‘Nefret söylemi’ içerikli afişler kaldırıldı…

Sosyal medyanın gündemine gelen afişler Anadolu Gençlik Derneği ve Milli Gençlik Vakfının imzasını taşıyor.

Afişler Anadolu Gençlik Derneği ve Milli Gençlik Vakfının imzasını taşıyor.

Konya’da otobüs duraklarına asılan, ‘Yahudileri ve Hıristiyanları dost edinmeyin’ mesajlı nefret içerikli afişler, sosyal medyada hararetli tartışmalara neden olmasının ardından kaldırıldı.

Nefreti körükleme amacıyla hazırlanan, üzerinde kanlı görseller bulunan afişler, sosyal medyada büyük tartışmalara neden oldu.

Türk Yahudi Toplumu yöneticileri, afişlerin gündeme gelmesinin ardından devlet nezdinde hassasiyetlerini bildirdi.

Söz konusu afişler, konunun gündeme gelmesinden 24 saat sonra Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından kaldırıldı.

• Türk Yahudi Toplumu Eş Başkanlarından İshak İbrahimzadeh:

”Hızlı bir farkındalıkla afişleri kaldıran Konya Büyükşehir Belediyesine ve destek olan herkese teşekkürler.”

• Milletvekili Garo Paylan da söz konusu afişleri meclis gündemine taşıdı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun cevaplaması istemiyle verilen soru önergesinde Milletvekili Garo Paylan, bölgenin Konya Büyükşehir Belediyesinin yetki alanında olduğunu belirterek afişlerin ırkçılık, nefret söylemi içerdiğini ve nefret suçuna teşvik ettiğini belirtti.

Söz konusu ayet tam olarak ne diyor?

Milli Gençlik Vakfı (MGV) ve Anadolu Gençlik Derneği (AGD) tarafından hazırlanan posterde yer alan ifadeler, Kur’an-ı Kerim’in Maide suresinin 51. ayetinin Türkçe tercümesi.

• Söz konusu ayet tam olarak ne diyor?
• İlahiyatçılar nasıl yorumluyor?
• Ayetin tarihi konteksi ve bağlamı ne?

Maide suresinin 51. ayeti nasıl tercüme ediliyor?

Afişteki “dost” ifadesi, ayette yer alan Arapça “evliya” kelimesinin (veli kelimesinin çoğulu) tercümesi.

• Diyanet İşleri Başkanlığı, tercümelerinde bu kelimeyi “dost” ve “veli” olarak çevirirken,
• İlahiyatçı Mustafa İslamoğlu “müttefik”,
• Yaşar Nuri Öztürk ise “gönül dostu” anlamını veriyor.

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın meali:

“Ey iman edenler! Yahudileri ve Hristiyanları veli edinmeyin. Onlar birbirlerinin velileridir. Sizden kim onları dost edinirse şüphesiz o da onlardandır. Allah zalimler topluluğunu hidayete erdirmez.”

Mustafa İslamoğlu’nun meali:

“Siz ey iman edenler! Yahudileri ve Hristiyanları müttefik edinmeyin! Onlar birbirlerinin müttefikidir. Sizden her kim onları müttefik edinirse, o onlardan olur. Şüphesiz Allah zulme gömülmüş bir topluma rehberliğini bahşetmez.”

Yaşar Nuri Öztürk’ün meali:

“Ey iman edenler! Yahudileri ve Hristiyanları gönül dostları edinmeyin. Onlar birbirlerinin gönül dostlarıdır. Sizden kim onları gönül dostu edinirse o, onlardandır. Allah, zalimler toplumunu doğruya ve güzele kılavuzlamaz.”

Nasıl yorumlanıyor?

Peki, aynı surenin 5. ayetinde Yahudi ve Hristiyanlarla evlenmeye izin veren Kur’an, bu ayetle gerçekten Müslümanlara Yahudi ve Hristiyanlarla dost olmayı yasaklıyor mu?

Uzmanlar, ayetin “nazil” olduğu (Hz Peygamber’e geldiği) bağlamı ve yasağın kapsamını nasıl değerlendiriyor?

• Almanya Bayreuth Üniversitesi Din Çalışmaları Bölümü’nden Dr. Emrah Çelik:

“Ayette söz konusu olan, belli tarihsel bir bağlamda, sadece o andaki aktörleri ilgilendiren bir durum. Yani Maide suresi 51. ayetten hareketle, genel olarak hiçbir Yahudi ve Hristiyan’ı dost/veli edinmemek gibi bir hüküm çıkarmak yanlış olur.

