GÜNDEM

‘Türkiye’nin İDLİB’de kazanma şansı yok’

”Rusya ile şu aşamada çatışma içerisine girmemize gerek yok. Öfkeyle kalkan zararla oturur.”

‘Türkiye, Suriye politikasında yeni bir süreçle karşı karşıya’

Suriye’de Şam yönetimi, silahlı grupların elindeki İdlib’de kontrolü sağlamaya çalışırken Türk askerleri, Suriye birlikleriyle hafta sonu karşı karşıya geldi.

RUSYA DESTEKLİ SALDIRI

Suriye ordusu, Serakıb’a gönderilen Türkiye’nin takviye güçlerini hedef aldı ve 7 Türk askeri açılan topçu ateşinde hayatını kaybetti.

Rusya destekli Suriye birliklerinin bu saldırısı Türkiye-Rusya ilişkilerini gerilimli bir noktaya getirdi.

Rusya, Türkiye’nin İdlib’deki askeri operasyonları konusunda bilgi vermediği ve Suriye askerlerini bu nedenle Türk ordusuna ateş açtığı açıklamasını yaptı.

Erdoğan ise Rusya’nın Soçi mutabakatına sadık kalmadığını dile getirerek konuyu uluslararası toplumun gündemine taşıdı.

Erdoğan, Rusya’nın Suriye politikasını Berlin’deki Libya Konferansı sonrası yaptığı açıklamada da eleştirmişti.

Erdoğan:

”Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le İdlib konusunu detaylı ele aldık..İki taraf arasındaki temel çelişki; ‘Onlar şimdi ‘kendilerinin canını yaktığını söyledikleri’ bizim ise ‘ılımlı muhalif’ olarak baktığımız kişilere terörist olarak bakıyorlar..

Rusya ile şu aşamada çatışma içerisine girmemize gerek yok. Öfkeyle kalkan zararla oturur. Putin’i arayabilirim.”

Erdoğan’ın akşam saatlerinde de Rusya liderini telefonla arayarak İdlib’i görüştükleri duyuruldu.

‘Aradan çekil‘

Kadir Has Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Serhat Güvenç:

”Türkiye’nin Suriye politikasını yakından takip edenler için tarafların sahada karşı karşıya gelmesi sürpriz olmadı..

Türkiye bir süredir Rusya’yı Suriye ile kendisi arasında tercih yapmaya zorladı ve rejim ile kozlarını paylaşmak için Rusya’ya ‘aradan çekil’ mesajını verdi..

Ancak Türkiye’nin talebi karşılanacak gibi görünmüyor, çünkü Rusya Ekim 2015’den bu yana rejimin ayakta durması için Suriye’de varlık gösteriyor..

‘KREMLİN ZOR DURUMDA’

Prof. Serhat Güvenç:

”Rusya ile ilişkiler hayli zamandır gerilimli ilerliyor. Ancak Ankara, Rusya ile konuşma yolları arıyor ve gerilimi tırmandırmak istemiyor..

Zor durumda olan taraflardan biri de Kremlin..

Kremlin çatışan taraflarla iyi, kötü ilişki kurabiliyordu. Hem Türkiye’nin dile getirdiği beklentiler hem sahadaki durum, Kremlin’i Şam’la Türkiye arasında bir tercih yapmaya zorluyor. Rusya’nın ‘tavşana kaç, tazıya tut’ politikasının da sınırlarına geldik..

‘ÖDÜN VERMEK’

Uluslararası ilişkiler uzmanı akademisyen

”Rusya ve Türkiye arasındaki işbirliğini geçici ortaklık olarak tanımlayabiliriz..

İki ülke arasındaki ilişkilerde kırılma yaşanır mı? Geçici ortaklığın sınırlarına gelinmiş görünüyor. Yine de Rusya Türkiye ile doğrudan çatışma içine girecek bir angajmanı zorlamayacaktır.”

