vitaminini aktif hale getirmek için en az 15 dakika güneş ışığından faydalanın.
Her gün yumurta sarısı tüketin. (D Vitamini) Çay, kahve gibi kafein içeren içeceklerden uzak durun.
Çay, kahve gibi kafein içeren içeceklerden uzak durun.
A, E ve C vitaminleri bakımından zengin olan ve bol miktarda kalsiyum içeren brokoli, marul gibi yeşil sebzeler tüketin.
Kalsiyum ve D Vitamini deposu süt için.
Haftada iki gün kalsiyum bakımından zengin olan deniz ürünlerini tüketin.
Kemik erimesine neden olan proteolitik enzimleri azaltıcı etkisi bulunan üzüm çekirdeği özütü tüketin.
Sigara ve alkolden uzak durun.
İdrarla kalsiyum atılımını artırarak kemiklerdeki kalsiyum miktarını azaltan tuzu azaltın.
“OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ)”
Osteoporoz (Kemik Erimesi)
Kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz; kemik yapısı içinde kalsiyum azalmasına bağlı olarak kemiğin kırılma olasılığını artıran bir hastalıktır..
Türkiye Osteoporoz Derneği verilerine göre; 50 yaşın üzerinde her üç kadından birinde (meme kanserinden fazla) ve 50 yaş üzerindeki 5 erkekten birinde (prostat kanserinden fazla) görülmektedir..
Öte yandan bu hastalığın her yıl Amerika Birleşik Devletleri’nde 1, 5 milyon kırığa neden olduğu bildirilmektedir.
“OSTEOPOROZUN BELİRTİLERİ NELERDİR?”
Osteoporozun en yaygın belirtisi, omurga ve sırt bölgesinde oluşan ağrılardır..
Bu ağrıların nedenide zayıflayan kemikte görülen mikro kırıklar olarak açıklanmaktadır.. Kemiklerde mikroskobik düzeyde bir sürü kırık vardır. Bu kırıklar vücut tarafından yapılan yeni kemik dokusu ile hemen onarılır.. Ancak bu metabolik olay osteoporozda duraklamaya girmektedir. Bu durumda da mikro kırıklar büyüyerek makro kırıklara neden olmaktadır..
Osteoporozun belirtileri arasında; bel ağrıları ve sırt ağrısı, boyda kısalma, kamburlaşmayla beraber özellikle hassaslaşan kırılmalar yer alır..
“OSTEOPOROZUN TANI SÜRECİ NASILDIR?”
Osteoporoz tanısı Dual Enerji X Ray Absorbsiyometri (DEXA) adı verilen yöntem sayesinde eldeedilen verilere ve kırıklara göre konulmaktadır..
DEXA ile yapılan kemik mineral yoğunluğu ölçümüyle; tanıya yardımcı olma, oluşabilecek kırıklar hakkında bilgi edinme, hastalığın doğal seyrini izleme konularında bilgi edinilebilmektedir..
“OSTEOPOROZUN ÖNLEMENİN YOLLARI NELERDİR?”
Osteoporozlu kemik kaslar tarafından destekleniyorsa, hasta yaşlanmış yada osteoporozlu dahi olsa düzenli hareket ederek kalça, sırt ve bel kaslarının kuvvetlendirdiği takdirde, kırığın aza indirilmesinde rol oynayabilir..
Kemiğin kırılmalara karşı direnebilmesi için o kemiği koruyan, hareketlendiren sağlıklı bir kas dokusuna ve sinirsistemine ihtiyaç vardır.. Tüm bunlar için kemik depoları kalsiyum ile dolmaya ihtiyaç duyar, bu nedenle D vitamini çok önemlidir.. D vitaminin en büyük kaynağı ise güneştir. Beyaz peynir, süt ve yoğurt gibi gıdaların tüketilmesine özen gösterilmeli ve alınan kalsiyumu depolamak için spor yapılmalıdır.
“KİMLER RİSK ALTINDA?”
Kadınlarda düşük östrojen, erkeklerde düşük testosteron düzeyleri, birinci derece yakında osteoporoz tanısı ve kortizonlu ilaç kullanan kişiler riskligruplar arasına girebilir..
“OSTEOPOROZ İÇİN UYGULANAN TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?”
Osteoporoz teşhisi konan hastalarda farklı bir durum olmadığı sürece, yani kırık oluşmamışsa koruyucu tedaviye başlanmaktadır.. Koruyucu tedavide ana çıkış noktası hastayı aktif hale getirmek, egzersiz yapmasını sağlamaktır.. Tempolu yürüyüşler kemiğin mevcut kuvvetini korumasını sağlar.. Aktivite ve hareket sayesinde kişinin kasları geliştikçe, kemiklere gelen zorlayıcı kuvvetler de azaltılmış olur ve dolayısıyla kırık riski de düşer..
Koruyucu ilaçlar ise osteoporoz döneminde görülen yıkımı azaltabilir ve dengeleyebilir.. Bu tür ilaçlar hastanın yaş grubuna uygun olarak tedavide kullanılmaktadır..
Ancak tek başına ilaç tedavisi yeterli değildir, tedavi programına düzenli egzersizler de eklenmelidir..
İlerlemiş osteoporozda omurgasında kırıklar başlayan hastalarda bu kırıklara bağlı ağrıları azaltmak için bazı ek tedbirler alınmalıdır.. Bunlar; *düzenli egzersiz programları, *korse tedavisi ve *kemik çimentosu ya da bazı organik malzemelerle *kemik içinin doldurulmasıdır.
Son olarak; osteoporozu ilaç ve ilaç dışı yöntemlerle tedavi etmenin yanı sıra kişisel risk faktörlerini gözönünde bulundurarak osteoporozun ilerlememesi için önlemler alınmalıdır..
İLGİLİ HABER
Acıbadem Web ve Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
salom