Hz Peygamber’in Medine dönemine ait olan ayetin kendi şartlarında değerlendirilmesi gerekiyor…

O dönemdeki, en azından Medine’deki toplumsal örgütlenme din/inanç esası üzerine bina edildiği için ifadelerin kişilerin dinleri üzerinden yapılmış olması o dönem için normal; ulus devletler döneminde insanların milli ya da etnik aidiyetlerine göre sınıflandırılması gibi. Yani o ifadelere dayanarak kıyamete kadar gelecek bütün o din mensuplarıyla ilişki şeklini tarihsel bir olay ve karar üzerinden belirlemek çok yanlış ve haksız.”

• İlahiyatçı Mustafa İslamoğlu:

”Söz konusu ayet Medine’de Hz. Peygamber ile yapılan anlaşmalara uymayan grupları hedef alıyor. Bir inanç grubunu toptan mahkum etmiyor.

Maide 5, sözleşmeye ihanet etmiş Yahudi ve Hristiyanları ‘sırdaş ve müttefik’ edinmeyin diyor.”

• Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı Başkanı Prof Dr. Ömer Dumlu:

”Ayet, bağlamında ve indirildiği zamanın şartlarında değerlendirilmeli. Ayette genel bir ‘dostluk yasağı’ söz konusu değil…Doğrudan ilgili gruplar ve eylemleri hedef yapıldı…”

Hz Peygamber’in Müslüman olmayanlarla ilişkileri nasıldı?

• Almanya Bayreuth Üniversitesi Din Çalışmaları Bölümü’nden Dr. Emrah Çelik:

Müslüman olmayanların dost ya da veli edinilmemesi gerektiğini savunanlar şu soruları ‘tutarlı’ bir şekilde cevaplamalı.

• Mekke’de Hz. Muhammed’in resmen himayesine sığındığı kişi neden gayrimüslim olan Ebu Talib’di?
• Himaye arayışı için gittiği Taif’ten dönerken, Mekke’de himayesine sığınacağı kimse olmadığında üç gün Sevr’de bekledikten sonra neden Mekkeli bir “müşrike” (Mut’im bin Adiyy) haber yollayıp himayesini talep etti ve ancak o kabul edince şehre girdi?
• Zor durumda kaldığında Hz. Muhammed neden bir grup Müslümanı Hristiyan bir ülke olan Habeşistan’a sığınma konusunda teşvik edip onları gönderdi?
• Kelimeyi ‘dost’ anlamında alacaksak, madem dost edinmemek gerekiyor, o halde neden Yahudi ve Hristiyanların kestiklerini yemek ve onlarla, dostluğun en ileri derecelerinden olan evlilikle ilgili onay veren ayetler var?

Diyanet’in tefsirinde ayet nasıl açıklanıyor?

• Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hazırlattığı Kur’an Yolu adlı Tefsir’de Maide suresi 51 ayet için şu ifadeler yer alıyor:

“Mümin olmayanları dost edinme yasağı, onlarla iyi geçinmemek anlamına gelmez. Toplum ve devletin emniyet ve selâmeti bakımından devlet sırlarını onlara verecek derecede kendileriyle samimi olmak veya devletin sırlarını yahut menfaatlerini alâkadar eden önemli görevleri onlara teslim etmek yanlış olmakla birlikte onlarla beşerî münasebetlerin iyi yürütülmesinde bir sakınca yoktur. Kur’an Müslümanlara karşı düşmanca tavır almayan gayri müslimlerle beşerî münasebetlerin iyi yürütülmesini, gerektiğinde onlara iyilik edilmesini, haklarında adaletli davranılmasını tavsiye etmekte, böyle yapanları yüce Allah’ın sevdiğini bildirmektedir. Müslümanların menfaatine olduğu müddetçe onlarla uluslararası dostluk antlaşmaları imzalamakta da bir sakınca yoktur. Nitekim Hz. Peygamber Medine’deki Yahudilerle vatandaşlık antlaşması yaptığı gibi müşrik kabilelerle de ittifak antlaşması yapmıştır. Samimi dost edinilmeleri yasaklananlar ancak İslâm’a ve Müslümanlara karşı düşmanca tavır alanlar, onlarla savaşmak ve onları yurtlarından çıkarmak için birbirlerine destek verenlerdir. Yüce Allah bu tür gayri müslimlerle dostluk bağları kuranları zalimler olarak nitelemiştir”

İLGİLİ HABER

salom