SIYASET

‘Türkiye’nin ABD ve Rusya ile imzaladığı anlaşmalarda bile YPG, ‘terörist’ olarak tanınmadı’

‘Türkiye, Baltık ülkeleri ve Polonya’nın Kademeli Mukabele Planları’nın güncellenmesini veto ediyor’

‘Batı’da, YPG/PYD’nin terör örgütü olmadığı algısı iyice yerleşti’

Türkiye ile NATO arasında YPG gerginliği

Türkiye, ‘YPG/PYD’nin terör örgütü ilan edilmesi şartını koşarak’ Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü’nün (NATO) artan Rusya tehdidine karşı Baltık ülkelerinin ve Polonya’nın korunmasına ilişkin hazırladığı savunma planlarını veto etti.

Türkiye, Baltık ülkelerinin savunma planlarını engelledİ Mİ?

İsim vermeyen Türk diplomatlar:

”Türkiye, Baltık ülkelerinin savunma planlarını engelledi..

Türkiye’nin yeni savunma planında, YPG/PYD’nin terör örgütü olarak yer alma şansı yok. Türkiye’nin ABD ve Rusya ile imzaladığı anlaşmalarda bile YPG, ‘terörist’ olarak tanınmadı..

NATO, Türkiye’nin talebini kabul etmeyeceği öngörüsünde bulunabiliriz.”

YPG/PYD’nin ittifakın sınırlarını tehdit eden bir terör unsuru olarak NATO tarafından kabul edilerek resmi belgelere girmesi konusunda, IŞİD ile mücadelede YPG ile işbirliği yapan başta ABD olmak üzere bir grup müttefik ülke açısından ciddi çekinceler olduğu değerlendirmesi yapılıyor.

NATO’nun yeni savunma planları

NATO, Rusya’nın Kırım’ı işgali sonrası, müttefiklerini savunmak için hazırladığı daimi savunma planlarından farklı olarak, daha çabuk tepki verilebilecek savunma planları geliştirmişti..

Rusya’nın Donbass’a girip, 2014’de Kırım’ı ilhak etmesinin ardından NATO, müttefiklerini anında savunmak için uygulanacak daimi olmayan, güncellenmeye açık Kademeli Mukabele Planları (Gratuated Response Plan) adı altında yeni bir mekanizma oluşturmuştu..

İlk olarak 2016’da açıklanan Kademeli Mukabele Planları (KMP) her iki yılda bir güncelleniyor..

Bu planlar üye ülkelerin hükümetlerinin ve istihbarat teşkilatlarının tehdit algılarına göre belirleniyor ve NATO tarafından uygulanıyor.

Bu çerçevede Türkiye için hazırlanan KMP, 15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle altı ay gecikerek 2017 başında açıklandı.

NATO, müttefikleri için sırayla bu Kademeli Mukabele Planları’nı güncelliyor.

Her üye için güncellenmiş planların 2020’de açıklanması beklenirken, Reuters’ın haberinde, Türkiye’nin Baltık ülkelerinin savunma planlarını engellediği iddia edilmişti.

‘Planların güncellenmesi gerekiyor‘

NATO ve Türkiye’nin NATO’daki diplomatlarından edinilen bilgiye göre:

”Türkiye, Baltık ülkeleri ve Polonya’nın Kademeli Mukabele Planları’nın güncellenmesini veto ediyor.

Normal olarak bu planlarda üye ülkenin bildirdiği tehdit değerlendirmesi esas alınır. Bir önceki planda, terör tehditleri arasında, ‘YPG’nin PKK’nın Suriye uzantısı olduğuna’ atıf yapılıyordu. Türkiye, bu ibarenin aynen korunmaması halinde, KMP’nin güncellenmesini istemiyor..

Türk tarafı, YPG/PYD’nin terör örgütü olarak planda yer almamasını gerekçe göstererek, diğer ülkelerin planlarını veto etti..

Türkiye gerekirse, kendi Kademeli Mukabele Planı’nın güncellenmemesini kabul edebileceğini, bir önceki Plan’a sadık kalınmasını istiyor çünkü orada YPG ve PKK’ya atıf var. Ancak NATO prosedürleri gereği, bu planların güncellenmesi gerekiyor.”

‘Önceki plan devreye girer’

Türkiye’nin Baltık ülkeleri için hazırlanan KMP’leri veto etmesi, Baltık ülkelerinin planlarını tamamen açığa düşürür mü?

NATO’da görev yapan bir Türk diplomat:

”Hayır, düşürmez. Mevcut plan üzerinden gidilir ama prosedürde aksaklık ortaya çıkar. Hiçbir müttefik savunma plansız kalmaz..

NATO’nun bütün müttefikleri için daimi savunma planları (Standing Defense Plan) vardır. Ani bir kriz veya gelişme karşısında o planları yürürlüğe sokmak, süreç alacağından, o planları bir an önce yürürlüğe sokacak bir ara plana ihtiyaç olduğundan KMP mekanizması geliştirildi..

Plan güncellenmesinin veto edilmesi, NATO’nun elini kolunu bağlamaz..

NATO’da amaç hep konsensüsle karar almaktır. Burada, güncellenmiş yeni plan uygulanmaz, bir önceki uygulanır. Baltıkların savunması açığa düşmez.”

‘YPG terör örgütü olarak girmez’

Diplomatik kaynaklar:

”Yeni KMP’de, YPG/PYD tehdidinin yer alma şansı yok..

Türkiye için hazırlanan plan güncellenmeye açıldığında, Batı’da, YPG/PYD’nin terör örgütü olmadığı algısı iyice yerleştiğinden tehdit algılamasında farklılık ortaya çıktı.”

NATO yetkilisi:

”Şu aşamada Türkiye ilgili kademeli mukabele planlarında ‘YPG’nin PKK’nın Suriye’deki uzantısı olduğuna tekrar atıf yapılması’ mümkün değil.”

NATO’daki Türk diplomat:

”Türkiye için YPG/PYD’ net olarak terörist bir örgüt. Ankara, Astana ve Soçi’de imzalanan mutabakatların hiçbirinde bu örgüt, terörist bir örgüt olarak yer almadı..

ABD ile Rusya’ya yapılan mutabakatlarda sadece YPG unsurları deniyor. Hiçbir şekilde terörist bir grup denmiyor. En üst düzeyde Türkiye olarak bu anlaşmalar imzalandı ve dünyaya duyuruldu. Orada kabul ettiremediğini NATO’da nasıl kabul ettireceksin?”

‘Türkiye karşıtı cephe genişler‘

Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serhat Güvenç:

”Türkiye ilk defa, NATO’nun kendisini çok da ilgilendirmeyen bir coğrafi alanında böyle bir uygulamaya başvurdu..

Türkiye, birbiriyle bağlantılı olmayan iki konuyu bağlantılandırarak, tırmandırma siyaseti izliyor. Buradan Türkiye’nin beklediğini elde edeceğini sanmıyorum. YPG/PYD’yi terör listesine ekletmek mümkün değil’..

Baltık ülkelerinin savunması hayati önemde. Ukrayna krizi sonrası bu ülkeler Rusya’dan ciddi anlamda tehdit algılıyorlar. Bu ülkelerin ve Polonya’nın kategorik olarak Türkiye’ye karşı herhangi bir durumları da yok. Siyaseten bu iki konuyu bağlantılandırmak, ittifak içinde Türkiye karşıtı cepheyi genişletme riski taşıyor.”