Görüşmelerden, ‘ diplomasiye son bir fırsat verilmesi’kararı çıktı.
Trump topu, ‘hayranıyım’ dediği Erdoğan’ın sahasına attı
ABD Başkanı Donald Trump ve Erdoğan’ın Beyaz Saray görüşmesinde, Türk-Amerikan ilişkilerinde yaşanan kriz aşılamadı.
Trump ve Erdoğan, diplomasiye fırsat verilmesinde mutabık kaldı.
ABD’nin ağır yaptırımlar kozunun gölgesinde yapılan görüşmeler, sancılı bir döneme işaret ediyor.
ABD merkezli Brookings Enstitüsü uzmanı Amanda Sloat:
”Trump ve Erdoğan, gerilime yol açan anlaşmazlıklar hakkında bilinen pozisyonlarını teyit eden açıklamalar yaptı..
Görünen o ki, diyaloğun sürdürülmesi sözü dışında, ne Suriye ne de S-400’lerde bir ilerleme kaydedildi..
‘Övgü çok ilerleme yok‘
Trump basın toplantısında, ‘mükemmel’ bir görüşme gerçekleştirdiklerini söylerken, ‘hayranıyım’ dediği Erdoğan’a övgüler yağdırdı.
Ancak ABD Başkanı, Erdoğan’ın:
- ABD’nin YPG ile işbirliğine son vermesi,
- SDG komutanı Mazlum Kobani’nin muhatap olarak kabul edilmemesi,
- Suriye’nin kuzeyinde güvenli bölge oluşturulması,
- Fethullah Gülen’in iadesi,
- S-400’ler nedeniyle öngörülen yaptırımların uygulanmaması gibi temel beklentileri için Türk tarafında umut yaratacak herhangi bir sinyal vermedi.
Düşünce kuruluşlarından Alman Marshall Fonu’nun kıdemli araştırmacısı Nicholas Danforth:
“Trump, Erdoğan’a methiyeler düzerek, söylemek istediklerini söyledi, pozisyonunu tekrarladı. Ancak ivedilikle çözüm bekleyen ikili meselelerde ilerleme kaydedildiğine dair hiç bir şey söylemedi.”
Senatörlerle sürpriz görüşme
Trump, Beyaz Saray’a davet ettiği bir grup senatörle Erdoğan’ın görüşmesini sağlayarak, 1915 Ermeni tehcirininde yaşananları soykırım olarak tanımlayan karar tasarısı ile Türkiye’ye ağır yaptırımlar öngören yasa tasarısının Senato’da gündeme alınmasını önlemeye çalıştı.
Bu görüşmeden birkaç saat sonra, Erdoğan ile görüşmelere katılan senatör Lindsey Graham’ın soykırım tasarısının oylanmasını bloke ettiği haberi Amerikan medyasına yansıdı.
‘Trump için S-400’ler ön koşul‘
Beyaz Saray görüşmesinde ABD yönetiminin asıl ağırlık verdiği konu S-400’ler..
Krizin düğümünü çözecek, ilişkilerin geleceğini belirleyecek adım Erdoğan’dan bekleniyor..
Trump, basın toplantısında:
”ABD’nin ‘stratejik müttefiki’ olarak nitelendirdiği Türkiye’nin Rus yapımı S-400’leri almış olması, ‘önemli bir sorun’, Dışişleri bakanlarımız ve ulusal güvenlik danışmanlarımızdan derhal S-400 meselesini çözüme kavuşturmalarını istedik.”
Beyaz Saray tarafından görüşme sonrasında yapılan yazılı açıklama:
”Diğer konularda ilerleme kaydedilmesi için, S-400’ler konusunun çözüme kavuşturulması ‘hayati öneme haiz’.”
‘Washington Türkiye’yi kaybetmek istemiyor‘
ABD yönetimi, NATO müttefiki Türkiye’yi kaybetmek istemiyor.