Eski diplomat Aydın Selcen:

”Türkiye Rusya ilişkilerinde yol ayrımına geldi. Bu öngörü çok defa yapıldı ve çok defa boşa çıktı. Fakat bu defa Rusların da İdlib’te bir tercih yapmaya çalıştığı anlaşılıyor. Bu çerçevede hal çaresi bulunmaya çalışılıyor ama o hal çaresi İdlib’in tamamında Türkiye’nin de olması şeklinde değil, bir ödün vermek şeklinde olacak.”

‘Türkiye’nin seçeneği‘

SETA Başkanı Burhanettin Duran:

“Gerekirse İdlib’den sürülen siviller için askeri güç kullanımı seçenekler arasında olmalı. ABD ve AB’yi müdahaleye çağırıyorum.’

Prof. Serhat Güvenç:

”Türkiye’nin askeri olarak İdlib’de şansı yok. Mevcut koşullarda çok büyük bir değişiklik yaşanmazsa, bu şartlarda Türkiye’nin askeri güçle elde edeceği şeyler çok sınırlı, hatta kaybı da fazla olur..

Siyasal iktidar Suriye’de orduya öyle hedefler veriyor ki, bunların elde edilmesi mümkün görünmüyor. Sınırdan öteye uçak uçuramıyorsunuz. Rusya’ya tabisiniz. Siyasi irade ne kadar kuvvetli olursa olsun, bu hedefin askeri yöntemlerle elde etme imkanı neredeyse sıfır.”

Suriye birliklerinin İdlib’deki operasyonları devam ediyor

Eski diplomat Aydın Selcen:

”Sahadaki durumu şimdilik kurtarabilecek en akla yatkın çözüm Türkiye’nin M4’ün güneyinde ve M5’in doğusunda kalan gözlem noktalarını boşaltıp bu karayolunu yeni sınır teşkil edecek şekilde Türkiye sınırına doğru çekilmesi..

Rusya ile bu şekilde geçici mutabakata varabiliriz..

Erhan Keleşoğlu:

”Suriye rejimi İdlib’i eninde sonunda alacak. En makul seçenek M4, M5 otoyollarının kuzeyine doğru çekilecek bir hattın Türkiye tarafından önerilmesi.”

Yayınlamayan Esad’la söyleşi

‘ABD ile ilişkiler eskisi gibi olmaz‘

İdlib’de Türk askerinin öldürülmesi ve iki ülkenin karşı karşıya gelme riski, uluslararası toplumun da gündeminde.

BM Genel Sekreteri Antonio Guetteres iki ülkeye gerilimi düşürme çağrısı yaparken ABD de en üst düzeyde Türk askerine yapılan saldırıyı kınadığını duyurdu ve Türkiye’nin yanında olduğunun altını çizdi.

Erhan Keleşoğlu:

”ABD ile ilişkilerin normale dönmesi için öncelikle S-400 meselesinin çözülmesi lazım..

İki ülke arasındaki ilişkiler Kıbrıs buhranı kadar kritik bir aşamadan geçiyor..

Taraflar arasında ciddi bir güven bunalımı var. ABD Senatosu’nda hiç olmadığı kadar birleşmiş bir Türkiye karşıtlığı var. S-400 meselesinde ABD tarafı çok net. Kongre’de yaşanan güvensizlikten sonra ABD, Türkiye’nin adım atmasını bekleyecektir..

AB’nin araçları ne askeri ne diplomatik anlamda bu acil ve yakıcı soruna çözüm için yeterli değil.”

Prof. Serhat Güvenç:

”İktidara yakın çevreleri uzun zamandır ABD müdahalesini istiyor..

Bunun ABD’de karşılığı yok. ABD ile bir altyapı hazırlanmaya çalışılıyor. Ama bu ilişki eskisi gibi olmaz, yeni bir ilişki olur. Türkiye, gelinen noktada güçlü bir pozisyonda değil. ABD Suriye bağlamında, Türkiye ile ilişkilerinde kompartımanlaştırmaya yeşil ışık yakar mı belli değil.”