AKP’den ‘U DÖNÜŞÜ’

Erdoğan, Kamu Özel Ortaklığı (KÖİ) modelinden vazgeçti. 

Şehir hastanelerinde mali yük U dönüşü yaptırdı

Şehir Hastaneleri

Devletin Kamu Özel Ortaklığı (KÖİ) modeliyle, özel şirketlere yaptırdığı hastaneler, bütçede yeni bir kara delik olmaya aday.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca:

”Kamu Özel Ortaklığı (KÖİ) yönteminden vazgeçtik. Şehir hastaneleri’nin kamuya yüklediği ağır yük nedeniyle böyle bir değişikliğe gidildi.”

Halen 10’u işletmede, onunun da yapım süreci devam eden şehir hastaneleri için bütçe kaynaklarından yapılacak ödemeler katlanarak artıyor.

İşletmede olan hastaneler için önümüzdeki üç yıl için, devlet kasasından özel sektöre 57 milyar 483 milyon lira aktarılacak ve bu rakam, Sağlık Bakanlığı’nın bütçesinin yüzde 27,8’ine denk geliyor.

Merkezi yönetim bütçesi; yılın ilk 10 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 100 milyar 714 milyon Türk Lirası açık verdi..

‘Yanlıştan geç de olsa dönülmesi olumlu‘

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca:

”Kamu Özel Ortaklığı (KÖİ) yönteminden vazgeçtik. Bundan sonra yapılacak şehir hastaneleri bütçe kaynaklarıyla yapılacak. Bütçe kaynaklarıyla 6 bin 100 yatak kapasiteli üç şehir hastanesi için ihale ilanına çıktık.”

CHP Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Mehmet Bekaroğlu:

”Başından beri KÖİ finansman modelinin bir milletin geleceğini ipotek altına almak olduğunu savunduk ve şimdi bu yanlıştan geç de olsa dönülmesi olumlu..

Gelişmiş ülkeler bu modelin yanlışlığını görüp çoktan vazgeçti. Bu modelde herhangi bir 59 milyar dolarlık yatırım karşılığında, devlet 130 milyar dolarlık gelirden vazgeçiyor. Bütçe’de konan rakamlar sadece kira bedeli, bir de krediler geri ödenmediği zaman büyük bir kara delikle karşılaşacağız.”

‘Kanunsuz borç garantisi‘

Özel Sektöre; toplam proje bedeli 11 milyar dolar olan 20 şehir hastanesi için borç üstlenim garantisi (kredi garantisi) verildi ve belirli süreler için kullanım bedeli (kira bedeli) ödeniyor.

Daha önceliri; IMF ile imzalanan stand by programı şartlarından birisi olarak kaldırılan Hazine garantileri 2012’de Başbakan Yardımcısı Ali Babacan döneminde geri getirildi. O dönem Bakanlar Kurulu eliyle kullanılan yetki, Cumhurbaşkanlığı sistemiyle Cumhurbaşkanı’na geçti.

Sayıştay’ın 2018 Denetim Raporu:

Rapora göre; özel sektöre borç üstlenim garantisi yetkisi ‘usulsüz ve kanuna aykırı’ şekilde Sağlık Bakanlığı’na verildi. Sağlık Bakanlığı, ‘Kanuna aykırı olarak borç üstlenim taahhüdünde bulundu’

Sağlık Bakanı Koca, Sayıştay’ın tespitleriyle ilgili olarak; ‘bakanlık olarak borç üstlenim taahhüdünde bulunmadık’ dedi.

Kamu değil şirket yararı kollandı!

Sayıştay’ın 2018 Denetim Raporu:

”Sözleşmedeki şartları yerine getirmeyen şirketler için, bakanlıktan mahkeme kararı istenirken, sözleşmenin feshi durumunda şirketin bakanlıktan tazminat talep etmesi için mahkeme kararı gerekmiyor. Bu durum, ‘hakkaniyet ve kamu yararına aykırı’..

İdare’nin Sayıştay’a konuyla ilgili yanıtı:

”Mahkeme süreçlerinin uzaması nedeniyle, kreditörler bu durumu risk olarak görüyorlar. Bu da finansman maliyetini artırıyor” denildi.

Sayıştay Raporu’nda:

”Şirketin kusuru halinde İdare’nin neden ödemek zorunda olduğu anlaşılamamıştır. Bu durum, ‘kreditörlerin menfaatinin kamunun menfaatinin önüne geçmesidir’.”

Sağlık Bakanlığı’nda ki ilgili bürokratın cevabı:

”Yargı her zaman kamu idaresinin lehine çalışıyor ve her sözleşmenin içereği farklı”

Bakanlık sözleşmeleri Sayıştay’a vermedi

Sayıştay raporunda:

”Bakanlıktan şehir hastanelerinin ihale dokümanı ile yatırım ve işletme dönemine ait sözleşme ve ekleri (müşavirlik hizmetleri alımları dâhil) yazılı ve sözlü olarak talep edilmiş olmasına rağmen istenilen şekilde temin edilememiştir..

Hizmete giren şehir hastanelerine ilişkin temin edilen sözleşme ve eklerinin incelenmesi neticesinde; sözleşme nüshalarında farklılıklar bulunduğu tesbit edilmiştir..

Her türlü ihtilafın tahkim yeri; Mersin Şehir Hastanesinde İstanbul, diğer yedi şehir hastanesinde ise Londra olarak belirlenmiş ve bu durum, kanun ve yönetmeliklere aykırı. Mevzuat ile sözleşmeler arasındaki uyumsuzlukların değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir..

Sağlık Bakanlığı’nın resmi verilerine göre:

Özel sektörün işlettiği şehir hastanelerine 2022 yılına kadar 31 milyar lira kira parası, 26 milyar lira da hizmet bedeli olmak üzere toplam 57 milyar 483 milyon lira ödeme yapılacak.

Devlet kasasından yapılacak bu ödeme 20-25 yıl boyunca artarak devam edecek. 

Şehir hastaneleri için önümüzdeki yılın bütçesine 10 milyar 414 milyon lira başlangıç ödeneği konuldu.

Bu hastanelere yapılacak yıllık ödemeler 2021’de 16 milyar 808 milyon liraya, 2022’de ise 21 milyar 910 milyon liraya yükselecek.

Bursa Şehir Hastanesi için 4 hastane kapatılıyor…

© Deutsche Welle Türkçe – Aslı IŞIK