ABD Savunma Bakanı Mark Esper:
”Türkiye’nin yeniden aramıza katılmasını sağlamalıyız. Bu zorlu dönemin atlatılmasını temin edecek dayanıklı ilişkiler için bağların oluşturulması çabalarına devam etmeliyiz.”
ABD’nin eski Avrupa Kara Kuvvetleri Komutanı Ben Hodges:
”Türkiye, ABD için önemli bir müttefik. Mevcut sorunların diyalog yoluyla çözülmesi gerekiyor..
Türkleri tanıyan ve Türkiye’de sadece bir saat bile geçirmiş olan herkes kamuoyu önünde yapılacak sert eleştireler ve aşağılamanın amaca hizmet etmediğini, hatta ters teptiğini bilir. Sorunlarımızı aramızda konuşmak, çözüme kavuşturmak zorundayız. Aramızdaki güçlü bağ, iç siyasi güçlükler nedeniyle bir enkaza dönüştürülmesine izin verilemeyecek kadar önemli.”
‘ABD-Türkiye 2.0 sürümü zamanı geldi’
Avrupa Politika Analiz Merkezi (CEPA) Stratejik Araştırmalar Bölümü’nün başkanlığını yürüten Ben Hodges:
”ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerin yenilenmesi, daha üst seviyelere çıkartılması gerekli..
Soğuk Savaş döneminde iyi işleyen ABD-Türkiye 1.0 sürümünün ömrü bu yıl doldu. Artık ilişkileri ABD-Türkiye 2.0 sürümüne yükseltmemizin zamanı geldi..
Bunun için karşılıklı güvensizliğe yol açan şüphelerin giderilmesi gerekiyor..
ABD tarafında, Türkiye’nin gizli İslamcı dış politikası olduğu şüphesi, Türk tarafında ise ABD’nin uzun vadeli bir Kürt devleti kurulması planının olduğu, hatta Gülencilerin öncülük ettiği darbe girişiminin arkasında olunduğu şüphesi var..
Bunlar her iki taraftaki vehimlere dair bir kaç örnek. Bunların giderilmesi, güvenin yeniden temin edilmesi gerekiyor.”
‘ABD’nin YPG ile işbirliğine eleştiri‘
Ben Hodges:
”YPG, PKK’nın uzantısı bir terörist örgüt. ABD’nin IŞİD’le mücadele için YPG ile taktiksel işbirliği yapmasını da eleştiriyorum..
Tüm bunlar, gerçek bir müttefikimiz olan, 1952 yılından bu yana bize büyük stratejik katkı sağlayan Türkiye ile ilişkilerimizde, telafisi olmayan hasarlar yaşanması ihtimaline rağmen yapıldı..
Türkiye’nin NATO üyeliğinden çıkartılması tartışmaları.. ‘yersiz’ ve ‘stratejik düşünceden uzak’ tartışmalar olarak değerlendiriyorum. ABD’nin varoluşsal bir tehdit oluşturan Rusya’ya karşı, gerçek müttefiki olan Türkiye’ye ihtiyacı var.”
‘Bedel’ uyarısı
Ben Hodges:
”S-400 konusunun çözüme kavuşturulması önemli. Tabii ki Türkiye’nin bölgesindeki Rusya ile ilişkileri olacak. Bu son derece doğal. Ancak Türkiye’ye ne kadar büyük bir saygı duysam da, NATO’nun güçlü ve güvenilir bir üyesinin, ittifakın işlerliğini etkileyecek adımlar atmasının kabul edilmesi mümkün değil..
Savunma Bakanlığı’nın ‘S-400’lerle F-35’ler aynı yerde olamaz’ politikası doğrudur. S-400’ler Türkiye’nin tercihi olabilir ama bunu yaparken bir bedel ödemek zorunda olduğunun da bilincinde olmalı.”
İLGİLİ HABER
© Deutsche Welle Türkçe – Değer Akal
Leave a Reply
This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.
