S-400 ve F-35 gerilimi tırmanıyor.
Reuters’a konuşan üst düzey Amerikalı yetkililer: ”Henüz net bir karar alınmamakla beraber, Washington, F-35’lerin Türkiye’ye verilmesi sürecini durdurmayı gözden geçiriyor.”
ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) uluslararası güvenlik konularında bakan yardımcılığı görevini yürüten Katie Wheelbarger: “S-400 bir bilgisayar. F-35 bir bilgisayar. Kendi bilgisayarınızı rakibinizin bilgisayarına bağlamazsınız. Türkiye’nin S-400 alması halinde yapılan şey bu olacak.”
Pentagon yetkilisi: “Ciddi olduğumuzun sinyalini vermemiz gerekecek.”
Bakan yardımcılığı görevini yürüten Katie Wheelbarger:
”Pentagon, Türkiye’de üretilen F-35 parçalarına alternatif arıyor. Tedarik zincirinde istikrar sağlanması için dikkatli bir program planlaması yapılıyor.”
Eskişehir’de F-35 motorları için kurulan bakım deposuna alernatif aranıyor. Bu deponun Eskişehir yerine Batı Avrupa’da bir kentte kurulabileceği konuşuluyor.
Reuters ajansı yorumu: ”Amerikan tarafı bir dönüm noktasına yaklaştı. Türkiye’nin gelişmiş F-35 uçakları ile Rus S-400 hava savunma sistemlerine aynı anda sahip olamayacağına dair bugüne dek verilen en güçlü sinyal verilecek. Türkiye’nin F-35 programına ortaklıktan çıkarılması, ABD ile son yıllarda yaşanan en ciddi krize yol açabilir.”
Türkiye, Amerikan savaş jeti F-35’lerin üretiminde önemli bir rol oynuyor. Aralarında TAI, ASELSAN, Havelsan gibi firmalarının yer aldığı yedi şirket, uçağın gövdesinden motoruna kadar 19 noktasında yer alan çok sayıda parçayı üretiyor.
Pentagon Sözcüsü Charles Summers: ‘‘Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri alması iki ülkenin askeri ilişkileri açısından ağır sonuçları olacak. F-35 ve Patriotları almaları söz konusu olmayacak.”
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar: “Burada yaptığımız çalışmanın, diğer taraftan bir ortaklık çerçevesinde tasarlanıp, ortaklık çerçevesinde üretimine başlanılan ve şu anda pilotlarımız eğitim almak için Amerika’da faaliyetlerini sürdürürken bakım personelimiz, teknik personelimiz, astsubaylarımız orada eğitimlerini sürdürürken, ‘Biz, size F-35’i vermeyebiliriz’ denilmesi de hiçbir şekilde ne hukuka ne de akla uygun.”
Washington Post gazetesi: ”Amerikan yönetimi, Ankara’nın Rusya’dan S-400 alımından vazgeçmemesi nedeniyle Türkiye’de üretilen F-35 parçaları için alternatif aramaya başladı.”
Washington Post gazetesi yazarı David Ignatius: ”F-35’lerin ana üretici firması Lockheed Martin, Türkiye’de üretilen F-35 parçalarının alınabileceği başka yerler arayışında.”
Washington Post: “Erdoğan Batı’dan uzaklaşarak Türkiye’nin ilerlemesini sabote ediyor. Türkiye ile ABD’nin ilişkilerinde bir süredir sorunlar yaşanıyor ve iki ülke S-400/F-35 krizinde bugüne dek görülen en ciddi gerilime doğru yol alıyor. ABD, Türkiye’nin Amerikan Patriot füze savunma sistemleri yerine Rus S-400 füze savunma sistemleri almasına karşı çıkıyor, Erdoğan ise S-400 alımından geri adım atmıyor.”
Washington Post: “Erdoğan’ın kafa tutan kararı, Türkiye’nin F-35 savaş uçaklarının üretimindeki ortaklık rolünü tehlikeye attığına dair Amerikan uyarılarına rağmen geliyor. S-400 bizzat, F-35’leri düşürmek için tasarlandı. Amerikalı yetkililer, rakip silah sistemlerinin aynı ülkede bulunmasının, F-35’lerin güvenliğini tehlikeye atacağına inanıyorlar. Şimdi, ana üretici Locheed Martin’le birlikte uçak gövdesi parçaları ve Türkiye’de yapılması planlanan diğer yüzlerce F-35 parçası için alternatif kaynaklar bulmaya uğraşıyorlar. Üst düzey bir Trump yönetimi yetkilisi, ‘Türkiye hükümetinin söylediklerine inanmamız gerekir. Bizim de kendi adımıza gerekli adımları atma sorumluluğumuz var’ dedi.”
Washington Post gazetesi yazarı David Ignatius: “ABD ve NATO ittifakı, Erdoğan’ın haylazlıklarını atlatacak kadar güçlüdür. Trajedi şu ki, Türk lideri, kendi ülkesinin ilerlemesini -ki bu bir zamanlar dünyanın en büyük başarı hikayesiydi- sabote ediyor. Erdoğan gelişen bir özgür basını ezdi, bir zamanlar güçlü olan orduyu zayıf düşürdü, binlerce muhalifi hapse attı ve bir zamanlar yükselen piyasalar arasında bir cevher olan ekonominin altını oydu.”
